محدثه جعفری
خبرنگار

هیأت امنای صرفه‌جویی ارزی بر اساس سیاست‌های کلان خود به عنوان بزرگ‌ترین خریدار تجهیزات پزشکی از تولیدکنندگان داخلی در معرفی این ملزومات به مراکز درمانی و توسعه تولیدات باکیفیت نقش بسزایی داشته و دارد. رئیس هیأت امنای صرفه‌جویی ارزی می‌گوید، در حال حاضر بیش از 90 درصد از خرید تجهیزات و ملزومات پزشکی هیأت امنا از شرکت‌های تولیدکننده داخلی و دانش‌بنیان صورت می‌گیرد. صادرات تجهیزات پزشکی تولید داخل چشمگیر نیست، چراکه مؤسسات CE اروپا به صورت مستقیم نمی‌توانند با ایران کار کنند. به گفته تولیدکنندگان، وقتی CE نداشته باشیم، نمی‌توانیم به بسیاری از کشورهای عضو پیمان شانگهای نیز صادرات داشته باشیم. به همین دلیل تولیدکنندگان برای روی پا ایستادن و ادامه کار نیاز به نگاه عادلانه در خرید تجهیزات پزشکی از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و هیأت امنای صرفه‌جویی ارزی به عنوان بزرگ‌ترین خریدار تجهیزات پزشکی کشور دارند اما گاهی برخی ابهامات در مناقصات سبب دلنگرانی تولیدکنندگان می‌شود، به طوری که دبیر کمیته علوم آزمایشگاهی انجمن مرآت بر این باور است که چاره کار شفاف‌سازی و خرید از شرکت‌های متعدد تولیدکننده است. دکتر وحید اسکویی، بازرس انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان تجهیزات پزشکی و دبیر کمیته علوم آزمایشگاهی انجمن مرآت در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص خرید تجهیزات پزشکی از سوی هیأت امنای صرفه‌جویی ارزی برای تجهیز مراکز درمانی و بیمارستانی می‌گوید: هیأت امنای صرفه‌جویی ارزی برای دفاع از بیماران تشکیل شده و بسته به نیاز کشور، مراکز درمانی و بیمارستان‌ها مناقصاتی را برای خرید تجهیزات، ملزومات پزشکی و آزمایشگاهی برگزار می‌کنند و به این صورت تجهیزات پزشکی را از شرکت‌های تولیدکننده ایرانی خریداری کرده و ملاک برای خرید هم، دارا بودن کیفیت و داشتن استاندارد‌های لازم و البته قیمت مناسب است.
وی ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد ابهاماتی در مناقصه‌ها وجود دارد چراکه همیشه تعدادی شرکت خاص برنده مناقصه‌ها می‌شوند و در این میان شرکت‌های جوان و نوپا متضرر واقعی این ناملایمتی‌ها و اجحاف‌ها شده‌اند زیرا فعالان عرصه تجهیزات پزشکی بر این باورند که مناقصه‌ها به صورت شفاف و عادلانه برگزار نمی‌شود.
دکتر اسکویی توضیح می‌دهد: چند سال پیش محصول باکیفیتی با قیمت تمام شده، بدون حتی ریالی سود در یکی از مناقصه‌های هیأت امنای شرکت ارائه دادم به طوری که محال بود این محصول را در ایران با قیمتی که من پیشنهاد دادم به فروش برسانند و به بنده عنوان شد شما برنده مناقصه شده‌اید اما در کمال ناباوری بعد از حدود سه ماه سردواندن، آن محصول را از شرکت دیگری خریداری کردند.

شفاف‌سازی در روند مناقصه‌ها
بازرس انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان تجهیزات پزشکی با بیان اینکه چند ماه پیش هم حدود 50 دستگاه الکترولیت آنالایزر برای آزمایشگاه‌ها نیاز داشتند، می‌گوید: شرکت معتبر دانش‌بنیانی تولیدکننده این دستگاه است که آزمایشگاه‌های خصوصی، بسیاری از دستگاه‌های آنها را خریداری کرده و رضایت دارند. این شرکت برنده مناقصه شد اما مناقصه را دوباره تجدید کردند! حال سؤال اینجاست چرا شفاف‌سازی نمی‌کنند، چرا این مناقصه دوباره تجدید می‌شود؟
وی عنوان می‌کند: از دکتر ظفرقندی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخواست داریم روند این‌گونه مناقصه‌ها را بررسی و هیأت امنا، مستندات مربوط به مناقصات را به صورت شفاف منتشر کند، همچنین خرید محصولات مورد نیاز مراکز درمانی و بیمارستانی از همه شرکت‌ها صورت گیرد و عدالت در خرید رعایت شود.
دکتر اسکویی با اشاره به اینکه رویکرد فعلی هیأت امنای صرفه‌جویی ارزی سبب شده است خرید محصولات برخی شرکت‌ها تضمین شود و از طرف دیگر شرکت‌های نوپا و جوان به سمت ورشکستگی گام بردارند، می‌گوید: اکنون هیأت امنا 120 دستگاه سانتریفیوژ نیاز دارد که چند روز پیش هم زمان آن به اتمام رسید. در کشور چندین شرکت سانتریفیوژ می‌سازند که یکی از آنها متعلق به دو جوان فارغ‌التحصیل دانشگاه شریف است که پای کار کشور مانده‌اند و خدمت می‌کنند و دستگاه‌هایی را ساخته‌اند که بسیاری از آزمایشگاه‌های مختلف کشور از دستگاه‌های آنها استفاده کرده و رضایت دارند. آنها این دستگاه را با قیمت 50 میلیون تومان به بازار عرضه می‌کنند ولی در سایت imed.ir نیستند، اما سازندگانی که در سایت
imed.ir هستند، دستگاه را با کیفیت پایین‌ترو قیمت 100 میلیون تومان عرضه می‌کنند. چرا باید اجحاف ایجاد شود که به جای خرید از شرکتی جوان با قیمت پایین‌تر، از شرکت‌هایی محصولات را خریداری کنند که قیمت‌های بالاتری دارند؟!
حمایت از شرکت‌های کوچک
وی با بیان اینکه جوان‌ها برای ماندن و ادامه کار باید از سوی نهادهای دولتی مورد حمایت و توجه قرار گیرند، می‌گوید: یکی از موضوعاتی که انجمن‌ها در مورد آن اتفاق‌نظر دارند پخش شدن خریدهاست به طوری که وقتی هیأت امنا 120 دستگاه نیاز دارد این تعداد را از چند شرکت تأمین کند تا عدالت در خرید رعایت شود و در این میان شرکت‌های تولید‌کننده جوان و کوچک هم دیده شوند و انگیزه تولید و ادامه کار داشته باشند، با این اقدام جلوی سوء‌برداشت‌ها نیز گرفته می‌شود.
دکتر اسکویی با اشاره به اینکه خرید از چند شرکت تولید‌کننده جلوی انحصار‌سازی فروش محصولات را می‌گیرد، بیان می‌کند: خرید تجمیعی هم از سوی دانشگاه‌های علوم پزشکی صورت می‌گیرد که اگر آنها نیز ملزومات مورد نیازشان را از چند شرکت تولیدکننده خریداری کنند، می‌توانند نقش مؤثری در اقتصاد در گردش شرکت‌های کوچک و نوپا داشته باشند.