باید به هشدارها درباره آبله میمونی توجه کرد
وحشتناک نیست!
سازمان جهانی بهداشت در پی شیوع آبله میمونی اعلام وضعیت اضطراری کرد. هشداری که برای دومین بار طی 2 سال اخیر با شیوع امپاکس در کنگو و گسترش آن به همسایگان این کشور آفریقایی صادر شد. هرچندکه این بیماری با کرونا تفاوتهای فاحشی دارد و نمیتواند به شدت کرونا باشد؛ اما کمیته امنیت بهداشت اروپا خواستار اقدام جهانی برای ریشهکن کردن امپاکس و جلوگیری از ایجاد چرخه وحشت دیگر بهخاطر سهلانگاری شد. ماجرا با شناسایی سویه خطرناکتر آبله میمونی از نظر میزان کشندگی و سرعت سرایت شروع شد؛ سویه «clade Ib». بهخاطر اطلاعرسانی کم، این سویه بهسرعت از مرزها عبور میکند. چراکه مهمترین راه انتقال آن تماس از نزدیک و بدترین ویژگی آن سرایت از راههای سادهتر از تصور ما؛ همچون لمس ملافه و لباسهای آلوده است.
راضیه خوئینی
خبرنگار
علائم بیماری
این بیماری با ورود ویروس Mpox به بدن و بروز علائمی مانند بثورات پوستی (ضایعات مخاطی دردناک)، بزرگ شدن غدد لنفاوی و تب شروع میشود. بثوراتی که میتواند از 2 تا 4 هفته همراه تب، گلودرد، سردرد، کمردرد، ضعف شدید و دردهای عضلانی همراه باشد. راههای انتقال آن تماس مستقیم با فرد، حیوان یا اقلام آلوده است. در دوران بارداری ممکن است به جنین یا نوزاد منتقل شود.
بثورات دردناک 1 تا 3 روز پس از شروع تب، روی صورت و سایر اندامها حتی غشاهای مخاطی دهان، دستگاه تناسلی و قرنیه ظاهر میشود. در نهایت بثورات خشک و پوسته شده و میریزند. اغلب جای آنها باقی نمیماند.
سویههای آبله میمونی
تفاوتهای کلیدی میان سویه جدید خطرناکتر و سویه سال 2022، این بیماری را به دو گونه مجزا طبقهبندی میکند: سویه کلاد I و سویه کلاد II که هرکدام زیرشاخههای دیگری دارند. کلاد I با زیرشاخههای Ia و Ib که خطرناکتر است و کلادII با زیرشاخههای IIa IIb.
تاکنون موارد ابتلا به سویه مرگبار«clade Ib» در کشورهای کنگو، سوئد، بوروندی، کنیا، رواندا و اوگاندا گزارش شده است. اما کشورهای آسیایی همچون پاکستان و تایلند هم از این ویروس مصون نمانده و مواردی از ابتلا را گزارش دادهاند. بسیاری کشورها برای پیشگیری از گسترش این ویروس از مسافران خواستهاند قبل از عزیمت به نواحی در معرض خطر، واکسن mpox دریافت کنند.
وضیعت بحرانی آفریقا
ماجرای شیوع آبله میمونی از کنگو شروع شد. زمانی که وزارت بهداشت این کشور از شناسایی سویههای متفاوت بیماری آبله میمونی به نامهای «clade I» و «clade Ib» گزارش داد. از ژانویه ۲۰۲۳ تاکنون کنگو درگیر آبله میمونی است و ۲۷هزار مورد ابتلا و 1100 نفر مرگومیر ناشی از این بیماری را اعلام کرده که متأسفانه قربانیان بیشتر کودکان هستند.
