گفت‌و‌گوی شنبه شب سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه با رسانه ملی در تبیین اهداف و رویکرد دولت چهاردهم درعرصه سیاست خارجی گزاره‌های مهمی را پیرامون پرونده مذاکرات هسته‌ای و چشم‌انداز کشور برای تعیین تکلیف مسأله تحریم‌ها پیش کشید. عراقچی مذاکرات را یکی از فرصت‌های احتمالی برای عبور کشور از تحریم‌ها خواند و تلویحاً تأکید کرد که مهم‌تر از مذاکرات سعی خواهد کرد به سیاستگذاری جدید برای خنثی‌سازی تحریم‌ها فرصت دهد تا سیاست خارجی به سمت و سوی توسعه‌ای متوازن هدایت شود. وزیر امور خارجه در مهم‌ترین بخش از سخنان خود این مهم را مورد تأکید قرار داد که «برجام به شکل فعلی قابل احیا نیست و حتماً این سند باید دوباره باز شود و قسمت‌هایی از آن مورد تغییر قرار بگیرد»؛ سخنی که به این معناست تمرکز بر روند تفاهم بر سر پرونده هسته‌ای فارغ از توجه به تحولات مهم در صحنه داخلی و خارجی از جمله یافتن امکان‌هایی از سوی ایران برای به اجرا در آوردن سیاست‌های جدی در روند دیپلماسی اقتصادی، بروز جنگ اوکراین و غزه نخواهد بود. عراقچی به این شرایط اشاره کرد و با تأکید بر اینکه شرایط بین‌المللی عوض شده و در این فاصله جنگ اوکراین و جنگ و بحران در غزه و حمله رژیم صهیونیستی و...رخ داده است، تغییر ماهوی برجام را هم مد نظر قرار داد و تصریح کرد که تصویر الان نسبت به گذشته متفاوت است و در خود برجام برخی تاریخ‌هایی که وجود داشته گذشته و برجام به شکل فعلی که وجود دارد، قابل احیا نیست. به گفته او حتماً باید این سند دوباره باز شود و قسمت‌هایی از آن مورد تغییر قرار بگیرد و این کار آسانی نیست.
هدف اول
بی تردید توجه به ملاحظات، اهداف و خطوط تعیین شده در روند مذاکرات هسته‌ای زیر سایه رویکرد دولت چهاردهم که به «مذاکرات عزتمندانه» متصف شده است، جز از طریق طراحی و اجرای یک سیاست چند وجهی ممکن نمی‌شود؛ سیاستی که در بطن خود آلترناتیوهای متعددی را در دست اجرا قرار داده و می‌کوشد تا پیشبرد اهداف سیاست خارجی کشور را به وقوع تحول مشخص گره نزند. این اولویتی بود که عراقچی آن را مأموریت اعلام شده از سوی رهبر انقلاب خواند و تأکید کرد که در صدر سیاست اجرایی دولت چهاردهم خواهد نشست. به گفته او مأموریت اول که اولویت بیشتری هم دارد بحث خنثی‌سازی و بی‌اثرسازی تحریم‌هاست که به کل دولت مربوط می‌شود و دولت باید در این جهت حرکت کند و وزارت امور خارجه هم در همین جهت باید کمک و حرکت کند. این چنین بود که عراقچی هدف نخست وزارت خارجه را خنثی‌سازی تحریم‌ها دانست و تصریح کرد سازمان متبوعش در این مسیر سعی خواهد کرد تحریم‌ها را تا حد امکان خنثی و فشار آنها را بر مردم کم کند؛ امری که به اعتقاد وزیر خارجه خود به خود تحریم کنندگان را از تحریم‌های خود ناامید و سیاست‌های آنها را نیز بی‌اثر خواهد کرد. این امر البته در کنار تلاشی است که وزارت خارجه برای رفع تحریم‌ها در پیش خواهد گرفت. عراقچی در این رابطه هم افزود: این مأموریت خاص وزارت خارجه است. حضرت آقا در دیدار اخیر نمایندگان مجلس فرمودند که می‌توانیم تحریم‌ها را با ابزارهای شرافتمندانه رفع کنیم. البته اولویت با خنثی‌سازی است. به اعتقاد بنده ایشان این تکلیف را بر عهده وزارت خارجه گذاشتند که همزمان دنبال رفع تحریم‌ها هستیم، ولی رفع شرافتمندانه.

