آرزو کیهان
خبر نگار

یک یادگیری جذاب
با نگاهی به آینده، می‌توان گفت که فناوری‌های نوظهوری مانند واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) و همچنین هوش مصنوعی (AI) می‌توانند نقش مهمی در آموزش ایفا کنند. این فناوری‌ها تجربیات یادگیری همه‌جانبه‌ای را ارائه می‌دهند که می‌توانند آموزش کلاس درس را متحول کنند و یادگیری را جذاب و تعاملی‌تر کنند. به‌عنوان مثال برنامه‌های کاربردی واقعیت افزوده، در جریان آموزش تاریخ می‌توانند رویدادهای تاریخی را زنده و به دانش‌آموزان کمک کنند تا درک ملموس‌تری از گذشته داشته باشند.
محققان معتقدند که برای به حداکثر رساندن مزایای هوش مصنوعی و سایر فناوری‌ها در آموزش، همکاری بین‌المللی و اشتراک دانش ضروری است. با به اشتراک گذاشتن تجارب، استراتژی‌ها و چالش‌ها، کشورها می‌توانند از یکدیگر بیاموزند و رویکردی واحد برای گنجاندن هوش مصنوعی در آموزش و پرورش ارائه دهند. این تبادل جهانی ایده‌ها و منابع برای غلبه بر موانع مشترک و به حداکثر رساندن استفاده صحیح از هوش مصنوعی، در مقیاس جهانی بسیار مهم است.
 
آینده آموزش جهان
پژوهشگران معتقدند با ادامه پیشرفت فناوری‌های مختلف ازجمله هوش مصنوعی در آموزش، در سال‌های آینده شاهد معرفی ابزارها و روش‌های پیچیده‌تری خواهیم بود. به اعتقاد آنان، فناوری‌های نوظهور مانند محاسبات کوانتومی و الگوریتم‌های پیشرفته یادگیری ماشین (ML)، می‌توانند با تقویت تجربیات یادگیری، سیستم‌های آموزشی کارآمدتری ایجاد کنند.
 تغییرات فناوری و هوش مصنوعی به شکلی دنیای آموزش را متحول کرده که به‌تازگی یونسکو اعلام کرده است فناوری‌های نوظهور همچون هوش مصنوعی فرصت‌ها و چالش‌های گسترده‌ای را برای سیستم‌های آموزشی به‌وجود آورده و انتظار می‌رود که به احتمال زیاد تحت تأثیر هوش مصنوعی، در نقش کلیدی زبان انگلیسی به عنوان زبان ویژه آموزش در جهان، تغییراتی ایجاد شود.
 آموزش مبتنی بر هوش مصنوعی
با حضور هوش مصنوعی در حوزه آموزش، روش‌های سنتی تدریس متناسب با نیازهای فردی دانش‌آموزان تغییر یافته و بخشی از این دگرگونی به دلیل استفاده از پلتفرم‌های آموزشی مبتنی بر هوش مصنوعی بوده است که از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و الگوریتم‌های یادگیری ماشین (ML) بهره می‌گیرد.
 این پلتفرم‌ها از لحاظ محتوایی، متناسب با سبک یادگیری هر دانش‌آموز برنامه‌ریزی شده و می‌توان گفت که به شکلی آموزش را شخصی‌سازی کرده است تا بتوان نتیجه بهتری گرفت.
تاکنون هوش مصنوعی در سطح جهانی، کاربردهای متنوعی در آموزش داشته است به‌عنوان مثال در کره جنوبی، بازی‌های آموزشی مبتنی بر هوش مصنوعی در مدارس ابتدایی معرفی شده‌اند که به‌طور قابل‌توجهی میزان تعامل با دانش‌آموزان را افزایش می‌دهند و نتیجه آن را می‌توان در یادگیری بهتر کودکان مشاهده کرد. در مقابل، استرالیا از هوش مصنوعی به‌منظور افزایش مهارت‌ها و میزان یادگیری علم ریاضیات در میان دانش‌آموزان استفاده کرده است و پیشرفت‌های قابل‌توجه بچه‌ها در کسب مهارت حل مسائل ریاضی نشان از موفقیت بالای این فناوری در این حوزه دارد.
نمونه‌های دنیای واقعی، بینش‌های ارزشمندی را در مورد عملی و اثربخش بودن هوش مصنوعی در زمینه آموزش در مدارس دولتی جهان ارائه می‌دهند؛ به‌طور مثال در ایالات متحده، از پلتفرم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی برای ارائه تجربیات بهتر یادگیری استفاده شده که منجر به مشارکت بیشتر دانش‌آموزان و بهبود عملکرد تحصیلی آنها شده است.
بنا بر اطلاعات موجود امروزه دانش‌آموزان زیادی در جهان برای انجام تکالیف خود به هوش مصنوعی پناه آورده‌اند و پاسخ سؤالات‌شان را در دنیای گسترده صفحه نمایش هوش مصنوعی جست‌و‌جو می‌کنند؛ صفحه کوچکی که پاسخ هر پرسشی در دل آن نهفته است.
 
