گزارش «ایران» از روند برگزاری ششمین دوره جشنواره ملی موسیقی امیرجاهد
جشنواره ملی جای آزمون و خطا نیست
ششمین دوره جشنواره ملی موسیقی امیرجاهد به روزهای پایانی خود نزدیک میشود. این جشنواره شامل موسیقی ایرانی (دستگاهی و نواحی)، کلاسیک غربی، پاپ، کوبهای، تلفیقی و آواز است که شرکتکنندگان براساس فراخوان اعلام شده و با توجه به رده سنی و همچنین ارزیابی اولیه توسط هیأت داوران، در ژانرهای مختلف موسیقی به رقابت پرداختند. محمد مقدسی، میلاد کیایی، زیدالله طلوعی و فرزاد عندلیبی داوران بخش موسیقی کلاسیک ایرانی روز نخست این جشنواره بودند. در روز دوم مرتضی اعیان، قاسم رفعتی، میلاد کیایی، فرزاد عندلیبی و زیدالله طلوعی داوری بخش گروهنوازی موسیقی کلاسیک ایرانی، گروهنوازی سازهای کوبهای و دونوازی سازهای کوبهای را برعهده داشتند و همچنین بیژن بیژنی، آندره مرادیان، فرزاد دانشمند و امیرپدرام طاهریان در روز پایانی داوری بخش گروهنوازی و دونوازی، موسیقی پاپ و کلاسیک را انجام دادند. مراسم اختتامیه این جشنواره ۲۶ مهرماه با حضور استادان برجسته موسیقی و برگزیدگان، در سالن اصلی برج آزادی تهران برگزار خواهد شد.
ندا سیجانی
خبرنگار
به نسل امروز موسیقی پاپ امیدوارم
حمیدرضا عاطفی، دبیر هنری ششمین جشنواره ملی موسیقی در گفتوگو با «ایران»، درباره اجراهای این دوره گفت: اجراها امیدبخش بود. برخی از دونوازیها به لحاظ اجرایی عالی بودند و حقیقتاً لذت بردم و جا دارد به همه عوامل اجرایی این رویداد که درایام داوری برای برگزاری این جشنواره نهایت تلاش خود را انجام دادند، خسته نباشید بگویم.
این پژوهشگرموسیقی درباره امیدواری به نسل آینده موسیقی پاپ اظهار داشت: در پاسخ به این سؤال باید بگویم از یک جهت مایه تأسف است و از جهتی دیگر مایه مسرت و به نظرم پارادوکسی است. چرا که با وجود اینکه نسل جوان خاطرهای با آهنگسازان آن دوره ندارند، ولی آثار آن دوره را با تمام وجودشان اجرا میکنند. بر این اساس، این سلیقه خوب شنیداری و این میل به اجرای آثار شاخص آهنگسازان ایرانی گذشته، جای پژوهش و امیدواری دارد.
او افزود: به عقیده من، تحقیق و پژوهش روی این موضوع، میتواند چراغی برای آینده موسیقی پاپ باشد تا از کمبودها و نواقص آهنگسازی و جریان موسیقی پاپ مطلع شویم و بدانیم چرا نسل امروز و جدی موسیقی، به آثارآهنگسازان قدیم گرایش پیدا کردهاند و سراغ آنها میروند. این بررسیها و پژوهشها، برکات زیادی خواهد داشت، به این دلیل که از سویی ممکن است موجب جهشی در موسیقی پاپ باشد و از سوی دیگر چراغی روشن برای علاقهمندان موسیقی پاپ خواهد بود و مانعی در مقابل کجروییها و انحرافات موسیقی پاپ است.
عاطفی درباره نقش و اثرگذاری آموزش، در تربیت و پرورش شاگردان در ژانر موسیقی پاپ و نگاه استادان گذشته به این موضوع گفت: قطعاً بخش بزرگی از این موضوع به آموزش برمیگردد و باید بگویم در این زمینه نقص آموزشی هم وجود دارد اما مشکلات این بخش تنها به موضوع آموزش و کمکاری استادان خلاصه نمیشود. مسائل مختلف و متنوعی در این زمینه دخیل هستند؛ از جمله مسائل جامعهشناسی تا مردمشناسی، فرهنگی و هنری و مواردی دیگر.
بستری برای جذب نخبههای موسیقی
امیرپدرام طاهریان، عضو هیأت داوران ششمین جشنواره ملی موسیقی امیرجاهد، درباره کیفیت اجراهای این دوره از جشنواره و مقایسه آن با دورههای گذشته گفت: اجراهای این دوره به نسبت سال گذشته، پیشرفت چشمگیری داشته است. خصوصاً در رده سنی «ب» پیشرفت بسیار خاصی را شاهد بودهایم. در واقع باید بگویم وقتی شاهد پیشرفت ردههای سنی «الف و ب» هستیم، یعنی جشنواره رشد داشته است.
