زینب صفری
خبرنگار

یکی از اصلی‌ترین راهکارهای توسعه بخش کشاورزی و افزایش تولید محصولات کشاورزی یکپارچگی اراضی است که در کشورهای مختلف جهان خصوصاً قاره اروپا توانسته بسیار مثمر‌ثمر باشد، این در حالی است که در کشورمان این مهم پس از اصلاحات اراضی پیش از انقلاب با مشکلات اساسی روبه‌رو شد. برای رفع این امر باید اراضی کشاورزی سنددار می‌شدند، حال آن که گزارشات حاکی از آن است که تا قبل از سال 1400 تنها چیزی حدود 4 درصد اراضی کشاورزی کل کشور سنددار بودند، اما طی 3 سال گذشته توجه شایانی به این امر شده و در این زمینه پیشرفت‌های محسوسی صورت گرفته است.

ظرفیت 165 میلیون هکتاری
عدم سند‌دار بودن اراضی در سالیان گذشته سبب تغییر کاربری اراضی کشاورزی و کوچک شدن و پراکندگی این اراضی در کشور شده است. به همین دلیل می‌توان گفت این امر خود یکی از موانع اصلی توسعه کشاورزی در کشور است که موجب تولید کم محصولات کشاورزی و عدم امکان استفاده از فناوری و امکانات نوین می‌شود. همچنین قطعه‌قطعه بودن اراضی کشاورزی یکی از دلایل اصلی پایین بودن سطح بهره‌وری و سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی محسوب می‌شود، این در حالی است که یکی از دلایل توسعه کشاورزی در کشورهای غربی طویل بودن اراضی کشاورزی آنهاست. از ۱۶۵ میلیون هکتار عرصه کشور فقط ۱۸ میلیون هکتار یعنی ۱۱ درصد اراضی کشاورزی در کشور وجود دارد و فقط پنج میلیون هکتار آن زمین کشاورزی درجه یک و دو است که تأمین کننده نیمی از غذای کشور است، این موضوع حفاظت از اراضی کشاورزی را دو‌چندان می‌کند.

جهش قابل توجه
در همین خصوص رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور گفت: همکاری و تعامل سازنده‌ای بین مجموعه دستگاه قضایی و مجموعه وزارت جهاد کشاورزی در همه استان‌ها برای ایجاد جهش در سنددار شدن اراضی کشاورزی به عمل آمده است. حسن بابایی افزود: در ابتدای سال ۱۴۰۱ فقط سه درصد از اراضی کشاورزی سنددار شده بود ولی اکنون ۶۹ درصد از اراضی کشاورزی سنددار شده است. در این راستا بیش از یک میلیون قطعه زمین کشاورزی سنددار شده است. وی ادامه داد: حدنگاری اراضی کشاورزی یکی از عوامل اصلی در ارزیابی فعالیت‌های مجموعه قضایی در نظر گرفته شده است، صدور اسناد اراضی کشاورزی و تثبیت مالکیت راهبرد اصلی قوه قضائیه است که موجب کاهش پرونده‌های قضایی و اختلاف مالکیتی خواهد شد. رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با اتمام حدنگاری اراضی کشاورزی گفت: باسنددار شدن اراضی کشاورزی، به آماردقیقی از مساحت اراضی کشاورزی خواهیم رسید.

روند کشوری اراضی سند‌دار
معاون املاک و کاداستر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور گفت: از حدود ۱۵ میلیون هکتار زمین کشاورزی ۱۰ میلیون و ۳۸۴ هزار هکتار یعنی ۶۹ درصد از اراضی کشاورزی سنددار شده است.
صفدر کشاورزی افزود: استان‌های خراسان رضوی با ۹۱.۵ درصد، یزد با ۸۵.۱ درصد، بوشهر و خوزستان با ۸۳ درصد، لرستان با ۸۱.۵ درصد و چهارمحال و بختیاری با ۸۰ درصد بهترین آمار را به خود اختصاص داده‌اند.
وی اضافه کرد: از نظر تعداد پلاک‌های سنددار شده استان‌های مازندران، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، تهران و اصفهان بهترین عملکرد را داشته‌اند.

