«باشماق» با جابه‌جایی ۱.۶ میلیون تن کالا سومین دروازه ترانزیتی کشور شد
ریل‌گذاری توسعه تجارت‌خارجی در کردستان
بیتا میرعظیمی
خبرنگار
استان کردستان با وجود ۲۲۷ کیلومتر مرز مشترک با شمال شرق عراق و دو مرز رسمی سیرانبند در بانه و باشماق در مریوان، از منابع و ظرفیت‌های گسترده‌ای در راستای توسعه و تقویت تجارت خارجی بهره‌مند بوده و با رفع چالش‌ها و مشکلات پیش‌رو قادر است ظرفیت‌های توسعه‌ای استان را تقویت کند. طبق گفته ناظر گمرکات کردستان و مدیرکل گمرک سنندج به «ایران»، مبادلات گمرکی استان در 6 ماهه نخست سال جاری از نظر وزنی ۳۸ درصد و به لحاظ ارزش دلاری ۱۴ درصد رشد داشته و کشور عراق با ۲۵۷.۷ میلیون دلار نخستین مقصد صادراتی استان به شمار می‌رود. همچنین طبق گفته مدیر توسعه بازرگانی جهاد کشاورزی کردستان، در هفت ماهه نخست سال جاری ۲۷۰ هزار تن محصولات کشاورزی به ارزش ۱۰۸ میلیون دلار از مرزهای استان صادر شده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۱۳ درصد افزایش داشته است.
«فرامرز امیدی» ناظر گمرکات کردستان و مدیرکل گمرک سنندج به «ایران» می‌گوید: در نیمه نخست سال جاری ۷۶۴ هزار و ۶۶ تن انواع کالا به ارزش ۳۷۶ میلیون و ۳۹۳ هزار و ۲۹۷ دلار از گمرکات استان به کشورهای عراق، افغانستان، سوریه، ترکیه، روسیه و ازبکستان صادر شده است. طی این مدت گمرکات باشماق ۳۹۳ هزار و ۸۰۳ تن، سیرانبند ۲۲۴ هزار و ۲۸۲ تن و سنندج ۲۸ هزار و ۳۱۰ تن از مجموع صادرات استان را به خود اختصاص داده‌اند. اقلام صادراتی شامل تراکتور کشاورزی (21.9 میلیون دلار)، گوجه‌فرنگی (16.4 میلیون دلار)، سیب درختی (5.2 میلیون دلار)، مرغ منجمد گوشتی (4.9 میلیون دلار)، آلوچه سیاه (6.1 میلیون دلار)، کتاب (5.5 میلیون دلار)، گل آپارتمانی (4.9 میلیون دلار) و... است.
«باشماق» سومین دروازه ترانزیتی کشور
طبق گفته این مقام مسئول، حجم مبادلات تجاری گمرکات کردستان طی این مدت به میزان ۲ میلیون و ۸۳۴ هزار و ۲۷۲ تن و به ارزش ۳ میلیارد و ۲۳۲ میلیون و ۹۳۰ هزار و ۵۹۷ دلار رسیده که نسبت به دوره مشابه در 1402، از نظر وزنی ۳۸ درصد و به لحاظ ارزش دلاری ۱۴ درصد رشد داشته است.
وی می‌افزاید: در 6 ماهه نخست سال جاری، ۱۱۸ هزار و۲۱۶ تن انواع کالا به ارزش ۴۳۱ میلیون و ۲۰۲ هزار و ۱۳۲ دلار، واردات قطعی و ورود موقت از گمرکات استان صورت گرفته و نسبت به مدت مشابه در سال 1402، به لحاظ وزنی 129 درصد و به لحاظ ارزش ۴۱ درصد رشد داشته است. اقلام وارداتی شامل مواد اولیه، شمش طلا، شمش آلومینیوم، ماشین‌آلات و قطعات خط تولید، کالاهای واسطه‌ای و اقلام مصرفی است که از کشورهای عراق، امارات متحده عربی، ترکیه، اتریش، ایتالیا و چین وارد کشور می‌شود. طی این مدت، گمرک باشماق پس از گمرکات پرویزخان و شهید رجایی با ۱.۶ میلیون تن کالا بیشترین میزان ترانزیت خارجی را به عنوان گمرک مبدأ به خود اختصاص داده و در رتبه سوم گمرک ترانزیتی کشور قرار گرفته است.
