نیلوفر منصوری  
خبرنگار

کافی است پای حرف برخی از کسانی که برای تغییر دکوراسیون یا تهیه جهیزیه سراغ خرید مبلمان و لوازم چوبی می‌روند بنشینی تا با دریایی از شکایت و دلخوری مواجه شوی. بدقولی و بی‌توجهی به سفارش مشتری، بیشترین شکایتی است که خریداران مبل و لوازم چوبی در اتحادیه ثبت می‌کنند به این امید که شاید آنها آخرین باشند اما دریغ که این راه باطل ادامه دارد.

سفارش در بهار، تحویل در پاییز
عصر یک روز پنجشنبه‌ بازار مبل ایران در خیابان یافت‌آباد مثل همیشه پررفت و آمد است. مردم از پاساژها و فروشگاه‌ها بیرون می‌آیند و پس از مکثی کوتاه، وارد زیرزمین‌ها و مغازه‌ها می‌شوند. انگار چیزی  را که می‌خواهند پیدا نمی‌کنند. چند نفر از فروشنده‌ها جلوی یکی‌ از فروشگاه‌ها ایستاده‌اند و در مورد وضعیت سفارش‌ها و اوضاع بازار و شرایط منطقه گفت‌وگو می‌کنند. یکی‌ از آنها که سن و سال بیشتری از بقیه دارد، می‌گوید: «صنف مبلمان بدقول ‌هستند، یادتان باشد زمان تحویل سرویس را خیلی زودتر از آنچه که ‌هست بگویید، وگرنه ‌هیچ کدام از سفارش‌هایتان به‌موقع به دست‌تان نمی‌رسد.»
حرف‌های فروشنده به انتها نرسیده که مرد جوانی از مغازه بیرون می‌آید و با عصبانیت به ‌همسرش می‌گوید: «تا چند ماه دیگه ‌هم به دستمون نمی‌رسه.» وقتی علت ناراحتی را پیگیر می‌شوم، می‌گوید: «برای خرید جهیزیه دخترم 20 فروردین ‌ماه ‌از ‌همین جا یک سرویس انتخاب کردیم. 50 درصد مبلغ خرید را‌ هم به شرط دریافت سفارش در عرض کمتر از یک ماه پرداخت کردم و در فاکتور تاریخ دقیق قید شد. بخشی‌ از سفارش‌مان را با پیگیری‌های مدام خودم و دخترم، به صورت ناقص روز قبل از مراسم ازدواج دریافت کردیم. حالا یک ماه ‌از آن تاریخ ‌هم گذشته و ما سرویس جهیزیه را کامل دریافت نکرده‌ایم. دخترم با‌ هزاران امید، جهیزیه‌اش را در خانه‌اش چید اما یک چشمش خون بود و یک چشمش اشک. سرویس چوبش را هم نصف و نیمه به خانه بخت برد.»
یاد صحبت‌ پیرمرد و پیرزن‌ همسایه‌مان افتادم که‌ از بدقولی‌ این صنف گله‌ می‌کردند. می‌گفتند: «یک ماه قبل از عید سفارش مبلمان راحتی دادیم، عید آمد و رفت و بهار‌ هم به پایان رسید، اما خبری نشد. در تمام طول نوروز میهمانان ما روی زمین می‌نشستند. شاید به‌ این دلیل که‌ من پیر بودم و نمی‌توانستم پیگیر سفارشم شوم، به این ترتیب مبلمان من با چندین ماه تأخیر به دستم رسید.»
صابون این بدقولی‌ها به تن مهدی هم خورده است. مرد جوانی که فاکتور خرید مبلمان راحتی و میز ناهارخوری را نشان می‌دهد و می‌گوید: خرداد ماه سرویس مبل راحتی و سرویس ناهارخوری رنگ گردویی سفارش دادم، به شرط اینکه مرداد ماه سفارش خود را تحویل بگیرم. 30 میلیون تومان هم همان زمان واریز کردم، اما از زمان تحویل نزدیک به سه ماه می‌گذرد. پس از پیگیری‌های مکرر، هفته گذشته مبل راحتی را تحویل گرفتم اما در کمال ناباوری متوجه شدم رنگ مبلمان، قهوه‌ای سوخته است، در حالی که من رنگ گردویی سفارش داده بودم. بازهم با پیگیری‌ و شکایت به اتحادیه صنف درودگران و مبل‌سازان، ناهارخوری را هم آوردند که مرجوع کردیم، زیرا این بار میز ناهارخوری با رنگ قرمز برای ما آماده کرده بودند.

