معاون علمی رئیس‌جمهور خبر داد
توسعه دانش‌بنیان‌های فضایی با تسهیلات هزار میلیاردی
به دنبال پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره‌های بومی «هدهد» و «کوثر» و دریافت نخستین سیگنال‌ها از این ماهواره‌های بخش خصوصی واقع در مدار زمین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور از حمایت ویژه از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه ماهواره و فضا و همچنین تخصیص تسهیلات هزار میلیاردی برای توسعه دانش‌بنیان‌های فضایی خبر داد.
تلاش برای افزایش دانش‌بنیان‌های فضایی
ورود بخش خصوصی به صنعت فضایی نویدبخش توسعه این صنعت است و بسیاری آن را نویدبخش روزگاری خوش برای این حوزه می‌دانند؛ اتفاقی که معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری هم بر آن تأکید دارد و به‌دنبال افزایش تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در این حوزه است.
حسین افشین با اشاره به وضعیت فعلی شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه فضایی گفت: در حال حاضر حدود ۳۰ شرکت دانش‌بنیان در این حوزه داریم که از این تعداد، ۲۰ شرکت فعال هستند. وی درباره دلایل عدم افزایش تعداد شرکت‌های فعال در این حوزه، یادآور شد: این موضوع به چالش‌های اقتصادی مرتبط با صنعت فضایی برمی‌گردد. ما امیدواریم با این پرتاب موفق و حمایت‌های مجدد، اقتصاد حوزه فضا رونق بگیرد و بتوانیم در کوتاه‌مدت، تعداد شرکت‌های فعال در صنعت فضایی را به ۳۰، ۴۰ و حتی ۶۰ شرکت افزایش دهیم.
وی در ادامه اظهار داشت: در دوره جدید معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان، صحبت‌هایی با سازمان فضایی ایران داشتیم و به‌منظور تقویت این بخش، تسهیلاتی معادل یک‌هزار میلیارد تومان برای حوزه فضایی در نظر گرفته‌ایم. به گفته افشین، این اقدام می‌تواند به انگیزه بیشتر بخش خصوصی کمک کند و امیدوارم بزودی خبری خوش مبنی بر افزایش تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه بدهم، چراکه پتانسیل بسیاری برای رشد و توسعه در صنعت فضایی وجود دارد.
توسعه فناوری فضایی
در 7 دانشگاه
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور همچنین از ایجاد کانون‌های توسعه فناوری‌های فضایی در 7 دانشگاه دارای زیرساخت و ظرفیت در حوزه فضایی با حمایت این معاونت و سازمان فضایی ایران خبر داد.
وی با اشاره به سابقه ساخت ماهواره در دانشگاه‌ها اظهار کرد: در گذشته، ماهواره‌ها توسط دانشگاه‌ها ساخته می‌شدند، هرچند این امر به رسوخ علمی خوبی در دانشگاه‌ها کمک می‌کرد، اما نتایج آن به تجاری‌سازی منجر نمی‌شد. امروز ورود بخش خصوصی به این حوزه را به‌عنوان اولین و مهم‌ترین گام تلقی می‌کنیم و در گام بعد هم تصمیم گرفتیم که فرآیند ساخت ماهواره‌ها را به بخش خصوصی واگذار کنیم.
افشین همچنین با تأکید بر اهمیت توجه به دانشگاه‌ها در توسعه فناوری فضایی و همکاری‌های مشترک گفت: ما نباید از ظرفیت‌های دانشگاه‌ها غافل شویم. وی با اشاره به اینکه دانشگاه‌ها به‌عنوان کانون‌هایی برای رشد تکنولوژی‌های جدید در حوزه فضایی درنظر گرفته شده‌اند، خاطرنشان کرد: این همکاری در قالب توافقنامه‌های سه‌جانبه میان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، دانشگاه و سازمان فضایی انجام خواهد شد.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور اضافه کرد: توسعه علم در دانشگاه‌ها و تجاری‌سازی آن در بخش خصوصی باید به عنوان یک زنجیره پیوسته دیده شود. ما به دنبال شکل‌دهی این زنجیره هستیم تا بتوانیم با همت و تلاش جوانان سرزمین‌مان به تحقق این هدف نایل شویم. افشین ابراز امیدواری کرد با توجه به ظرفیت‌های موجود و عزم محکم جوانان، بتوانیم به دستاوردهای ملموس و قابل‌توجهی در عرصه فناوری فضایی دست یابیم.
