ایده پزشکیان برای تشکیل اتحادیه اسلامی با بازتاب گسترده همراه شد
اتحادیه اسلامی نیازمند تفاهم رهبران دینی و سیاسی منطقه
ابعاد مختلف سفر مسعود پزشکیان به عراق به عنوان نخستین سفر خارجی او که در بطن خود به فرصت ظهور رویکرد رو به پیش دولت چهاردهم در موضوع دیپلماسی همسایگی تبدیل شد، همچنان در روزهای گذشته زیر ذره‌بین رسانه‌های بین‌المللی قرار داشته است. در کنار پیام‌هایی که سفر پزشکیان به شهرهای اربیل، سلیمانیه و بصره در متن گسترش روابط اقتصادی و امنیتی دو کشور ایران و عراق مخابره کرد؛ پیامی که او از پشت تریبون سخنرانی برای نخبگان بصره به همه کشورهای اسلامی واقع در منطقه غرب آسیا ارسال داشت بیش از دیگر مواضع او توجه کارشناسان و چهره‌های صاحب رأی عربی را به خود جلب کرده است. ایده تشکیل یک اتحادیه اسلامی در منطقه و حرکت به سمت برداشتن مرزها و برخورداری از پول واحد به سیاقی که پیش از این کشورهای اروپایی در قالب تشکیل یک اتحادیه به آن دست یافته‌اند ایده‌ای بود که از سوی رئیس‌جمهور ایران مطرح شد. پزشکیان همچنین در جریان دیدار با «عبداللطیف رشید» همتای عراقی‌اش تقویت وحدت بین کشورهای اسلامی را منجر به ناکارآمدی تحریم‌ها و در عین حال کلید ریشه کنی و خشکاندن ریشه‌های تروریسم اسرائیل دانست؛ مواضعی که با بازتاب گسترده و واکنش چهره‌های شناخته شده عربی همراه شد.چنانکه «حیدر اللامی» از رهبران ائتلاف «دولت قانون» عراق طرح رئیس‌جمهور ایران برای ایجاد اتحادیه اسلامی مشابه اتحادیه اروپا را جدی و مهم توصیف کرد و با این ارزیابی که چنین اتحادیه‌ای می‌تواند بسیار پخته‌تر از سازمان همکاری اسلامی و جبران کننده ناکارآمدی‌های آن باشد، گفت: چالش‌های بزرگی که جهان اسلام از سر می‌گذراند، ایجاب می‌کند که در برابر قدرت‌های بزرگ و ائتلاف‌های بین‌المللی نیرویی تأثیرگذار باشد. اللامی در عین حال تحقق ندای پزشکیان را مستلزم حرکت به سمت مرجعیت دینی و کار سیاسی و نیز ایجاد حالت تفاهم بین مراجع دینی و رهبران سیاسی و برگزاری جلسات متعدد برای رسیدن به یک برنامه واحد که منافاتی با اعتقادات دینی نداشته باشد، دانست و نقطه مطلوب اتحادیه کشورهای اسلامی را ایجاد یک واحد پولی واحد در کنار ایجاد ارتش واحد اسلامی (مشابه ناتو) عنوان کرد.
به گزارش ایسنا، «واثق السعدون» تحلیلگر سیاسی و کارشناس مطالعات خلیج فارس در مرکز «اورسام» ترکیه نیز در گفت‌و‌گویی درخواست پزشکیان برای «حذف مرزها» را به عنوان بخشی از رویکرد اعلام شده از سوی پزشکیان از زمان تصدی ریاست جمهوری و تأکید او بر ضرورت بهبود ماهیت روابط منطقه‌ای به طور کلی و روابط ایران با کشورهای منطقه به طور خاص ارزیابی کرد. السعدون به مقاله‌ای از پزشکیان که چهار روز پس از سوگند ریاست جمهوری ایران توسط روزنامه تهران تایمز منتشر شد، اشاره می‌کند که در آن خطاب به کشورهای منطقه اعلام کرده بود که دست خود را برای دوستی و برادری با همه همسایگان و کشورهای منطقه دراز می‌کند تا آنچه را که وی «حرکت واقعی و جدی» توصیف کرد، در مسیر همکاری با کشورش آغاز کند.
روزنامه روسی «نزاویسیمایا» نیز در گزارشی ایده رئیس‌جمهور ایران را در قالب هدف «خنثی کردن تحریم‌های غرب» مورد توجه قرار داد و نوشت: «عراق تنها کشوری است که تهران می‌تواند با آن این موضوع را تجربه کند و محک بزند».
ایده تشکیل اتحادیه کشورهای اسلامی نخستین بار 22 سال پیش در سفر در رئیس‌جمهور وقت کشورمان به مالزی مطرح شد. پیگیری این ایده به باور شخص رئیس‌جمهور امر سهل الوصولی نیست، با این حال دولت چهاردهم بر مبنای اصول اعتقادی نظام جمهوری اسلامی و تأکید رهبر انقلاب بر وحدت میان مسلمانان می‌تواند آن را با جدیت بیشتری دنبال کند؛ نظریه‌ای که با وجود موانع متعدد پیش رو در صورت عملیاتی شدن خط بطلانی بر هر چه تلاش برای تفرقه افکنی میان کشورهای منطقه خواهد کشید و در کنار تقویت صلح، ثبات و امنیت، کشورهای منطقه را در مسیر توسعه‌ای پرشتاب قرار خواهد داد.
