نیم نگاه

 کتاب واقعه‌ ناتمام منتشر شد
ماجرای تسخیر قلعه تسخیرناپذیر حسن صباح
زیست بوم/ دوران تاریخ میانی ایران، سخت هراس‌انگیز است. در این دوران اگرچه سلجوقیان بر سر کار می‌آیند اما مردم ایران به‌شدت تحت‌ فشار هستند و زمین‌هایشان از سوی حاکمان و متولیان وقت مصادره می‌شود. در این زمان، حسن صباح در اواخر پاییز سال ۴۸۳ ه‍جری قمری به قزوین و قلعه الموت می‌رود و مبارزه علیه ظلم سلجوقیان و عباسیان را آغاز می‌کند. او انبارهایی را در دل کوه حفر کرد که غذا در آن نگهداری می‌شد، بدون اینکه ذره‌ای فاسد شود. همچنین سیستم آبیاری در مزارع اطراف الموت تشکیل داد و قلعه را از نظر طبیعی بی‌نیاز کرد به شکلی که الموت توان مقاومت در برابر محاصره‌های طولانی‌مدت را داشته و تسخیرناپذیر شود.
کتاب «واقعه‌ ناتمام» به این دوران می‌پردازد اما نه از زمان شروع بلکه از آخرین جانشین حسن صباح در الموت یعنی رکن‌الدین خورشاه که مقدمات قتل پدرش را مهیا می‌کند و حسن مازندرانی اخص‌الخواص پدر او را با تبر می‌کشد و این پایانی است بر 170 سال حکومت اسماعیلیان حسن صباح در قلعه‌ تسخیرناپذیر الموت. فاطمه علی‌اصغر، نویسنده این کتاب تلاش کرده میان دوره‌های مختلف تاریخی ارتباط برقرار کند و آن را به نمایش بگذارد. او افزون بر مطالعات کتابخانه‌ای، مصاحبه‌های متعدد با شخصیت‌ها و گروه‌های آشنا به این دوره، به همراه حمیده چوبک، سرپرست گروه باستان‌شناسی و مدیر پایگاه الموت، برای نخستین بار روایت خداوندگاران الموت را با استناد به داده‌های کاوشگران بیان می‌کند. او همچنین پای صحبت اهالی گازرخان می‌نشیند که قرن‌هاست نسل‌اندر‌نسل در این سرزمین زیسته‌اند. این روایت پرسپکتیو غریبی است از ایران هزار تا هفتصد سال پیش که در جنگ‌ها و اختلافات داخلی و خارجی می‌سوزد. علی‌اصغر تلاش کرده شخصیت‌های آن دوره را از جزم‌اندیشی سیاه و سپید خارج کند و آنها‌ را خاکستری ببیند. افسانه‌های حشاشین، سلوک و خصایل خداوندگاران قلعه‌ها در روایت او مدام در حال تحول هستند. گاهی ما با آنها همسو می‌شویم و همدلی می‌کنیم و گاهی از آنها چنان فاصله می‌گیریم که گویی سراسر نفرت شده‌ایم. با خواندن کتاب «واقعه ناتمام» که ناداستانی مبتنی بر تاریخ و باستان‌شناسی است شما از شروع سقوط اسماعیلیان، با روح در حال احتضار سلسله‌ای 170 ساله‌ همراه می‌شوید و هر خط این واقعه‌ که مربوط به الموتیان است را دنبال می‌کنید. افسانه‌ها، حقایق تاریخی و اساطیری همچون ارواح ناآرام سرزمینی فراموش شده در این کتاب فراخوانده شده‌اند؛ گویی محشری است که بعد از سالیان دراز برایشان برپا شده تا بالاخره از برزخ میان صحت و تردید رها شوند و با آشکار شدن حقیقتِ وجودشان به آرامش برسند. این کتاب در قطع رقعی، جلد شومیز در ۲۲۳ صفحه، از سوی انتشارات چشمه منتشر شده است.

 

صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و پانصد و پنجاه و پنج
 - شماره هشت هزار و پانصد و پنجاه و پنج - ۲۶ شهریور ۱۴۰۳