«ایران» از راهکارهای مقابله با کودکان قلدر گزارش می‌دهد
بچه‌ننه نیستم
باز هم یک روز دیگر شروع شد، باید به مدرسه بروم، ولی دوست ندارم چون باید با آرتین و آرمان سروکله بزنم. مامان صدایم می‌زند که سرویس آمده و باید سریع‌تر بروم. اما مامان که نمی‌داند چرا همه کتاب‌هایم خیس شده، نمی‌داند که دیروز وقتی به حرف آرتین گوش ندادم و نرفتم برایش آب بیاورم قمقمه آبم را برداشت و همه را در کیفم خالی کرد. مامان نمی‌داند که هر روز آرتین و آرمان من را مسخره می‌کنند. ای کاش می‌شد که به مامان بگویم اوضاع از چه قرار است اما نه، آن دفعه که به مامان گفتم به مدرسه آمد و شرایط خیلی بدتر شد. نگاه عصبانی و خشمگین آرتین را وقتی از دفتر به کلاس آمد هیچ وقت فراموش نمی‌کنم، حتی زنگ تفریح آن روز را که به همراه بچه‌های دیگر داد می‌زد «بچه ننه» «لوس و ننر بچه ننه» هنوز زنگ صدا و خنده بچه‌ها در گوشم می‌پیچد. همه ما در دوران مدرسه خاطراتی از همکلاسی‌های قلدر و زورگویی داریم که بقیه بچه‌ها را مسخره می‌کردند و می‌خندیدند. هیچ فکر کرده‌اید با بچه‌های قلدر و زورگو باید چه کار کرد؟
سمیه افشین‌فر
خبرنگار
سکوت نکنید
می دانید اگر خدای نکرده این افراد اصلاح نشوند، حتی در بزرگسالی نیز به زورگویی و رفتارهای قلدرمآبانه‌شان ادامه می‌دهند، اما باید جلوی رفتارهای این افراد بایستید. دکتر حسین روزبهانی روانشناس کودک توصیه می‌کند «هرگز در برابر دوست قلدر خود سکوت نکنید». به اعتقاد این روانشناس کودکان باید «مهارت‌های رفتار جرأت‌مندانه را یاد بگیرند و در مدرسه و در برابر دوستان و همسالان خود از آن بهره ببرند نه اینکه رفتار منفعلانه داشته باشند و اجازه دهند هر کسی هر رفتاری که می‌خواهد با آنها داشته باشد. رفتار جرأت‌مندانه یعنی من خودم را دوست داشته باشم و حق خودم و دیگران را محترم بدانم. باید بتوانم در زمان مناسب بدون پرخاشگری حقم را بگیرم. اگر کودکی رفتار منفعلانه داشته باشد فقط حق دیگران برای او محترم است و از گرفتن حق خودش اجتناب می‌کند، این یک آسیب جدی است و باعث می‌شود کودک و نوجوان دچار سرخوردگی
شود.»
کودکی که می‌خواهد خودی نشان بدهد
کودک قلدر از نوع تربیت خانواده‌اش آسیب دیده یا از یک خانواده کنترل‌گر است که مرتب همه رفتارهایش را تحت نظر قرار داده‌اند و مدام از او ایراد گرفته‌اند یا محصول خانواده‌ای است که کنترلی بر خشم خود ندارند و او از کودکی در معرض چنین رفتارهایی بوده و از آنها الگوبرداری کرده و حالا می‌خواهد در مدرسه خودی نشان بدهد. بنابراین برای او خواسته‌های دیگران هیچ اهمیتی ندارد البته این افراد همواره در تنش و اضطراب و چالش به سر می‌برند.
