صندوقهای سرمایه‌گذاری ظرفیت بالفعل بازار سرمایه
حضور مردم در بورس رونق می‌گیرد
مجتبی آزادیان
خبرنگار
صندوقهای سرمایه‌گذاری برای افرادی که قصد دارند به صورت غیرمستقیم در بورس سرمایه‌گذاری کنند یا زمان و اطلاعات کافی برای سرمایه‌گذاری مستقیم ندارند، مناسب هستند. با این کار، سرمایه‌گذار امکان دستیابی به بازدهی بالاتر از سود بانکی را به دست خواهد آورد. مزایای صندوقهای سرمایه‌گذاری شامل مدیریت حرفه‌ای، کارایی تخصصی، استفاده از صرفه‌جویی ناشی از مقیاس، متنوع‌سازی دارایی‌ها، نقدشوندگی بالا، شفافیت بالا و بیشترین حجم افشای اطلاعات بین نهادهای مالی، نظارت توسط متولی، حسابرس و همچنین سایر بخش‌های بازار، سهولت در سرمایه‌گذاری، کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری و مدیریت صندوق، معافیت‌های مالیاتی و کمک به برند کارفرما و نگهداشت نیروی انسانی در ساختار صندوق بازنشستگی تکمیلی است. در این بین، صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت به نوعی از صندوقهای سرمایه‌گذاری گفته می‌شود که بازدهی‌شان نوسان زیادی نداشته و دارای نرخ سود قابل پیش‌بینی هستند. این صندوق‌ها معمولاً به صندوقهای بدون ریسک نیز معروف هستند.
احتمال متضرر شدن نزدیک به صفر
در صندوقهای با درآمد ثابت، بین ۷۰ تا ۹۰ درصد از کل وجوه سرمایه‌گذاری شده در دارایی‌های بدون ریسک ازجمله اوراق مشارکت، سپرده بانکی و سایر اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود و مدیر این صندوق تنها اجازه سرمایه‌گذاری در بخش بسیار کمی از سبد تحت مدیریت خود را در دارایی‌های دارای ریسک دارد. با وجود این، به دلیل نوسانات بسیار زیاد بازار و عدم پیش‌بینی‌پذیر بودن بازار سرمایه ایران، بسیاری از کارشناسان به سهامداران و افرادی که علاقه‌مند به ورود به بازار سهام هستند، سرمایه‌گذاری در صندوقهای با درآمد ثابت را پیشنهاد می‌کنند؛ چراکه احتمال متضرر شدن در این صندوق‌ها نزدیک به صفر است.
ظرفیتی برای ریسک‌گریزان
حسین خزلی، فعال بازار سرمایه و بورس‌ها به «ایران» گفت: بازارهای سرمایه در دنیا طیف وسیعی از ابزارهای مالی و واسطه‌گری مالی را دارند و سهام، قدیمی‌ترین و بخش کوچکی از فعالیت در بازارهای سرمایه است. بازارهای سرمایه در دنیای امروز تقریباً تمام نیازهای سرمایه‌گذاری و دسته‌بندی‌های دارایی‌ها را در خود جای داده و امکان معامله را برایشان ایجاد کرده‌اند.
وی افزود: دنیای صندوق‌ها یک دنیای بسیار پیشرفته است. در بورس‌های دنیا خصوصاً کشورهای دارای بازارهای مالی پیشرفته بالغ بر چند هزار ابزار مالی و صندوق در دسته‌بندی‌های مختلف داریم که یکی از این صندوق‌ها، صندوق‌هایی است که در دارایی‌های با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند.
این فعال بازار سرمایه عنوان کرد: صندوقهای با درآمد ثابت یکی از ابزارهای مورد معامله در بورس‌ها و مورد نیاز سرمایه‌گذاران بویژه کسانی است که ریسک‌گریز هستند و نمی‌خواهند ریسک بخش سهام، مشتقات، رمزارزها و معاملات فارکس را بپذیرند؛ اما مایل هستند دارایی‌شان با یک نرخ قابل پیش‌بینی رشد کند. این نرخ معمولاً در کشور ما کمتر از تورم بوده، ولی در کشورهای پیشرفته همپا یا کمی بالاتر از تورم است. خزلی اضافه کرد: با توجه به اینکه صندوقهای با درآمد ثابت از جنس سپرده‌های بانکی و مورد پسند سپرده‌گذاران بانکی هستند، یعنی مخاطبین این صندوق‌ها همان سرمایه‌گذاران و سپرده‌گذاران بانکی هستند، بخش بزرگی از بازارهای سرمایه را دربر‌گرفته‌اند. از طرفی در سال‌های اخیر دیگر نمی‌توانیم مرزی بین بازارهای مالی قائل شویم. صندوقهای با درآمد ثابت صندوق‌هایی هستند که مجوزشان را از مقام ناظر بازار سرمایه می‌گیرند، ولی مخاطبین و علاقه‌مندان که مایل هستند در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند عمدتاً کسانی هستند که به طور سنتی پول‌شان در سپرده بانکی بوده و رفتارشان، رفتار ریسک‌گریزی است؛ اکنون نزدیک به ۱۰ درصد کل نقدینگی کشور در صندوقهای با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری شده و جای زیادی هم برای رشد دارد.
الزام افزایش همکاری سکانداران بازار پول و سرمایه
وی توضیح داد: به هر حال صندوقهای با درآمد ثابت به دلیل اینکه پول مردم را جذب می‌کنند و بسیار هم رشد کرده‌اند، حتماً نیاز به نظارت‌های دقیق دارند و این نظارت‌ها باید توأم با همکاری نزدیک بین سازمان بورس و بانک مرکزی باشد و نباید هیچ‌کدام از این دو نهاد به تنهایی برای صندوقهای با درآمد ثابت مقررات وضع کنند و ابلاغیه بدهند، چرا که هم حجم‌شان بسیار بزرگ است و هم پول طیف وسیعی از سرمایه‌گذاران کشور داخل این صندوق‌هاست و هرگونه مقررات جدید برای صندوقهای با درآمد ثابت در سایر بازارها و ابزارهای مالی اثر می‌گذارد و به صورت پروانه‌ای سایر نرخ‌ها و بازارها را هم درگیر می‌کند، بنابراین نظارت بر این صندوق‌ها باید توأمان باشد.
برش
تمرکز ویژه بر توسعه کمی و کیفی صندوقهای سرمایه‌گذاری
سیاوش پرویزی‌نژاد، رئیس اداره امور صندوقهای سرمایه‌گذاری سازمان بورس و اوراق بهادار نیز به «ایران» گفت: توسعه کمی و کیفی صندوقهای سرمایه‌گذاری، به عنوان مهم‌ترین ابزار صندوقهای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم یکی از مهم‌ترین رسالت‌های سازمان بورس و اوراق بهادار بوده است و این موضوع در شرایط کنونی هم افزایش خواهد یافت. وی افزود: سازمان بورس و اوراق بهادار همواره پیشنهادهای مختلف را از فعالان بازار در راستای اصلاح مقررات و زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری دریافت می‌کند تا زمینه برای توسعه صندوقهای سرمایه‌گذاری مختلف از نظر کمی و کیفی فراهم شود.
