زنان کارآفرین برتر در دومین دوره «جایزه نوآوری آزاده» از سختیها و موفقیتها میگویند
ایدههای فناوری زنانه
نیلوفر منصوری/ کارآفرینی سن و سال نمیشناسد، جنسیت هم ندارد. هر فردی در هر سنی میتواند کارآفرین باشد. در این میان زنان کارآفرین زیادی وجود دارند که توانستهاند با ایدههای نابشان دنیا را تکان دهند؛ زنانی که به تواناییهای خود آگاه هستند و میتوانند بر مشکلات و سختیها غلبه کنند؛ زنانی که آنقدر در کسبوکارشان موفقند که زندگی خوبی برای خودشان دستوپا کردهاند. در میان آنها کسانی هم هستند که زندگی در رفاه را رها کرده و به روستا و مناطق محروم مهاجرت معکوس میکنند تا با دسترنج خود، هم زندگی خود را بسازند و هم زندگی دیگران را.
جایزه نوآوری آزاده
هدف، ساده بود؛ شناسایی و معرفی بانوان توانمند و مستعد حوزه فناوری و نوآوری. مکانی برای زنانی که بتوانند فارغ از سن و سال و نوع کارآفرینی، برای توسعه، ترویج و افزایش توانمندسازی استارتاپهای نوآور تلاش کنند؛ زنانی که بتوانند تجربیات و دانش خود را به اشتراک بگذارند و به نسل بعدی زنان کارآفرین منتقل کنند. انجمن ملی زنان کارآفرین، انجمن صنفی زنان مدیر کارآفرین، سازمان نظام صنفی رایانهای (نصر) استان تهران، نصر کشور و صندوق نوآوری و شکوفایی در رویدادی کنار هم جمع شدند تا شرکتهای نوپا با بنیانگذاران زن را معرفی کنند؛ رویدادی که سالانه برای تجلیل از بانوی فقید «آزاده داننده» برگزار میشود و چندی پیش دومین دوره آن برگزار شد. آزاده داننده، رئیس هیأت مدیره انجمن زنان کارآفرین و سازمان نظام صنفی رایانهای استان تهران بود که بهمنماه سال ۱۴۰۰ پس از گذراندن یک دوره بیماری درگذشت. در این مراسم تیمها و استارتاپهای شرکتکننده، طرحهای نوآورانه خود را ارائه دادند و در پایان ۹ تیم به عنوان جوانهها، استارتاپها و شرکتهای برتر در دومین جایزه نوآوری آزاده، معرفی شدند.
برنج سالم در سفره ایرانی
شیرین پارسی، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی زنان کارآفرین و از بنیانگذاران این انجمن است. او از فرانسه به روستای شاندرمن در شمال ایران برگشت تا دغدغههای یک کارآفرین را زندگی کند و به جای پشت میز نشینی، همقدم با شالیزار و شلتوک باشد. شیرین یکی از همان زنان کارآفرینی است که اعتقاد دارد کسبوکار خانوادگی عشق است و دو روی سکه زندگیاش؛ شالیزار و برنج.
کلمه به کلمه حرفهایش را با افتخار به زبان میآورد؛ از ســن و سالش، خانوادهپرســـتی تا شکست و پیروزی.
«کسبوکار خانوادگی» را عنوانی برای فعالیت خود میداند و میگوید:«پسرانم کوچک بودند اما از همان ابتدا در تمام مراحل کنار من در مزرعه فعالیت میکردند. اکنون هر دو پسرم با کشاورزی عجین شدهاند و در رشته کشاورزی فارغالتحصیل هستند.»
شیرین پارسی با اینکه چیزی از کشاورزی نمیدانست، اما با تلاش و استفاده از تجربیات پدر همسرش، به سمت کشاورزی نوین رفت. چندی بعد توانست تمام مراحل کشت، داشت و برداشت را مکانیزاسیون کرده و با کاهش الگوی مصرف، برنج ایرانی بدون استفاده از آفتکشها و کود شیمیایی را با تولید انبوه روانه بازار کند. او میگوید:«شروع کار ما با کشاورزی سنتی بود و در یک زمین 10 هکتاری با 25 زن و 15 مرد کار را آغاز کردیم. پس از مدتی توانستیم شیوه سنتی کشاورزی بویژه کشت برنج را تغییر دهیم. شروع به تسطیح مزرعهمان کرده و قطعات کوچک را به چند قطعه مساوی تقسیم کردیم. در این زمینه پیشگام بودیم و بقیه کشاورزان از ما الگو گرفتند. اولین کشاورزی بودیم که توانستیم نشای برنج را با ماشین انجام دهیم. با مکانیزه کردن کشاورزی به سمت استفاده بیشتر از ابزار و ماشینآلات کشاورزی رفتیم . در مرحله بعد هم همکاری با کشاورزانی بود که بتوانند با ابزار حرفهای کشاورزی، کار کنند.»
پارسی که عضو جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیطزیست گیلان نیز است، اعتقاد دارد استفاده بیرویه از سموم و کودهای شیمیایی منشأ بسیاری از بیماریهاست، به همین جهت از سال 86 به هیچ عنوان در کشت برنج از کود شیمیایی و آفتکش استفاده نکرده و افتخار او تولید محصول سالم است. به گفته او، زنان کارآفرین علاوه بر اینکه خانواده را مدیریت میکنند، باید نحوه زندگی و مصرف را هم مدیریت کنند و آن نتیجه حضور در سازمانهایی است که بتوان یاریگر و پشتیبان همدیگر بود.
