چرا سخنان احمد میدری در جلسه بررسی صلاحیت وزرا در جامعه بازتاب زیادی داشت؟

پذیرش اشتباهات گذشته و تأکید بر وفاق ملی

اگر بخواهیم از میان نطق‌های روزهای اخیر مجلس، یک نطق را دارای ویژگی‌های پر بازتاب بدانیم، سخنان وزیر پیشنهادی تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. آنچه احمد میدری در مجلس مطرح کرد، صرفاً دفاعیه از برنامه پیشنهادی وزیر نبود. هرچند اساساً نمایندگان مخالف او هم از برنامه چیزی نگفتند و بیشتر به سابقه سیاسی او اشاره کردند. به همین دلیل میدری هم به جای اشاره به برنامه پیشنهادی‌اش، نکات دیگری را محور قرار داد. او از تاریخچه شکل‌گیری وزارت رفاه در غرب آغاز کرد، به تاریخ ایران عصر صفوی اشاره کرد و پس از بیان دلایل شکست نهضت مشروطه، به معضلات ایران امروز رسید. میدری دو نکته را مطرح کرد؛ نخست اینکه علت شکست پروژه‌های توسعه ایران، از نهضت مشروطه تا نهضت ملی شدن صنعت نفت تا امروز، نبود وفاق ملی بوده است. دوم اینکه فقدان وفاق ملی که در دوره مدرن پس از مشروطه بر کشور حاکم شد، درحالی بوده است که ایران در تاریخ خود تجربه موفق شکل‌گیری چنین وفاقی را داشته است. میدری به دوره صفویه اشاره کرد که با وفاق همه نیروها، اعم از حاکمیت سیاسی، روحانیت شیعه، بازار، شعرا و حتی ارامنه ایران، زمینه شکل‌گیری استقلال سیاسی، رونق اقتصادی و بازیابی عظمت ایران فراهم آمد. وی پس از این نکات، با طرح این سؤال که چگونه می‌توان گره‌های امروز سیاست و اقتصاد ایران را باز کرد؛ یک «پروژه مشترک» پیش روی همه دلبستگان ایران قرار داد. این پروژه مشترک، که حرکت در مسیر توسعه، کاهش رنج ایرانیان و تلاش برای برخورداری حداکثری همگان از منابع و منافع کشور است، از یک مسیر می‌گذرد. این همان مسیر وفاق ملی است که امروز راهبرد اصلی دولت مسعود پزشکیان است و در تاریخ ایران نیز، در عصر صفویه دستاوردهای بیشماری داشته است.
نقطه مرکزی اظهارات میدری، اشاره‌ای به تاریخ بود. آن نکته این بود: «یا از تاریخ درس می‌گیریم و آینده نو را می‌سازیم، یا درس نمی‌گیریم و آینده را نابود می‌کنیم».
دلیل مهم این اشاره، نقدهای جدی شماری از نمایندگان مخالف به عملکرد سیاسی گذشته او از جمله به رویدادهای مجلس ششم بود.
میدری گرچه سابقه عضویت و فعالیت در مجلس ششم را داشت، اما تصمیم به بازنگری در اندیشه‌های خود گرفت. او جایی می‌گوید: «وقتی تجربه کشورهای غرب را بررسی کردم که چگونه منازعه سیاسی را به مذاکره اقتصادی تبدیل کرده‌اند، این سؤال برایم مطرح شد که در ایران چگونه می‌توان شکاف‌ها را به همکاری تبدیل کرد؟»
نتیجه این بازبینی، فعالیت‌های پژوهشی درباره دلایل عقب ماندن ایران در فرآیند توسعه بود. میدری در روند بررسی و نگرش دوباره خود، شیوه کنش سیاسی در دهه 70 بویژه عملکرد و رویکرد مجلس ششم را مورد نقد قرار داد .
این در حالی بود که نمایندگان مجلس روز دفاع از برنامه‌های وزارت رفاه و حتی پیشتر از آن در جلسات کمیسیون‌ها، او را با این نقد روبرو کردند که برای گرفتن رأی از مجلس، از سوابق سیاسی گذشته فاصله گرفته است.
اکنون میدری بازنگری در اشتباهات گذشته را پذیرفته است. او از روشنفکران هم انتقاد کرد که باید سبک قدیمی و البته بی‌ثمر خود، یعنی انتقاد تند از حاکمیت را کنار بگذارند. زیرا این رویه نه تنها فضای کشور را بسته‌تر می‌کند، بلکه زمینه را برای دخالت خارجی فراهم می‌کند، مانند دخالت خارجی پس از مشروطه و دخالت خارجی در نهضت ملی شدن صنعت نفت.
اظهارات او، سویه دیگری هم داشت؛ سویه‌ای مبنی بر اینکه «نظام جمهوری اسلامی با ۲۵۰ هزار شهید درخت تنومندی شده است که می‌تواند همه را زیر سایه خود بگیرد.» وفاق ملی از نظر میدری، یعنی قرار گرفتن زیر این سایه و پیش بردن پروژه‌های مشترک برای سربلندی نظام و کشور و بهروزی مردم.
صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و پانصد و سی و هشت
 - شماره هشت هزار و پانصد و سی و هشت - ۳۰ مرداد ۱۴۰۳