بچه‌ها به همدلی نیاز دارند نه دعوا
دکتر روزبهانی معتقد است، «اگر احساس می‌کنید رفتارهای دوست قلدرتان به شما آسیب می‌زند باید ابتدا پدر و مادر یا مسئولان مدرسه را آگاه کنید، باید سریع و صریح و کوتاه حرفتان را بیان کنید، واضح و صریح به او بگویید حق ندارد این گونه رفتار کند و این رفتارش را نمی‌پسندید، اگر توجهی نکرد بزرگترها را در جریان بگذارید تا علت رفتار او را ریشه‌یابی کنند. توجه داشته باشید شما مجبور به دوستی و تحمل رفتار کسی نیستید و نباید نقش قربانی را بازی کنید.» اما شاید مطرح کردن مسائل با بزرگترها شرایط را سخت‌تر کند. این روانشناس از خانواده‌ها می‌خواهد به محض شنیدن در مورد این موضوع بلافاصله مداخله نکنند «وقتی نوجوان شما با بحرانی مثل دوستی زورگو روبه‌رو می‌شود به او این استقلال را بدهید تا خودش بتواند از حق خودش دفاع کند و بتواند مشکل را حل کند پس این زمان را در اختیارش بگذارید. با کودک و نوجوان خود دوست باشید و ساعتی را به صحبت کردن با او اختصاص دهید و در جریان مشکلاتش قرار بگیرید اما به محض شنیدن مشکل بلوا درست نکنید و به مدرسه نروید، بهتر است نوجوان خود را راهنمایی کنید و به او یاد دهید از حق خود دفاع کند. او را آموزش بدهید که من می‌دانم تو از عهده این کار برمیایی، او را حمایت کنید و اجازه دهید رفتار جرأت مندانه‌اش را به منصه ظهور برساند. اگر والدین این کار را نکنند و بلافاصله برای حل مشکل دخالت کنند مخصوصاً در مورد نوجوانان نه تنها مشکلی حل نمی‌شود بلکه شرایط سخت‌تر می‌شود. نوجوان با حل این بحران در واقع هویت و استقلال خود را کامل می‌کند و در آینده هم نمی‌تواند تصمیم درست بگیرد و همواره وابسته دیگران می‌ماند. دخالت بیش از حد ما آسیب بیشتری می‌زند، دخالت بیش از اندازه باعث می‌شود تا نوجوان از طرف دیگران طرد شود و برچسب بچه ننه به او بزنند. خیلی از اوقات کودک یا نوجوان می‌ترسد که چیزی به ما بگوید. بنابراین باید خودمان سر صحبت را باز کنیم و هر روز با او صحبت کنیم. باید برای نوجوان خود شنونده فعالی باشیم سرزنش و مسخره نکنیم آنها را منطقی راهنمایی کنیم و بگذاریم خودش مشکل را حل کند اما اگر نشد و متوجه شدیم هر دفعه نوجوان با آسیب‌های بیشتری روبه‌رو شده باید والدین به طور غیرمستقم دخالت کنند. مراجعین بزرگسالی دارم که در کودکی با دوستی زورگو روبه‌رو بوده‌اند و وقتی به خانواده گفته‌اند پدر یا مادرشان به مدرسه رفته و دعوا کرده است در حالی که آنها می‌گویند من نیاز به همدلی پدر و مادرم داشتم نه دعوای آنها. حمایت و محبت چیزی است که در هر شرایطی نباید آن را از کودک دریغ کنیم. والدین باید رابطه‌ای مثبت و بدون قید و شرط و بدون مداخله‌گری، سرزنش و مقایسه با کودک و نوجوان خود داشته باشند.»
بزرگترها را در جریان بگذارید
با این همه اگر شما با یک دوست قلدر در مدرسه درگیرید دکتر روزبهانی از شما می‌خواهد که «اگر شاهد بودید که دوستتان با کسی قلدری می‌کند، بسیار مهم است که برای پایان دادن به این رفتار چیزی بگویید. هرگز نباید سکوت کرد. به عنوان یک دوست، احتمالاً شانس بیشتری برای پایان دادن به قلدری نسبت به یک غریبه دارید. شما مجبور نیستید فریاد بزنید یا کار بزرگی انجام دهید. فقط به سادگی بگویید کافی است یا «این رفتار جالب نیست». حتی می‌توانید با پرسیدن یک سؤال تصادفی حواس دوست خود را پرت کنید. مهم این است نخندید یا در رفتار آنها شرکت نکنید. این نوع واکنش فقط اوضاع را برای قربانی بدتر می‌کند و دوست شما را تشویق می‌کند که به قلدری ادامه دهد. می‌توانید با پرسیدن یک سؤال شرایط را مدیریت کنید و حواس دوست قلدر را پرت کنید تا از قلدری دست بردارد. زمانی که موقعیت خیلی خطرناک است که به تنهایی نمی‌توان آن را مدیریت کرد یعنی دوست شما به قلدری ادامه داده و باید برای جلوگیری از قلدری کمک بگیرید. معلمان، والدین و دیگر شخصیت‌‌ها می‌توانند مداخله‌ای قدرتمند داشته باشند، اگرچه ممکن است نگران این باشید که احتمالاً دوست خود را به دردسر انداخته‌اید، اما بهتر است این نوع درگیری را قبل از اینکه از کنترل خارج شود، متوقف کنید. این اتفاق بهتر است تا اینکه منتظر بمانید شرایط بدتر شود.
