دکتر روح‌الله ساعی
جامعه‌شناس

روز جهانی عصای سفید، یادآور اهمیت دیده شدن و شنیده شدن صدای افرادی است که با چالش نابینایی دست و پنجه نرم می‌کنند. قانون عصای سفید، در واقع پاسخی است به این نیاز و تلاش می‌کند تا حقوق این افراد را در جامعه تضمین کند. اما این قانون چه معنایی دارد و چه تأثیری بر زندگی روزمره نابینایان می‌گذارد؟
عصای سفید، نماد استقلال و هویت نابینایان است. این عصا، تنها یک وسیله کمک‌حرکتی نیست، بلکه پلی است بین دنیای تاریک و روشن. با استفاده از عصای سفید، نابینایان می‌توانند با اطمینان بیشتری در محیط‌های عمومی حرکت کنند و به طور مستقل به انجام فعالیت‌های روزمره خود بپردازند. قانون عصای سفید نیز به همین منظور تدوین شده است تا با ایجاد آگاهی در جامعه، به افراد بینا یادآوری کند که نابینایان نیز حق دارند از تمام امکانات و خدمات اجتماعی بهره‌مند شوند.
این قانون، به نوعی قراردادی بین جامعه و نابینایان است. جامعه متعهد می‌شود که محیط‌های عمومی را برای نابینایان قابل دسترسی کند و به آنها احترام بگذارد. از سوی دیگر، نابینایان نیز متعهد می‌شوند با استفاده از عصای سفید و رعایت قوانین، به ایمنی خود و دیگران کمک کنند.
اما در عمل، هنوز راه زیادی تا تحقق کامل اهداف قانون عصای سفید باقی مانده است. بسیاری از ساختمان‌های عمومی، پیاده‌روها و وسایل حمل‌و‌نقل عمومی، برای نابینایان مناسب‌سازی نشده‌اند. همچنین، آگاهی عمومی درباره حقوق نابینایان و نحوه تعامل با آنها، همچنان پایین است. این مشکلات، باعث می‌شود که نابینایان در بسیاری از موارد با محدودیت‌ها و تبعیض‌هایی مواجه شوند.
برای بهبود وضعیت نابینایان، باید تلاش‌های همه‌جانبه‌ای صورت گیرد. دولت‌ها باید با تصویب قوانین جامع و اختصاص بودجه کافی، زیرساخت‌های لازم برای دسترسی نابینایان را فراهم کنند. سازمان‌های مردم‌نهاد نیز می‌توانند با برگزاری کارگاه‌های آموزشی و آگاهی‌رسانی، به تغییر نگرش جامعه کمک کنند. خود نابینایان نیز باید با اعتماد به نفس و مطالبه‌گری، حقوق خود را پیگیری کنند. در نهایت، باید به یاد داشته باشیم که نابینایی یک ناتوانی نیست، بلکه یک تفاوت است. همه افراد، صرف‌نظر از توانایی‌هایشان حق دارند به طور برابر در جامعه مشارکت کنند. با رعایت حقوق نابینایان و ایجاد محیطی برابر برای همه می‌توانیم جامعه‌ای عادلانه‌تر و انسانی‌تر بسازیم.