از دیگر کشورهای آفریقایی درگیر، بوروندی است که تا تاریخ 9 آگوست، ۶۱ مورد ابتلا به سویه خطرناک را گزارش داد. وزارت بهداشت کنیا هم ۲۹ ژوئیه از شناسایی اولین مورد ابتلا به سویه کشنده «clade Ib» خبرداد. رواندا تا تاریخ ۷ آگوست، 4 مورد و اوگاندا 2 مورد ابتلا به سویه خطرناک را شناسایی کردند که به تأیید سازمان جهانی بهداشت تا تاریخ مذکور هیچ تلفاتی در این کشورها گزارش نشده است.
اروپائیان هم از این ویروس در امان نماندند و اولین مورد ابتلا به سویه کشنده در قاره سبز از سوئد شروع شد. مقامات بهداشتی سوئد گفتند که این فرد در بازگشت از آفریقا مبتلا شده بود که تحت درمان قرار دارد.
آرژانتین هم به تازگی از قرنطینه یک کشتی باری در رودخانه پارانا به دلیل مشاهده یک مورد مشکوک به آبله میمونی خبر داد. به گفته مقامات بهداشت این کشور در امریکای جنوبی، ضایعات پوستی کیستی روی قفسه سینه و صورت یکی از خدمه کشتی با ملیت هندی وجود داشته است.
وضعیت کشورهای نزدیک ایران
مقامات بهداشتی پاکستان روز جمعه 26 مردادماه از ابتلای حداقل یک نفر به ویروس آبله میمونی به خبرگزاری رویترز خبر دادند. وزارت بهداشت پاکستان اعلام کرد که فرد مبتلا در حال بازگشت از کشورهای حاشیه خلیج فارس بوده ولی این کشور موفق به شناسایی سویه ویروس نشده است. سخنگوی وزارت بهداشت پاکستان گفت: آزمایشات در حال انجام است و تا زمانی که روند کامل نشود، معلوم نیست بیمار به کدام سویه امپاکس مبتلاست.
درحالیکه اداره بهداشت استان شمالی خیبر پختونکوا پاکستان اظهارات قبلی مبنی بر شناسایی 3 بیمار مبتلا به آبله میمونی طی هفته مذکور، در بدو ورود از امارات متحده عربی را رد کرد. یکی از مأموران بهداشت ناحیه مردان خیبر پختونخوا به رویترز گفت: مکان دقیق ابتلای این بیمار به امپاکس مشخص نیست ولی اخیراً از عربستان بازگشته بود. دکتر جاوید اقبال هم گفت: آزمایشهای اولیه از بیمار مبتلا به امپاکس در بیمارستانی در مرکز شهر پیشاور انجام شد و مشاوره لازم را دریافت کرد. اما چند ساعت بعد زمانی که به خانه فرد مبتلا مراجعه میکنند همسایگانش خبر میدهند که او همراه خانوادهاش به منطقه دیگری رفته است. دیگر اطلاعاتی از این فرد در دسترس نیست.
رسانههای خبری ازجمله یاهو اخیرا از شناسایی ویروس کشنده امپاکس در جزیره تایلند خبر دادهاند که اولین مورد مرگبار این ویروس در آسیا به شمار میآید. مقامات بهداشتی تایلند اطلاع دادند مردی اروپایی که از آفریقا وارد این جزیره شده بود به سویه کشنده امپاکس مبتلا بود. وزارت بهداشت تایلند در بیانیهای تأکید کرد: «بخش کنترل بیماریها در تایلند نتیجه آزمایشاتی که نشان میدهد این بیمار اروپایی به ویروس کشنده امپاکس آلوده شده را تأیید میکند. ۴۳ نفر دیگر که در تماس نزدیک با این فرد بودهاند تاکنون علائمی از خود بروز ندادهاند ولی تحت نظر هستند و این نظارت تا 21 روز ادامه دارد.»
وزارت بهداشت فیلیپین هم اعلام کرد که کادر درمان این وزارتخانه به تازگی دو مورد جدید ابتلا به امپاکس از نوع کم خطر را شناسایی کرده و تعداد مبتلایان این کشور جمعاً به سه نفر رسید.