نیویورک تایمز ادعا کرد
مذاکره محرمانه پیامرسان ویژه ترامپ با ایران
وصال روحانی
مترجم
برخی منابع مطلع دیروز مدعی شدند، دوشنبه گذشته ایلان ماسک، میلیاردر حوزه فناوری و مشاور دونالد ترامپ با نماینده ایران در سازمان ملل دیدار و گفتوگو کرده است. به گزارش روزنامه نیویورکتایمز، این اقدام در راستای کاستن از تنشها در روابط دو کشور صورت پذیرفته است. ایرانیها گفتند که دیدار آقای ماسک و سفیر ایران امیرسعید ایروانی بیش از یک ساعت به طول انجامید و در مکانی محرمانه برگزار شد. ایرانیها که به شرط ناشناس ماندن صحبت کردند، به دلیل اینکه مجاز به بحث در مورد سیاستهای عمومی نبودند، این نشست را «مثبت» و «خبر خوب» توصیف کردند. ماسک که بهتازگی به سمت مدیریت نهاد جدیدالتأسیس «بهسازی دولت امریکا» منصوب شده ، از صحبت پیرامون دیدار خود با امیرسعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل پرهیز کرده است. استیون چیونگ، مدیر ارتباطاتی ترامپ هم دیروز (جمعه 25 آبان) از صحبت در این باره خودداری کرد. او در پاسخ به سؤالات خبرنگاران در این باره صرفاً گفت: «ما همواره از صحبت پیرامون رخدادها و دیدارهایی که ممکن است روی داده یا نداده باشند، خودداری میکنیم.» کارولین لویت، سخنگوی دولت منتخب ترامپ نیز در بیانیهای متذکر شد: «مردم امریکا به این خاطر ترامپ را به کاخ سفید برگرداندند که مطمئناند او میتواند بهتر از مسئولان قبلی امریکا، این کشور را از مسیر مشکلات عبور دهد و به بسط صلح در سطح جهان اهتمام ورزد.» لویت اضافه کرد: «وقتی ترامپ اداره امور را به طور رسمی در دست گیرد (که از اول بهمنماه خواهد بود) قطعاً سازکارهای لازم در راه تحقق این اهداف را مشخص و اجرای آنها را آغاز خواهد کرد.»
یک گفتوگوی تلفنی «مشترک» با زلنسکی
ایلان ماسک، غول فناوریهای الکترونیک، پرنفوذترین عضو گروه حمایتگر ترامپ در دوران کمپین انتخاباتی وی محسوب میشد و هرگاه گفتوگوی مهمی در راه بود، او در کنار ترامپ مشاهده میشد و با طرف گفتوگوکننده مذاکره و نظرات ترامپ را کامل میکرد.
در گفتوگوی تلفنی هفته پیش ترامپ با ولودیمیر زلنسکی رئیسجمهور اوکراین هم که در محل کاخ سفید صورت پذیرفت، ترامپ در اواسط این ارتباط گوشی تلفن را به ماسک داد تا او هم رهنمودهای لازم را به زلنسکی بدهد. ماسک نقش کلیدی در ارائه قابلیتهای ارتباطی اوکراین در جنگ با روسیه داشته است. دیدار احتمالی ماسک و مقام ایرانی شاید نشانهای از تغییر در روابط دو کشور باشد و این در حالی است که در دوره اول دولت ترامپ، روابط تهران و واشنگتن سرشار از تنش بود. ترامپ در یکی از اولین اقداماتش طی مقطع نخست ریاست جمهوریاش در امریکا (2016 تا 2020) این کشور را از توافقنامه «برجام» بیرون کشید. ترامپ این تفاهمنامه را یکی از بدترین و یکطرفهترین قراردادها در تاریخ امریکا نامید و گفت که سران قبلی امریکا هرگز نباید آن را میپذیرفتند. ترامپ اضافه بر این، شدیدترین تحریمهای اقتصادی را به ایران تحمیل کرد. ترامپ در دوران انتخابات نیز چند بار مدعی شد که ایرانیها قصد ترور او را داشتهاند؛ موضوعی که از سوی مقامهای ایرانی تکذیب شد.