توسعه زیرساخت‌های اقتصادی
افزایش 13 درصدی صادرات محصولات کشاورزی از گمرکات استان کردستان در حالی تحقق یافته که چندی پیش «علی نوری» معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری کردستان، صادرات محصولات کشاورزی را لازمه توسعه اقتصادی کردستان معرفی و نسبت به ایجاد پایانه صادراتی در مرز باشماق تأکید کرد. طبق گفته این مقام مسئول، به‌رغم توسعه و رشد محصولات کشاورزی استان، هنوز رشد شاخص‌های اقتصادی آن اتفاق نیفتاده و با وجود رتبه و تولیدات همچنان کشاورزان جزو قشر ضعیف استان بوده و اثرات آن در سفره مردم پیدا نیست؛ در همین راستا باید دنبال حلقه‌های مفقوده باشیم. وی با اشاره به ضرورت ایجاد زیرساخت‌های حوزه کشاورزی بیان می‌کند: کردستان با وجود اینکه با تولید ۷۶ هزار تن توت‌فرنگی رتبه برتر تولید این محصول را در کشور دارد، اما متأسفانه درصد بسیار کمی از این محصول صادر می‌شود.
تقویت بازارهای هدف صادراتی
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری کردستان یادآور می‌شود: یک سال است که به دنبال ایجاد پایانه صادراتی در مرز باشماق هستیم اما در کارگروه امور زیربنایی با این موضوع موافقت نمی‌شود و ملاحظاتی از سوی محیط‌زیست و منابع طبیعی وجود دارد. وی به زنجیره‌های ارزش راهبردی پرداخته و می‌افزاید: سال گذشته زنجیره ارزش تولید گوشت سفید به عنوان یک زنجیره موفق را در استان داشتیم که رتبه برتر شمالغرب کشور را کسب کرد. معاون هماهنگی امور اقتصادی استان کردستان یادآور می‌شود: علاج توسعه زیرساخت‌های اقتصادی نگاه ویژه به سرمایه‌گذاری است و باید همه دستگاه‌ها اولویت خود را بر این موضوع بگذارند. «علی نوری» به رفع مشکلات ناشی از تعهدات ارزی با هدف افزایش صادرات و تقویت بازارهای هدف صادراتی نیز اشاره کرده و تصریح می‌کند: تعدادی از واحد‌های تولیدی استان که در سال‌های گذشته از واحد‌های موفق صادرات‌محور بودند، تولیداتشان به دلیل همین تعهدات ارزی به صفر رسیده است؛ مشکلی که باید از طریق بانک مرکزی و تشریح مشکلات استان و نحوه انجام صادرات از سوی تجار در این منطقه که هنوز هم با ریال انجام می‌شود، برطرف شود.
برش
رشد ۱۳ درصدی صادرات محصولات کشاورزی
تجارت خارجی در حالی در گمرکات باشماق و سیرانبند کردستان رونقی دوباره پیدا کرده که طبق گفته «پویا شهسواری» مدیر توسعه بازرگانی جهاد کشاورزی کردستان، صادرات محصولات کشاورزی از مرزهای استان در 7 ماهه نخست سال جاری 13 درصد افزایش داشته و۲۰۳ هزار تن از محصولات زراعی، باغی، دامی و شیلات معادل ۷۵ درصد از مرز باشماق و ۶۷ هزار تن معادل ۲۶ درصد از مرز سیرانبند به کشورهای دیگر صادر شده است. وی با اشاره به صدور احداث پایانه صادراتی مریوان از سوی سازمان توسعه تجارت ایران می‌افزاید: پروژه احداث پایانه صادراتی مریوان ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و همزمان پایانه صادراتی سقز با ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی و با وجود یک باب سورتینگ، سردخانه و ۲ واحد ساختمان اداری و فنی در حال اخذ مجوزهای قانونی از سازمان توسعه تجارت ایران است.
