وزیر امور خارجه ایران بعد از اردن و مصر برای حضور در نشست 3+3 پیرامون قفقاز در استانبول حضور یافت
توصیه تهران به حل مسالمت‌آمیز اختلافات قفقاز
وزیر امور خارجه در سومین مقصد رایزنی‌های جدید منطقه‌ای خود با هدف شرکت در نشست «۳+۳» قفقاز جنوبی راهی استانبول شد. سیدعباس عراقچی بعد از مذاکراتی که با هدف کاستن از تنش‌های رو به افزایش در خاورمیانه در اردن و مصر پشت سر گذاشت، روز گذشته در ترکیه حضور یافت تا تبیین‌کننده مواضع اصولی ایران در فرآیند مذاکرات صلح قفقاز جنوبی باشد. عراقچی با اشاره به حضورش در دومین اجلاس وزرای خارجه «۳+۳» و توصیه به حل مسالمت‌آمیز اختلافات قفقاز گفت، کشورهای منطقه این عزم و اراده را نشان داده‌اند که درباره ماهیت و امنیت منطقه قفقاز مذاکرات و هماهنگی‌هایی انجام دهند.
در نشست 3+3 که با هدف ایجاد سنگ بنای مسیر برقراری آرامش و پایان چالش‌ها در قفقاز جنوبی با مشارکت بازیگران درون‌منطقه‌ای و همسایگان شکل گرفته، علاوه بر وزیر امور خارجه ایران، «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه، «هاکان فیدان» وزیر خارجه ترکیه، «جیحون بایراموف» وزیر خارجه جمهوری آذربایجان و «آرارات میرزویان» وزیر خارجه ارمنستان حضور یافتند و افزون بر موضوع قفقاز در مورد دیگر مسائل مهم بین‌المللی بویژه موضوع جنگ منطقه نیز به گفت‌و‌گو نشستند. کشورهای حاضر در این نشست به دنبال تحقق هدفی هستند که برقراری صلح و ثبات میان دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان را جست‌و‌جو می‌کند؛ دو همسایه‌ای که رابطه دوسویه‌شان در سال‌های اخیر متأثر از مناقشات سرزمینی دچار تیرگی شده و اینک کشورهای حوزه قفقاز به دنبال راهکار دیپلماتیک برای پایان بخشیدن به این اختلافات هستند. این درحالی است که گرجستان به‌رغم اینکه در نشست‌های قبلی هم دعوت شده بود اما متأثر از اختلاف با روسیه، از حضور در این نشست امتناع کرد. نخستین نشست 3+3 در سال 1400 به میزبانی مسکو برگزار شد و تهران سال گذشته در سطح وزرای خارجه برگزارکننده این نشست بود.
نشست زیر سایه چالش‌ها
یکی از محورهای مهم تبادل‌نظر مقام‌های حاضر در نشست استانبول قراردادن فرآیند دیپلماتیک بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان در مسیر حل اختلافات باقی‌مانده بویژه در زمینه تحدید حدود و ثغور و تعیین نقاط مرزهای دو کشور به شمار می‌رود. چه، تسریع روند حل و فصل این اختلافات گام مهمی در جهت عادی‌سازی روابط باکو و ایروان و تقویت تعاملات سازنده این دو طرف خواهد بود. شکل‌گیری ثبات نسبی در حوزه قفقاز جنوبی در شرایطی که بازیگران این منطقه سعی در ایجاد زیرساخت‌های اقتصادی نوپا یا احیای زیرساخت‌های قدیمی بویژه در حوزه ترانزیت، حمل‌و‌نقل و انرژی هستند، اهمیتی مضاعف می‌یابد.
این در حالی است که ایران در قامت یک بازیگر کلیدی در این منطقه از ابتدای بحران قره‌باغ کوشید تا ورای نقش‌آفرینی قدرت‌های فرامنطقه‌ای به بحران قره‌باغ به عنوان موضوعی منطقه‌ای نگاه کند و بر این رویکرد تأکید داشت که این بحران باید با حضور بازیگران منطقه حل و فصل شود. اما این درحالی است که با طرح موضوع کریدور «زنگزور» و تلاش‌ها برای تغییرات ژئوپلیتیکی در مرزهای شمالی ایران، چالش‌های راهبردی میان باکو و تهران شکل گرفته است که ایران را مصمم ساخته با تلاش دیپلماتیک برای حل و فصل آن، از افزایش تنش در منطقه قفقاز جلوگیری کند. در چنین شرایطی و با وجود چالش‌های شکل گرفته، تهران قصد دارد مناقشات جاری را در بطن همکاری‌های دیپلماتیک از طریق رایزنی‌های دوجانبه و همچنین همکاری در فرمت منطقه‌ای 3+3 مورد حل و فصل قرار دهد.