محافل غربی معتقدند، بعد از به قدرت رسیدن دولتی میانهروتر در تهران به نظر میرسد تمایلاتی برای کاستن از تنشها بین دو طرف شکل گرفته باشد. اطرافیان رئیسجمهور ایران معتقدند، چون ترامپ در حال بازنویسی اصول «سیاست بینالملل» امریکاست، میتوان او را مجاب کرد که تحریمهای عظیم جاری در ایران را لغو یا کم کند.
به ادعای نیویورک تایمز این در حالی است که جناح مخالف دولت فعلی در ایران هرگونه گفتوگویی با امریکا را منع میکنند و میگویند اگر قرار است تغییری در این باب صورت پذیرد، حتماً باید به تأیید «سران حاکمیت» کشور برسد. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران روز پنجشنبه گذشته با گذاشتن یک «پست» روی صفحه خود در شبکه اجتماعی «ایکس» متذکر شد: «حل اختلافات بینالملل با گفتوگو و همیاری امکانپذیر است. ما در این زمینهها حسننیت داریم و به عنوان مثال هرگز از تعهدات خود در زمینه فعالیتهای هستهای عدول نکردهایم.»
توصیه «سنتیها» به ترامپ
پیام عراقچی در روزی منتشر شد که رافائل گروسی، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران وارد شده و بررسی و گفتوگو با مقامهای ایرانی مرتبط با فعالیتهای هستهای این کشور را آغاز کرده بود.
علی واعظ مدیر گروه بحران هم مدعی شد که ترامپ مایل است معاملاتی متفاوت با ایران داشته باشد و درهای گفتوگو را باز نگه دارد اما جناح سنتیتر و رادیکالتر نزدیک به ترامپ به رئیسجمهور منتخب امریکا توصیه کردهاند سیاست فشار حداکثری به ایران را همچون دوره اول زمامداریاش در کاخ سفید به اجرا بگذارد. با اینکه ایلان ماسک صاحب بینش سیاسی نیست و پست تازهاش در تشکیلات ترامپ هم زودتر از اول بهمنماه رسمی نخواهد شد اما به نظر میرسد او قوه القای بسیاری از خواستههایش را به ترامپ دارد و یک پیامرسان ویژه برای اوست. یکی از مقامات وزارت امور خارجه ایران گفت، ایروانی سفیر ایران در این دیدار به ماسک گفته است که باید معافیتهای تحریمی را از خزانهداری دریافت کند و از این طریق برخی از تجارتهای خود را به تهران بیاورد. نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد اعلام کرد که به طور علنی درباره این نشست اظهار نظر نخواهد کرد.
ایران درباره دیدار با ماسک نظر نمیدهد
نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد درباره ادعای رسانه امریکایی مبنی بر دیدار نماینده ایران با «ایلان ماسک» درباره کاهش تنشهای تهران و واشنگتن، اظهار نظر نکرد. یکی از نمایندگان هیأت دائمی ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک در پاسخ به پرسش خبرگزاری تاس درباره ادعای رسانه امریکایی گفت: «در اینباره نظری نداریم.»
موسویان: امکان پایان خصومت امریکا و ایران وجود دارد
سیدحسین موسویان دیپلمات پیشین، طی پستی در حساب ایکس خود نوشت: در دیدار کاخ سفید، جو بایدن رئیسجمهور مستقر به دونالد ترامپ رئیسجمهور منتخب گفت که ایران فوریترین تهدید امریکاست. دونالد ترامپ هم با دیدار و گفتوگوی ایلان ماسک و ایروانی سفیر ایران در سازمان ملل، اولین ابتکار خود را به گونهای متفاوت به نمایش گذاشت. این یک نشانه است که دونالد ترامپ میخواهد امریکا را از منجلاب جنگها و خصومتهای بیپایان و بینتیجه نجات دهد و تریلیونها دلار هزینههای جنگ و خصومت را صرف توسعه زیرساختها و اقتصاد امریکا کند. امکان پایان بخشیدن به چندین دهه خصومت امریکا و ایران وجود دارد. امیدوارم که دونالد ترامپ موفق شود. ایلان ماسک از ظرفیت لازم برای این مأموریت برخوردار است.