شناسنامه فرش ایرانی
هر چند قصه تار و پودهای فرش دستباف ایرانی داستان هزارتویی دارد و قرنهاست راه خود را در بازارهای جهانی پیدا کرده، اما به گفته فعالان این صنف، این هنر آنگونه که باید، در بازارهای جهانی جایگاه و پرچم خود را حفظ نکرده است. زهرا شوندی، مدیر اجرایی مرکز جامع صدور شناسنامه فرش دستباف یکی دیگر از زنان کارآفرینی است که سالها در زمینه اصالت فرش دستباف ایرانی و ثبت آن تلاش میکند. او در این مرکز به بررسی و آسیبشناسی، مشکلات و مسائل موجود در حوزه فرش دستباف میپردازد و با ارائه راهکار و راهحل در قالب زیرساختهای تکنولوژیهای روز و فناوریهای موجود، جامعه فرش را یاری میدهد. او با بیان اینکه هویت و اصالت فرش دستباف ایرانی در هیچ مرکز و مرجعی تأیید نمیشود، میگوید: «میدانیم که فرش دستباف یک هنر اصیل ایرانی است. خلق کردن اثر هنری فرش دستباف زمان زیادی میبرد و جایی برای ثبت آن به عنوان یک کالای ایرانی و اصالت و هویت ایرانی وجود ندارد، به همین دلیل در نقش مصرفکننده یا خریدار، مرجعی برای اطلاع از اصالت آن نیست.»
در مجموعهای که شوندی بنا کرده به صورت مستقیم 15 نفر و بیش از 200 نفر در سطح ملی در قالب کارشناس فرش دستباف در هر شهر فعالیت میکنند. او با بیان اینکه متأسفانه بازار فرش دستباف در حال از بین رفتن است، میگوید:«برای اینکه بتوانیم صادرات را رونق دهیم و خرید و فروش بالا برود، باید به اطلاعات و شناسنامه فرش دستباف دسترسی داشت. بر همین اساس پلتفرمی راهاندازی کردیم که هر کس بتواند در آن فرش خود را ثبت کند؛ پلتفرمی که هنرمندان آن یعنی از طراح، بافنده و تولیدکننده فرش بتوانند در آن بیوگرافی و آثارشان را به ثبت برسانند، چون زنجیره تولید بسیار گسترده است.»
او عضویت در انجمن زنان کارآفرین را یک افتخار میداند و میگوید:«یکی از دغدغههای من آشنایی با زنانی است که در این حوزه فعال هستند. ارتباط بیشتر با آنها و لمس دغدغههای مشترک در این انجمن، ما را به اتحاد و پیوستگی نزدیک کرده تا صدای واحد باشیم و اتفاقات خوبی رقم بزنیم. ما یک مسئولیت انفرادی برای ارتقای کسبوکار و یک مسئولیت اجتماعی برای خدمت به جامعه فرش دستباف داریم تا بتوانیم پرچم فرش را که هویت ایرانی و ملی ماست بالا ببریم.»
هارمونی زندگی و کسبوکار
سمیرا کوشکستانی، هم مادر موفقی است و هم مدیرعامل موفق. او بنیانگذار شرکت دانشبنیانی است که در حوزه طراحی و ساخت سیستمهای تشخیصی و توانبخشی شنوایی فعالیت میکند. او با درک نیاز این بخش از جامعه و خدمترسانی و کمک به کسانی که مشکلات شنوایی دارند، به این مسیر ورود کرده است و از سال 92 در این زمینه فعالیت میکند. در مجموعه این بانوی کارآفرین 12 نفر از رشتههای فنی و مهندسی در مدارج ارشد و دکترا فعالیت میکنند.
او معتقد است یکی از چالشهای زنان کارآفرین پذیرش نقشهای متعدد در جامعه است؛ دختر یک خانواده، همسر، مادر بودن و مدیر خوب بودن از تعدد نقشهاست. او درباره انجمن زنان کارآفرین میگوید:«این انجمن خیر و برکات زیادی برایم داشته، تعاملات زیادی شکل گرفته و شبکهسازی اتفاق افتاده است. هویتی که در این هویت جمعی به افراد داده میشود از دستاوردهای حضور در این تشکل است.»
بــــرش
در یکی از بخشهای همایش با نام «جوانهها» ، با دو نفر از کارآفرینان جوان همکلام شدیم؛ رعنا کرمانیها دختر جوانی است که به خاطر محدودیت در بیان و گفتار (لکنت) توانیسم (سایت اشتغالزایی و کاریابی برای افراد دارای محدودیت و معلولیت) را ایجاد کرد. او که در این رویداد جایزه نفر سوم را به خود اختصاص داد، میگوید:«معلولیت محدودیت نیست. من تلاش کردم بر همه محدودیتها غلبه کنم. یکی از محدودیتهای افراد معلول نبود اشتغال است و به همین دلیل سایت اشتغالزایی برای افراد دارای معلولیت را طراحی کردم تا آنها بتوانند شغل مورد نیازشان را پیدا کنند.» فاطمه حاجقاسمعلی، مدیر استارتاپ مایاتک که برچسبهای قفسههای الکترونیکی هوشمند را طراحی میکند، با اشاره به اینکه تولید و بومیسازی قفسههای الکترونیکی با تولید 11 برچسب با تکنولوژی نمایشگر متفاوت از عمده فعالیتهای مجموعه او است، میگوید:«این برچسبها در آینده جایگزین برچسبهای کاغذی میشوند.»