ضرورت نظارت بر کاربرد هوش مصنوعی در مدارس
با وجود فراگیر شدن هوش مصنوعی و سایر فناوری‌ها در کلاس‌های درس مدرسه و دانشگاه، بسیاری از محققان معتقدند باید بر این فناوری نظارت ویژه‌ای داشت تا بتوان مانع برخی سوء‌استفاده‌ها شد. به عنوان مثال دامنه تقلب با هوش مصنوعی محدود به یک سطح علمی یا رشته خاص نیست و ممکن است این موضوع در سراسر دبیرستان‌ها، کالج‌ها و دانشگاه‌های جهان دیده شود. سهولت دسترسی به ابزارهای هوش مصنوعی، محیطی را ایجاد کرده که می‌تواند در صورت نبود نظارت کافی، تقلب با هوش مصنوعی روندی روبه رشد داشته باشد.
 در عصری که فناوری شکل جدیدی به خود گرفته است یادگیری و ارزیابی دانش هم دگرگون شده و البته امکان تقلب در انجام تکالیف و امتحانات نیز شکل جدیدی به خود گرفته است. برخی محققان نگران سوء‌استفاده‌های احتمالی از فناوری‌های مختلف ازجمله هوش مصنوعی در بخش‌های مختلف از امتحانات مدارس و دانشگاه‌ها گرفته تا نوشتن مقالات هستند.
 این گروه خواستار معرفی راهبردها و ابزارهایی برای جلوگیری از تقلب مبتنی بر هوش مصنوعی هستند تا بتوان محیط آموزشی منصفانه و صادقانه را برای همه تضمین کرد.
یکی از کارآیی‌های هوش مصنوعی، اتوماسیون دقیق است و معلمان با استفاده از هوش مصنوعی می‌توانند کارهای تکراری روزانه مانند نمره دهی آزمون‌ها، برگزاری آزمون و گرفتن اشتباهات جزئی در مقالات نوشتاری را به شکل خودکار انجام دهند. به این ترتیب زمان بیشتری برای تمرکز و آزادی عمل در زمان تدریس خواهند داشت.
همچنین فناوری‌های هوش مصنوعی می‌توانند به‌سرعت و به‌طور خودکار داده‌ها را تجزیه و تحلیل و گزارش کنند. این موضوع به معلمان و اساتید این امکان را می‌دهد که روند عملکرد یک دانش‌آموز یا کل کلاس را ارزیابی کنند و مطابق آن، برنامه‌های درسی آنها را تنظیم و رویکردی فعال‌تر برای رفع نیازهای دانش‌آموزان اتخاذ کنند.
 
بازآموزی فناورانه معلمان
تنها دانش‌آموزان نیستند که نیاز به آموزش دارند و معلمان هم نیازمند افزایش سطح مهارت و آگاهی‌های علمی در طول زمان هستند. حالا فناوری‌های مختلف ازجمله هوش مصنوعی به این گروه کمک کرده است تا بیشترین بهره را بگیرند. در گذشته هنگامی‌که از معلمان خواسته می‌شد تا اطلاعات خود را به‌روز کنند و سطح دانسته‌های خود را افزایش دهند تا بتوانند با نسل‌های جدیدتر همگام باشند، برای بسیاری از آنها سخت بود و آن را یک کار اضافه می‌دانستند. اما حالا به لطف فناوری‌های نوین، استفاده از ابزارهای یادگیری برای معلمان، دنیای دیگری برای آنها رقم زده و کارهایی همچون بازآموزی را برای آنها بسیار ساده‌تر کرده است. این موضوع سبب شده در وقت معلمان، صرفه‌جویی شود؛ موضوعی که معلمان آن را ناشی از هوش مصنوعی می‌دانند.
 
تحول هوش مصنوعی در آسیا
همچون کشورهای اروپایی و امریکا، در کشورهایی مانند ژاپن، چین، سنگاپور و کره جنوبی هم توجه به هوش مصنوعی رو به افزایش است. این کشورها در حال سرمایه‌گذاری در آموزش هوش مصنوعی در مدارس هستند و معلمان و والدین نیز همزمان به یادگیری هوش مصنوعی تشویق می‌شوند.
هدف نهایی از چنین طرح هایی، این است که جوانان به کاربرانی مسئول تبدیل شوند.
در ژاپن به موارد پیشگیرانه در توسعه هوش مصنوعی هم توجه شده است. در دستورالعمل‌های جدید وزارت آموزش ژاپن بر اهمیت درک هوش مصنوعی توسط دانش‌آموزان تأکید شده است. این دستورالعمل‌ها چگونگی ادغام هوش مصنوعی مولد (Generative AI) در مدارس و اقدامات احتیاطی لازم برای پرداختن به خطرات مرتبط با این فناوری را بیان می‌کند.
 در چین هم برای استفاده از هوش مصنوعی به‌منظور یادگیری دانش‌آموزان تلاش شده است که با افزایش درک و مهارت معلمان، محیطی امن برای استفاده از این فناوری در آموزش ایجاد شود.