پیگیری بیمه پروژه‌های فضایی
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور همچنین با اشاره به حمایت‌های معاونت علمی از تولید ماهواره‌های هدهد و کوثر توسط بخش خصوصی بر حمایت ویژه معاونت علمی از شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور فعال در حوزه فضایی تأکید کرد و گفت: بحث بیمه پروژه‌های فضایی هم در معاونت علمی در دست پیگیری است.
افشین با تبریک تزریق موفق ماهواره‌های هدهد و کوثر در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین، اظهار کرد: معاونت علمی علاوه بر خدمات پشتیبانی و حمایت‌های معنوی از شرکت امیدفضا، به عنوان یک شرکت دانش‌بنیان و اعطای تسهیلات مختلف در زمینه اخذ مجوزهای بهره‌برداری از وزارت صمت و امور گمرکی از ابتدای شکل‌گیری پروژه ساخت ماهواره کوثر در این شرکت و در ادامه پروژه ماهواره هدهد از این پروژه‌ها حمایت کرده است. وی با اشاره به رویکرد حمایتی معاونت علمی در دوره جدید، گفت: براساس مدل جدید، مکاتباتی با وزارت ارتباطات انجام‌شده تا با پیش خرید تصاویر ارسالی از این ماهواره‌ها از پیشبرد این قبیل برنامه‌ها حمایت شود. بحث بیمه پروژه‌های فضایی هم که از درخواست‌های فعالان بخش خصوصی حوزه فضایی است در معاونت علمی در دست
پیگیری است.
نقش حیاتی داده‌های فضایی در پیشرفت علم
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور در ادامه بررسی تحولات جدید در صنعت فضایی کشور، نقش حیاتی داده‌های فضایی را در پیشرفت سایر علوم مورد تأکید قرار داد.
وی گفت: این یک مقدمه برای سایر علوم است به‌عنوان مثال در حوزه‌هایی همچون هوش مصنوعی، مدیریت انرژی و بحث‌های زیست‌محیطی، داده‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و عمدتاً نیازمند ماهواره‌ها برای جمع‌آوری و ارسال هستند. افشین افزود: باید به این نکته توجه کنیم که خرید داده‌های فضایی هزینه‌بر است. به‌طور تقریبی، عمر عملیاتی یک ماهواره حدود سه سال است و هزینه خرید داده برای یک‌سال برابر با هزینه ساخت دو ماهواره است. به عبارتی وقتی یک شرکت برای یک سال، داده خریداری می‌کند، به نوعی می‌توان گفت که هزینه‌ای معادل ساخت دو ماهواره را پرداخت کرده است.
نقطه عطف صنعت فضایی
معاون علمی رئیس‌جمهور ورود بخش خصوصی به حوزه فضا را
کار بزرگی در صنعت فضایی دانست و ضمن تشریح عملکرد دو ماهواره «کوثر» و «هدهد» که اکنون در مدار قرار دارند، بر اهمیت پذیرش شکست‌ها به‌عنوان پله‌هایی برای رسیدن به موفقیت تأکید کرد. افشین خاطرنشان کرد: موفقیت‌های امروز ما نتیجه شکست‌های دیروز هستند و باید از فناوری‌های جدید بیاموزیم که گاهی اوقات از طریق تجربه شکست‌ها به موفقیت دست می‌یابیم.
وی افزود: این رویکرد در پروژه‌های فضایی اخیر نیز بسیار مشهود بوده است. دو ماهواره کوثر و هدهد اکنون در مدار قرار دارند و ما از عملکرد آنها بسیار خرسندیم. اهمیت این پروژه‌ها در آن است که هر دو ماهواره هم‌اکنون به‌طور فعال روزانه دوبار از مدار داده‌ها را دریافت می‌کنیم. معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، پرتاب موفقیت‌آمیز اولین ماهواره دانش‌بنیان بخش خصوصی به فضا را نقطه عطفی در توسعه صنعت فضایی کشور دانست و بیان کرد: این پروژه از سال ۱۳۹۸ در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان کلید خورد. در سال ۱۴۰۰ با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قراردادی به امضا رسید که براساس آن، داده‌های حاصل از این ماهواره‌ها خریداری شود. حدود ۵۰ درصد از هزینه‌های این خریدها توسط وزارت ارتباطات و باقیمانده آن هم توسط معاونت علمی تأمین شد. افشین با اعلام اینکه این موفقیت نتیجه همکاری و هماهنگی‌های گسترده داخلی و بین‌المللی است، افزود: همکاران ما از معاونت علمی هم‌اکنون در روسیه به‌‌سر می‌برند تا جزئیات پرتاب را پیگیری کنند.
