راهبرد مقابله با کمبود و گرانی برنج در بازار
فعالان صنفی برضرورت واردات برنج تأکید دارند
زینب صفری
خبرنگار
به نظر میرسد تولید برنج در کشور به لطف زهکشی اراضی کشاورزی و استفاده از ارقام پرمحصول در سالجاری نیز افزایش یابد به طوری که از وزارت جهاد کشاورزی خبر میرسد در سال آینده شاهد تولید 2 میلیون و 700 هزار تن برنج خواهیم بود.این میزان برنج از 4 میلیون و 700 هزار تن شلتوک استحصال خواهد شد که نشان دهنده آن است که ضریب تبدیل شلتوک به برنج به حدود 60 درصد رسیده است.
آمارهای این وزارتخانه نشان میدهند میزان تولید برنج در سال گذشته 2 میلیون و 500 هزار تن بوده است، در همین خصوص سهراب سهرابی، مجری طرح برنج و گندم وزارت جهاد کشاورزی درباره زراعت رتون و کشت مجدد برنج نیز اظهارکرد: علاوه بر ۷۵۰ هزار هکتار سطح کشت برنج، ۱۲۰ هزار هکتار نیز کشت رتون و ۷۰ هزار هکتار کشت مجدد داریم و برداشت از این اراضی، مهر ماه انجام میشود. وی در همین حال گفت: از ۷۵۰ هزار هکتار سطح کشت برنج، حدود ۷۰ درصد آن مربوط به استانهای گیلان، مازندران و گلستان است. مجری طرح گندم و برنج وزارت جهادکشاورزی مصرف بذر اصلاح شده، مصرف متعادل کود، توسعه مکانیزاسیون، توسعه روش خشکهکاری، افزایش بهرهوری، ایجاد مزارع الگویی، مدیریت مزرعه و مبارزه با آفات، بیماریها و علفهای هرز را از مهمترین علل افزایش تولید برنج در سالجاری عنوان کرد. وی تصریح کرد: در حال حاضر بیش از ۷۲ درصد کشت برنج با دستگاه نشاکار و ۲۸ درصد به روش سنتی و با دست انجام میشود. سهرابی افزود: ۹۳ درصد برداشت برنج نیز به صورت مکانیزه و تنها ۷ درصد به روش سنتی صورت میگیرد.
مکاتبه با معاون اول رئیسجمهور
با این حال به نظر میرسد کشورمان با کمبود برنج روبهروست به طوری که انجمن برنج در نامهای به محمدرضا عارف، معاون اول رئیسجمهور علاوه بر تأکید بر واردات خواست که 100 هزار تن برنج باقی مانده در گمرکات کشور تعیین تکلیف شود چون ماندگاری آنها در این گمرکات از 45 روز گذشته است.
اولویت تغییر رویکرد
مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج نیز میگوید که هیچ ذخیره برنج ایرانی در انبارهای کشور نداریم. در سال ۱۴۰۲ بخش خصوصی به مسأله ورود کرد و به امید اینکه هم برنج با قیمت مناسبی به دست خریدار برسد و هم کشاورز دچار ورشکستگی نشود، محصولات را خریداری کرد اما در سالجاری مسأله متفاوتتر است. امسال هر محصولی که وارد بازار میشود، هنوز شرکتهای بزرگ برای خرید اقدام نکردهاند و علت آن نیز این است که دولت قرار بود مشوقهایی بدهد و این کار را نکرد و شرکتهای بزرگ نیز تمایلی ندارند که در این زمینه سرمایهگذاری کنند.
دبیر انجمن واردکنندگان برنج با بیان اینکه برداشت و خرید و فروش برنج بهصورت سنتی انجام میشود، ادامه داد: این شیوه قطعاً هم گرانی و هم رکود را به همراه خواهد داشت چراکه قدرت خرید برنج ایرانی وجود ندارد و نیاز است که بخش خصوصی قدرتمند که فروشگاه زنجیرهای نیز دارد به قضیه ورود، برنج را خریداری و به بازار عرضه کند. بارها این نظرات را به صورت رسمی نیز به دولت اعلام کردهایم. وی افزود: طی سال ۱۳۹۰ در مقطع زمانی دولت میزان زیادی برنج وارد کرد و سپس اعلام کردند که برای حمایت از تولید باید ممنوعیت واردات را اعمال کنیم و این مسأله تبدیل به قانون شد. در سالجاری نیز این قانون در حال اجراست. مشکلی که وجود دارد و آن را گوشزد کردیم این بود که اگر در سال ۱۴۰۲ ممنوعیت واردات مقرر شد به این دلیل بود که در سال ۱۴۰۱ حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن برنج وارد کشور شد و اگر یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن مصرف شده باشد، حدود ۲۰۰ هزار تن باقی مانده به سال ۱۴۰۲ منتقل شده است و نگرانی وجود نداشت.
کشاورز ادامه داد: حدود ۴۵۰ هزار تن در سال ۱۴۰۲ و قبل از دوره ممنوعیت و در سالجاری نیز به همین میزان برنج وارد شد اما با این تفاوت که از سال ۱۴۰۱ ذخیرهای وجود داشت که نگرانی بازار را رفع میکرد ولی در سالجاری هیچ ذخیرهای وجود ندارد. واردکنندگان طی مرداد و شهریور، حتی یک کیلو برنج نیز برای عرضه نداشتند و درسطح عرضه کشور کمبود برنج وجود خواهد داشت که این موضوع منجر به گرانی و گرانفروشی میشود.
برش
شفافسازی علت گرانی
رضا کنگری، رئیس اتحادیه صنف بنکداران مواد غذایی با تأکید بر اینکه به دلیل ممنوعیت واردات برنج در فصل برداشت برنج ایرانی قیمتها افزایشی شده است، اظهار کرد: قیمت عمده فروشی برنج پاکستانی از ۳۷ هزار تومان به ۵۷ هزار تومان افزایش یافته است. به دلیل اینکه در فصل برداشت برنج ایرانی قرار داریم، طبق سیاستهای دولت واردات برنج ممنوع است در حالی که بار توزیع نمیشود، کمبود در بازار هر روزه بیشتر احساس میشود و این کمبود میتواند موجب نوسانات قیمت شود.وی افزود: طبق پیگیریهای انجام شده، حدود ۱۲۰ هزار تن برنج خارجی در گمرک داریم ولی به دلیل برداشت برنج ایرانی، از گمرک ترخیص نمیشود و به دلیل اینکه عرضه نسبت به تقاضای برنج خارجی کمتر است، افزایش قیمت رخ داده است.