محدوده زمانی سرنوشت ساز
بنابراین در شرایطی که ایران خنثی‌سازی تحریم‌ها را اولویت نخست خود قرار داده و سعی دارد در کنار مذاکرات بر تقویت مناسبات اقتصادی با دوستان روزهای سخت متمرکز شود، محدوده زمانی سرنوشت‌سازی در حال پدیدار شدن است که باید ایالات متحده را به فکر برداشتن گامی جدی برای تعیین تکلیف پرونده هسته‌ای ایران بیندازد تا کاری را که «جو بایدن» می‌بایست در نخستین ماه‌های ریاست جمهوری‌اش انجام می‌داد، در ماه‌های پایانی بسرعت در دستور کار قرار دهد. بویژه آنکه این کشور و شرکای اروپایی‌اش به رغم هم‌سویی با تل‌آویو نگران تبعات ماجراجویی‌های این رژیم هستند که هر لحظه ممکن است آتش جنگ در گستره خاورمیانه را شعله‌ور کند. از این رو اقدام بموقع برای رفع تحریم‌ها می‌تواند عاملی برای فرونشاندن موج ناامیدی در یکی از دشوارترین مناقشات بین‌المللی و منطقه‌ای باشد و در این تجربه تاریخ دیپلماسی، عبور از مناقشه هسته‌ای را به امری ممکن تبدیل کند. در همین راستا تأکید تهران بر سیاست خنثی‌سازی تحریم‌ها که تداوم‌بخش سیاست دولت سیزدهم به شمار می‌رود، مفهومی جز این ندارد که دولت پزشکیان در سیاست خارجی دیگر در تونل تاریکی و تردید راه نخواهد رفت و سیاست رفع تحریم‌ها را همچنان در فهرست اولیه خود در سیاست خارجی حفظ خواهد کرد. راهکارهای مصون ماندن از فشارهای اقتصادی غرب در ترکیب با روشی که درسیاست دور زدن قانونی تحریم‌ها در ماه‌ها و سال‌های اخیر پی گرفته شد، سبب شده که بر خلاف تصورات، این ایران نیست که باید برای حل موضوع هسته‌ای شتاب به خرج می‌دهد. با اتکا به چنین پشتوانه‌ای است که ایران امروز بر مفهوم رفع اثرگذار تحریم‌ها در مذاکرات جاری با قدرت‌های طرف توافق هسته‌ای تأکید دارد؛ خواستی که نشان می‌دهد واشنگتن برای اجابت آن نباید تنها به یک تعهد کاغذی اکتفا کند.

برش

 عراقچی تلفنی با همتایان خود از مصر، ترکیه و ونزوئلا گفت‌و‌گو کرد

تأکید بر حق پاسخ مشروع ایران به جنایت اسرائیل

سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در روزهای گذشته همچنان پاسخگوی تماس‌های تلفنی همتایان خارجی خود بود. در یکی از مهم‌ترین تماس‌ها «بدر عبدالعاطی»، وزیر امور خارجه مصر در گفت‌و‌گویی با عراقچی، ضمن تبریک انتصاب او به عنوان وزیر امور خارجه ایران، گزارشی از تلاش‌های دیپلماتیک کشورش طی روزهای اخیر برای توقف جنگ علیه غزه و ارسال کمک‌های بشردوستانه بین‌المللی ارائه کرد و بر ضرورت تلاش همه طرف‌ها برای جلوگیری از گسترش دامنه جنگ در منطقه تأکید کرد. عراقچی نیز در این گفت‌و‌گو از تلاش‌های مصر برای برقراری آتش‌بس مورد قبول حماس در غزه تشکر کرد. وزیر امور خارجه ایران همچنین بر حق مشروع جمهوری اسلامی ایران برای پاسخ به جنایت تروریستی رژیم صهیونیستی در تهران در به شهادت رساندن شهید هنیه تأکید کرد. «هاکان فیدان»، وزیر امور خارجه ترکیه نیز در تماس تلفنی با عراقچی، از آمادگی کشورش برای تداوم رایزنی‌های سیاسی با ایران با هدف تقویت و توسعه روابط دوجانبه و همچنین هم اندیشی و همکاری در خصوص مسائل مهم منطقه‌ای و تحولات بین‌المللی خبر داد. وزیر امور خارجه ترکیه با اشاره به روابط رو به گسترش ایران و ترکیه، بر ضرورت تقویت مشورت‌های سیاسی درباره تنش‌ها در منطقه غرب آسیا تأکید کرد.عراقچی نیز ضمن تشکر از تبریک وزیر امور خارجه ترکیه و تأکید بر ضرورت ارتقای مناسبات خوب بین دو کشور، آمادگی ایران برای تقویت گفت‌وگوهای سازنده در راستای گسترش همکاری‌ها در همه عرصه‌های موجود را اعلام کرد.رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به بحرانی‌تر شدن شرایط در منطقه غرب آسیا و اقدامات تروریستی رژیم صهیونیستی با هدف تشدید تنش و گسترش دامنه بی‌ثباتی به سراسر منطقه، بر ضرورت تداوم رایزنی‌ها بین کشورهای اسلامی به خصوص دو کشور مهم ایران و ترکیه تأکید کرد.
همچنین «ایوان خیل پینتو»، وزیر امور خارجه ونزوئلا در تماسی با همتای ایرانی خود ابراز اطمینان کرد که پیگیری توافقنامه‌ها و اسناد همکاری‌های دوجانبه در دولت جدید مورد اهتمام ویژه مقام‌های دو کشور خواهد بود. عراقچی هم با اشاره به پیام تبریک مسعود پزشکیان به مناسبت انتخاب مجدد «نیکلاس مادورو» در انتخابات ریاست جمهوری ونزوئلا، هرگونه دخالت خارجی در امور داخلی این کشور دوست را محکوم کرد.
همچنین وزیر امور خارجه با «جیحون بایرام اف» وزیر خارجه آذربایجان تلفنی گفت‌وگو کرد.