عوامل تضعیف صنعت مبلمان
صنعت مبلمان یکی‌ از صنایع پررونق کشور است که ‌متأسفانه به واسطه قیمت‌های نجومی‌ در بازار فعلی، آرام آرام در حال تبدیل شدن به یک کالای فوق لوکس است. مدیر اسبق اجرایی‌ اتحادیه درودگران و مبل‌سازان تهران با بیان اینکه کمبود مواد اولیه و واردات غیرقانونی ‌آن، باعث انحصار و آسیب جدی به ‌این صنعت شده است به خبرنگار «ایران» می‌گوید: «با توجه به وضعیت بازار، تهیه ‌اقلام و تأمین مواد اولیه به سختی صورت می‌گیرد. واحدهای صنفی معمولاً به ‌هر نحوی که شده، سفارش را می‌گیرند اما به‌هنگام تحویل سفارش، بدقول می‌شوند.» داداشی با بیان اینکه ضعف و سکوت قانون در این اتحادیه، موجب شده تا موضوعی به عنوان رسیدگی به شکایات مردم وجود نداشته باشد، می‌گوید: «واحدهای بدون پروانه به ‌معاونت نظارت بر اماکن عمومی معرفی می شوند. گزارش‌های شکایات، به سازمان صمت و سپس به‌ مراجع قضایی‌ ارسال می‌شود تا آنها تصمیم بگیرند. در حالی که مشکلات این صنف، باید توسط اتحادیه صنف درودگران و مبل‌سازان بررسی شود، چون اطلاع و اشراف کامل به‌ موضوع شکایت دارند.»
او‌ همچنین به دریافت مجوز از درگاه ‌ملی‌ اشاره می‌کند و می‌گوید: « متأسفانه طی دو سالی که درگاه‌ مجوز ملی ایجاد شده ‌است، ظرف سه روز مجوز فعالیت به صورت الکترونیکی و مجازی صادر می‌شود. تا پیش از این نگاه‌ ما به جواز کسب، این‌گونه بود که فرد به لحاظ فنی در این زمینه تخصص داشته باشد. این‌گونه جواز گرفتن به ‌مثابه گواهینامه گرفتن و نداشتن توان رانندگی‌ است. نبود بررسی کارشناسی و صحیح متقاضیان از بعد فنی، تبعات منفی بر عملکرد اصناف دارد. به‌همین جهت مشکلات و تناقض‌های زیادی در این زمینه‌ ایجاد شده‌ است.»
او در پاسخ به‌ این سؤال که چرا این صنف بدقول است و مشکلات از کجا ناشی می‌شود، می‌گوید: معمولاً، وضع بازار خراب است. سفارش را می‌گیرند و تحویل دادن آن با خداست، زیرا در تهیه ‌مواد اولیه با مشکل مواجه می‌شوند. همچنین تأمین اقلام و ابزارآلات به سختی صورت می‌گیرد. متأسفانه کسب و کار نیز ریزش بسیار زیادی داشته ‌است. علاوه بر آن علت عمده ‌این مشکلات این است که فرهنگسازی صورت نگرفته‌ است. چرا صنف لوازم خانگی کمتر با این مشکلات دست به گریبان است؟ زیرا او فقط فروشنده‌ است و تولیدکننده نیست. اما صنف ما یک زنجیره‌ است. تهیه‌ مواد اولیه، تولید و توزیع یک زنجیره در صنف ماست و در بیشتر مواقع توسط یک شرکت انجام می‌شود. اما در این زنجیره نرسیدن چوب یا فوم یا رنگ باعث اختلال در آماده شدن سفارش مشتری می‌شود.
این مسئول سابق اتحادیه درودگران و مبل‌سازان تهران ادامه ‌می‌دهد: تأخیر در ارسال، بی‌کیفیت بودن اجزا و مطابقت نداشتن سفارش با جنس تحویل گرفته شده، از عمده‌ترین موارد شکایت‌هاست. از سوی دیگر مسئولان امور شکایات در اکثر اتحادیه‌ها، افراد متبحر و متخصصی نیستند. علاوه بر آن برخی‌ از فروشنده‌ها، سفارش‌های مشتری را در برگه‌های معمولی و بدون سربرگ می‌نویسند.

برش

وقتی مواد اولیه کمیاب می‌شود
وقتی پای حرف فروشنده‌های صنف مبلمان می‌نشینی آنها نیز دلایل خودشان را برای بدقولی بیان می‌کنند؛ دلایلی که کمبود مواد اولیه و بدقولی رنگ کار و پیدا نشدن چوب گردو و راش و... در آن نقش دارند. حامد سماواتی یکی از فروشنده‌ها با تأکید بر اینکه منکر بدقولی همکاران صنف‌شان نیست، می‌گوید: « زمانی که ‌ما در تأمین مواد اولیه و اقلام اساسی دچار مشکل‌ هستیم، چگونه ‌می‌توانیم سفارش‌ها را به موقع آماده کنیم. ثبت سفارش مواد اولیه حدود دو ماه طول می‌کشد و گاهی هم انجام‌ نمی‌شود. تغییر نرخ ارز و افزایش‌ هزینه‌های تمام‌ شده و تورم، تمام برنامه‌ریزی‌های ما را به‌هم می‌ریزد. تمام مواد اولیه هم وارداتی است. پارچه‌ مبل از ترکیه و چوب از گرجستان وارد می‌شود. الان شرایط به گونه‌ای شده که حتی مواد اولیه‌ای مثل اسفنج‌ هم به سختی پیدا می‌شود.»  یکی دیگر از فروشنده‌ها حرف‌های سماواتی را تأیید می‌کند و می‌گوید: ما واردکننده صرف نیستیم، تولید می‌کنیم اما نبود مواد اولیه بخصوص فوم و اسفنج موجب شده ما نسبت به آماده کردن به موقع سفارش‌ها بدقولی کنیم. علاوه بر آن اگر مواد اولیه هم پیدا ‌شود، بسیار گران است.‌ همین الان قیمت تمام شده ‌مبل آنقدر بالا رفته که بازار نمی‌تواند پاسخگو باشد چرا که ‌مردم پول ندارند و البته جایی هم برای گران‌تر شدن، وجود ندارد.