 رفع  80 درصد تداخلات اراضی
یکی دیگر از اقدامات سازمان امور اراضی رفع تداخل اراضی است به طوری که در این خصوص رئیس سازمان امور اراضی کشور گفت: قانون رفع موانع تولید نقش مؤثری در اجرای رفع تداخلات اراضی در کشور داشته است و در سال ۱۴۰۲ بیشترین عملکرد در این حوزه اتفاق افتاده است و تا‌‌کنون ۸۰ درصد از اراضی کشور رفع تداخل شده است. رضا افلاطونی افزود: زمین بستر و پیشران توسعه کشور است و سازمان امور اراضی کشور متولی مدیریت زمین در کشور است؛ مدیریت زمین در سازمان بر دو محور تثبیت مالکیت و حفاظت از اراضی کشاورزی است. گام اول در حوزه تثبیت مالکیت رفع تداخلات یعنی رفع اختلاف بین مردم و دولت و قدم دوم صدور اسناد اراضی کشاورزی است. وی خاطرنشان کرد: تلاش کرده‌ایم تا حضور مردم در مدیریت زمین پررنگ شود و به این منظور تفاهمنامه برون‌سپاری وظایف غیرحاکمیتی با سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی کشور منعقد شده است و نظارت بر مجوز واگذاری‌ها و تغییر کاربری‌ها به این سازمان سپرده شده است. یکی از اهداف سازمان امور اراضی کشور از اجرای طرح حدنگاری دستیابی به آمار صحیح از اراضی کشاورزی است تا بتوانیم برنامه‌ریزی و مدیریت کاملی بر زمین اعمال کنیم. افلاطونی گفت: در حوزه حفاظت از اراضی و توسعه کشاورزی، اجرای طرح آمایش سرزمین از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
وی افزود: مکان محور کردن تمام فعالیت‌های سازمان امور اراضی کشور از دیگر اقدامات مهمی است که در سال گذشته انجام شده است و همه مجوزهای صادر شده تغییر کاربری مجاز، واگذاری‌ اراضی و حتی تغییر کاربری غیرمجاز به صورت مکان محور در سامانه‌ها ثبت می‌شود. رئیس سازمان امور اراضی کشور اعلام کرد: هوشمندسازی اقدامات در سازمان امور اراضی کشور به خوبی انجام شده است و هم‌اکنون تمامی فعالیت‌های سازمان در بستر سامانه انجام می‌شود، ضمن اینکه تمامی سامانه‌های سازمان به سامانه پنجره واحد مدیریت زمین متصل است.

بــــرش

 صدور سند و حدنگاری اراضی کشاورزی
در مراحل پایانی
غلامرضا نوری قزلجه وزیر جهاد کشاورزی اظهارداشت: حفظ کاربری اراضی کشاورزی، تضمین کننده امنیت غذایی کشور است و با حفاظت از زمین‌های مرغوب کشاورزی که پایه تولیدات کشاورزی است، موجب می‌شود برای تأمین غذا نیازمند بیگانگان نباشیم. وی افزود: بیشتر اراضی مرغوب کشاورزی در حاشیه شهرها و روستاها قرار دارد و به همین دلیل متأسفانه بیشتر در معرض تغییر کاربری قرار می‌گیرد، لذا باید با تمام توان از این اراضی محافظت کنیم. وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: رفع تداخلات و صدور اسناد اراضی کشاورزی کاری بسیار سخت است و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. وی اضافه کرد: موضوع مدیریت زمین و محدودیت اراضی کشاورزی از مسائل بسیار مهم در کشور است و نیاز است تلاش مضاعفی در این زمینه انجام شود. نوری ‌قزلجه خاطرنشان کرد: قوانین حوزه زمین باید منطبق با واقعیت وشرایط موجود این حوزه باشد و اصلاح برخی از قوانین حوزه زمین در دستور کار قرار دارد. وی گفت: انتظار داریم رفع تداخلات اراضی و در صورت امکان صدور سند و حدنگاری اراضی کشاورزی تا یک سال آینده به اتمام برسد، این موارد مورد تأکید رئیس جمهور نیز هست. نوری قزلجه خاطرنشان کرد: تهیه آمار دقیق از اراضی کشاورزی با صدور سند و حدنگاری اراضی کشاورزی امکان‌پذیر است.