ایران زمین – عملیات انسداد مرزی شرق کشور از استان مازندران تا سیستان و بلوچستان با سازه‌های دیوار بتنی و سیم خاردار همچنان در حال انجام است. هر چند کلیات این طرح نوار مرزی مشترک استان‌های گلستان، خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان با کشورهای ترکمنستان، افغانستان و پاکستان را در بر می‌گیرد، اما با توجه به حساسیت و چالش‌های موجود در زمینه قاچاق مواد مخدر، قاچاق کالا، قاچاق انسان و ورود بی‌مجوز اتباع بیگانه به کشور و مسائل امنیتی، در مناطق مرزی مشترک ایران با کشور افغانستان اجرای این طرح از حساسیت بیشتری برخوردار است. مرز ایران و افغانستان از دهانه ذوالفقار در شمالی‌ترین نقطه تا ملک سیاه کوه در جنوبی‌ترین نقطه آن با درازای ۹۴۵ کیلومتردر کناره جاده ۹۹ ایران کشیده شده ‌است. قرار است در بازه زمانی 5 ساله دیوار بتنی چهار متری، سیم خاردار، فنس و جاده اصولی در مرز‌های مشترک میان ایران و افغانستان ساخته شود و منطقه شمال شرق استان‌های گلستان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان را در برگیرد.

اهمیت انسداد مرزها
 براساس ارزیابی‌های وزارت کشور سالانه بیش از ۲۰ میلیارد دلار کالای قاچاق وارد کشور یا از کشور خارج می‌شود که این فقط یک بخش از خسارت‌های اقتصادی درباره مرزها است. افزون بر آن به گفته کارشناسان قاچاق مواد مخدر و ناامنی‌هایی که برای کشور وجود دارد همه از طریق یک سرمایه‌گذاری اساسی برای انسداد مرزها قابل حل است. طرح انسداد مرزها در دولت سیزدهم و با موافقت رئیس‌جمهور شهید آیت‌الله رئیسی تصویب و قرار شد ۳ میلیارد یورو ظرف ۵ سال در اختیار ستاد کل نیروهای مسلح قرار داده شود و نیروهای مسلح به سرعت فرآیند انسداد مرز را آغاز کنند.  سردار پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه روز پنجشنبه هفته گذشته با حضور در کارگاه اجرای طرح انسداد مرز‌های سیستان و بلوچستان از روند پیشرفت کار بازدید و بر تسریع در اجرای این طرح تأکید کرد. راهبری طرح انسداد مرزی در شرق کشور بر عهده ستاد کل نیرو‌های مسلح است که با هدف مقابله با ناامنی مرزی، جلوگیری از قاچاق سلاح، مواد مخدر و انسان در حال اجراست، برای اجرای این طرح تقسیم کاری بین ارتش، سپاه و فراجا انجام شده است. بنا بر اعلام فرمانده قرارگاه منطقه‌ای شمال شرق نیروی زمینی ارتش، انسداد مرز از سال گذشته شروع شده و با قدرت و شدت در حال انجام است.
 
هوش مصنوعی در طرح انسداد مرزها 
اما نکته‌ای که در اجرای طرح انسداد مرزها قابل توجه است، استفاده از هوش مصنوعی است. فرمانده نیروی زمینی ارتش با اشاره به اجرای طرح انسداد مرزهای شرقی کشور، گفت: این طرح مبتنی بر هوش مصنوعی خواهد بود؛ یعنی به سیم خاردار و دیوار بسنده نشده است. امیر سرتیپ حیدری درباره آخرین وضع طرح انسداد مرزهای شرقی اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران یک مرزبانی و مراقبت از مرز عالمانه و هوشمندانه و با استفاده از فناوری‌های روز را دنبال کرده است و در پی این امر، اخیراً هم برای تعمیق امنیت پایدارتر، طرح انسداد مرزهای شرقی در دستور کار قرار گرفته است. امیر سرتیپ حیدری نصب دیوار بتنی را بخشی از طرح انسداد مرزهای شرقی دانست و گفت: عمده این طرح شامل به کارگیری انواع فناوری‌های مراقبتی در مرز مثل انواع سنسورها، انواع رادارهای هشدار‌دهنده، انواع پهپادها و سنسورهای زمینی است و همه اینها به علاوه دیوار مرزی باید دست به دست هم بدهند تا یک انسداد هوشمند به وجود آید چون صرف گذاشتن یک دیوار کفایت نمی‌کند. وی یادآور شد: این نیرو با حمایت ستادکل نیروهای مسلح، مشغول پیاده‌سازی مجموعه‌ای از علم و فناوری در طرح انسداد مرزهای شرقی است و ۱۰۰ درصد این طرح انسداد مبتنی بر هوش مصنوعی خواهد بود؛ یعنی به سیم خاردار و دیوار بسنده نشده است. به گفته امیر سرتیپ حیدری امروز واحدهای مهندسی رزمی نیروی زمینی این مأموریت را به عهده دارند و پیش‌بینی می‌شود قبل از زمان تعیین شده کار به پایان برسد.
 
اجرای انسداد مرزی در خراسان رضوی با 8 تیم مهندسی
جانشین فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز در بازدید از روند اجرای طرح انسداد مرزی در خراسان رضوی گفت: طرح انسداد مرزهای شمال شرق کشور با تلاش هشت گروه مهندسی نیروی زمینی ارتش در حال انجام است. به گفته امیر سرتیپ نوذر نعمتی عملیات فنی و اجرایی این طرح ملی و مهم در نوار مرزهای مشترک استان خراسان رضوی با کشور افغانستان به طول ۳۰۰ کیلومتر است.  وی اظهار کرد: با همت همه نیروهای مهندسی و دستگاه‌های متولی در مدت زمان گذشته از اجرای این طرح، مراحل انجام آن در بخش‌های مختلف پیشرفت فیزیکی خوبی داشته و زیرساخت‌های لازم برای ادامه آن در این نقطه از کشور نیز با استفاده از توان و ظرفیت‌های منطقه‌ای و محلی فراهم شده است. او ادامه داد: با بهره‌برداری نهایی از این طرح، امنیت پایداری در همه جای مرزهای ۲ کشور ایران و افغانستان برقرار خواهد شد.
 
هماهنگی تهران و کابل برای دیوار مرزی
ایجاد دیوار مرزی هر چند با چالش‌هایی بویژه در جوامع محلی افغانستان که در نزدیکی مناطق مرزی مشترک با ایران ساکن هستند مواجه شده، اما ایران با هماهنگی دیپلماتیک با افغانستان این طرح را به پیش می‌برد. چندی پیش معاون سخنگوی سرپرست حکومت طالبان در پی بازدید فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران از مرزهای شرقی کشور، تأکید کرد: اجرای طرح انسداد مرزی با افغانستان، حق تهران است و با هماهنگی کابل صورت می‌گیرد.