وزیر امور خارجه ایران روز گذشته در حاشیه نشست 3+3 جداگانه با «آرارات میرزویان» همتای ارمنستانی خود دیدار کرد. اسماعیل بقایی سخنگوی دستگاه دیپلماسی که وزیر امور خارجه را در این سفر همراهی می‌کند با اشاره به نشست استانبول بر آمادگی ایران برای همکاری با سایر شرکا جهت اطمینان از برقراری صلح و ثبات، دوستی و شکوفایی اقتصادی، بر اساس احترام به اصول استقلال و برابری حاکمیت‌ها و تمامیت سرزمینی همه کشورهای منطقه تأکید کرد.
برش
عراقچی بعد از دیدار با رئیس‌جمهور مصر :
گفت‌و‌گوی صریح و خیلی جدی با آقای السیسی داشتم
سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه پیش از حضور در ترکیه دیدارهای مهمی را در قاهره، پایتخت مصر با مقام‌های بلندپایه این کشور از جمله «عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهور و وزیر خارجه مصر پشت سر گذاشت. عراقچی دیدارش با رئیس‌جمهور مصر را سازنده خواند و افزود: ملاقات با آقای السیسی دیدار بسیار خوبی بود. صحبت‌های بنده با آقای السیسی در خصوص اوضاع منطقه، بسیار صریح، مستقیم و خیلی جدی بود. عراقچی با اشاره به اینکه ما نگرانی‌ها و منافع مشترک داریم و البته موضوعاتی هم مورد اختلاف است و این هم طبیعی است، افزود: مشورت‌ها خیلی سازنده بود، از این جهت که دیدگاه‌های دو طرف خیلی به هم نزدیک است. عراقچی گفت: در خصوص جلوگیری از افزایش تنش و گسترش جنگ به کل منطقه که یک نگرانی عمومی است، اتفاق‌نظر وجود دارد. وی در پاسخ به پرسشی درباره تغییر ادبیات و مواضع مقامات برخی کشورهای منطقه به نفع مردم فلسطین اظهار داشت: به نظر من مواضع دولت مصر از ابتدای بحران غزه در راستای منافع مردم فلسطین بوده و الان هم در راستای منافع مردم لبنان است. مهم‌ترین نکته آن لزوم توقف حملات و جنایاتی است که رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان انجام می‌دهد. ممکن است درباره شیوه‌های اجرایی که کدام شیوه‌ای بهتر می‌تواند جلوی جنگ را بگیرد، اختلاف‌نظرهایی وجود داشته باشد، ولی در اصل قضیه هیچ اختلاف‌نظری نیست و به نظرم دولت مصر و بقیه کشورهای منطقه کمابیش مواضع مشابه و یکسانی را در لزوم توقف درگیری‌ها داشتند.
رئیس دستگاه دیپلماسی درباره ارتقای مناسبات دیپلماتیک ایران و مصر نیز اظهار داشت: مسائل دو‌جانبه‌ای بین ایران و مصر وجود دارد که طبیعی است درباره آنها صحبت شود. ولی موضوع اصلی سفر من در حال حاضر مشورت‌ها و رایزنی‌ها در خصوص منطقه بود. عراقچی با بیان اینکه درباره روابط دوجانبه هم مروری شد، اظهار داشت: فکر می‌کنم الان چشم‌انداز بهتری وجود دارد و ما تصمیم گرفتیم که در همین مسیر به حرکت خود ادامه دهیم. وی اضافه کرد: مهم هماهنگی‌هایی است که در خصوص مسائل بین‌المللی از جمله مسائل منطقه بین دو کشور به لحاظ مشورت و رایزنی صورت می‌گیرد و روابط دوجانبه مسیر خودش را طی می‌کند و ان‌شاءالله در زمان مقتضی پیشرفت‌هایی خواهیم داشت.
عراقچی پیش از آن نیز با «بدر عبدالعاطی» همتای مصری خود گفت‌و‌گو کرده بود.