او در ادامه افزود: به عقیده من بهتر است که در دوره بعدی این جشنواره راهکارهای دیگری هم ارائه شود و رپرتوارهایی هم تعریف گردد تا بدین طریق علاوه برحرفهایترشدن این جشنواره، نخبههای بیشتری هم جذب آن شوند. براین اساس، من براین نظرم که دورههای بعدی این جشنواره قطعاً بهتر خواهد بود.
متر و معیار عنوان استاد برای نسل امروز چیست؟
طاهریان به حضور گروههای سنی «ج» و«د» اشاره کرد و در این باره اظهار داشت: امیدوارم گروههای سنی «ج» و «د» تمایل بیشتری برای شرکت در این جشنواره داشته باشند. موضوعی که درباره گروه «ج» وجود دارد، این است که این دوستان براین باورند استاد شدهاند و نیازی نمیبینند که خود را در معرض نمایش بگذارند، به این دلیل که متری برای آنها وجود ندارد و تعداد اجراهای سالانه بسیار کم است. در واقع پس از دوران کرونا فاصله بسیاری در اجراها به وجود آمد. بنابراین بیشتر شدن تعداد اجراها، میتواند چشماندازی برای هنرجویان جوان بازکند و بدین طریق متوجه خواهند شد در چه سطحی قرار دارند و خطاب کلمه استاد را نباید به هر کسی اطلاق کرد.
طاهریان افزود: خوشبختانه در حال حاضر، خانه موسیقی ایران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صلاحیت اساتید را کنترل میکنند و این نکته مثبتی است. کلمه استاد برازنده هر کسی نیست و شایسته افرادی است که سالیان سال تمرین و ممارست داشتهاند. بنابراین یکی از اهداف تمامی جشنوارهها، کنکور یا مسابقات، ابتدا ایجاد یک خط ذهنی برای بچههاست تا بدانند در چه جایگاهی قرار دارند؟ تواناییهایشان چقدر است و به کجا میتوانند برسند؟
این عضو هیأت داوران به ایجاد انگیزه در جوانان اشاره کرد و گفت: انگیزه در جوانان بسیار مهم است و نکتهای لازم که باید مورد توجه قرار بگیرد. چرا که آنها، اندکی نسبت به جشنوارهها و مسابقات بیگانه هستند. بنابراین باید با انگیزههای مختلف از جمله جوایز و امکانات خاص جوانان را ترغیب کرد. هر میزان جوایز به لحاظ مادی و معنوی بیشتر باشد، گرایش به سمت جشنواره بیشتر میشود.
تولیدات خوب برای تقویت ذائقه شنیداری مخاطب
طاهریان در خصوص آینده موسیقی پاپ در ایران گفت: دوره رنسانس موسیقی پاپ به قبل بازمیگردد. پس از آن یک گپی در موسیقی پاپ داشتیم و در نهایت از سال ۷۵ به بعد، موسیقی پاپ بار دیگر شکل گرفت. اگر دقت کنید حرکت، حرکت خوبی بود و اتفاقات خوبی هم در موسیقی به وجود آمد اما متأسفانه آرام آرام به سمت تجاری شدن حرکت کرد.
او بیان کرد: با نگاه به موسیقی آن دوره متوجه خواهید شد آن زمان اوج موسیقی کلاسیک ما بوده است. بنابراین اگردر بحث موسیقی ملی و کلاسیک، به هرمیزان ذائقه شنیداری مردم تقویت شود، مردم نسبت به موسیقی مردمپسند ذائقه بهتری خواهند داشت و به دنبال آن آهنگساز مجبور میشود کار بهتری برای مخاطبان تولید کند. نکته دیگر خوانندهسالاری یا خواننده محوری در موسیقی پاپ است. این در حالی است که موسیقی پاپ در گذشته آهنگسازمحور بود. اما در حال حاضر این خواننده است که بر آهنگساز حاکم است. بنابراین اگر ذائقه شنیداری مردم تقویت شود و ارتقا یابد، خواه، ناخواه آهنگساز مجبور میشود کار بهتری تولید کند. طاهریان در پایان خاطرنشان کرد: امیدوارم سال آینده و با برنامهریزی قویتر از قبل آن هم از فردای روز اختتامیه، دوره بعد این جشنواره آغاز شود. سال بعد هفتمین دورهای است که این جشنواره برگزار میشود و لازم است به استانداردهای ملی برسد.