واکنش‌ها و تحلیل‌ها پس از ترور نفر اول سیاسی حماس
شهید قدس
در پی اقدام تروریستی رژیم صهیونیستی در تهران و شهادت اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، کشورهای مختلف در سطح منطقه و جهان به این ترور واکنش نشان دادند. همچنین بسیاری از مفسران، تحلیلگران و کارشناسان سیاسی و بین‌المللی به بیان دیدگاه‌های خود در رابطه با چرایی واقعه و اثرگذاری آن بر سر جنگ و تحولات منطقه‌ای پرداختند. اهمیت این واقعه در موقعیت رژیم صهیونیستی و ایالات متحده و در کنار مؤلفه‌های در حال وقوع دیگر در معادلات منطقه‌ای، این ضرورت را روشن کرده که ابعاد این حادثه مورد تفسیر ویژه‌ای قرار گیرد. در این بین به نقش فعال و پررنگ هنیه به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس در جنگ غزه نیز به عنوان یک رهبر کارآمد و تسلیم‌ناپذیر مقاومت نیز پرداخته شده است.
در پی شهادت مظلومانه رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس، دولت‌ها، سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، مطبوعات مطرح و مردم کشورهای سراسر جهان نسبت به ترور ناجوانمردانه شهید اسماعیل هنیه واکنش نشان دادند.
جنبش مقاومت اسلامی فلسطین، حماس طی بیانیه‌ای شهادت اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی این جنبش را اعلام و آن را به امت عربی و اسلامی و تمام آزادگان جهان تسلیت گفت. در بیانیه حماس آمده است: برادر مجاهد اسماعیل هنیه رهبر جنبش پس از شرکت در مراسم تحلیف رئیس جمهور جدید ایران بر اثر یورش خائنانه صهیونیست‌ها به محل سکونتش در تهران به شهادت رسید.
موسی ابومرزوق عضو دفتر سیاسی جنبش حماس بامداد چهارشنبه در واکنش به ترور شهید اسماعیل هنیه گفت که این ترور بزدلانه است و این اقدام بی‌پاسخ نخواهد ماند.
سامی ابوزهری از رهبران حماس نیز در واکنش به این اقدام تروریستی تأکید کرد: در راه آزادی قدس حاضریم هر بهایی را بپردازیم. وی در گفت‌وگو با شبکه العربی افزود: ما وارد جنگی همه‌جانبه برای آزادسازی قدس شده‌ایم و آماده پرداخت هر بهایی در این راه هستیم.
همچنین گردان‌های شهید عزالدین القسام شاخه نظامی جنبش حماس ترور «اسماعیل هنیه» رئیس دفتر سیاسی این جنبش را رویدادی متفاوت و خطرناک توصیف کرد و گفت که این اقدام جنایتکارانه، نبرد را وارد ابعاد جدیدی خواهد کرد.
عبدالسلام هنیه پسر شهید اسماعیل هنیه نیز تأکید کرد: ما در خیزش و مبارزه‌ای مستمر علیه دشمن اشغالگر قرار داریم و مقاومت با ترور رهبرانش پایان نمی‌یابد. وی با بیان اینکه «پدرم به آنچه که آرزویش بود، رسید»، تأکید کرد که حماس تا آزادسازی فلسطین به مقاومت ادامه خواهد داد.
سایر گروه‌های مقاومت فلسطینی نیز این جنایت رژیم صهیونیستی را محکوم کردند. جنبش جهاد اسلامی فلسطین ضمن تسلیت شهادت رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس، بر تداوم مقاومت علیه رژیم اشغالگر تأکید کرد.
در بیانیه جهاد اسلامی آمده است: شهادت رهبر ملی بزرگ اسماعیل هنیه را به ملت فلسطین و امت عربی و اسلامی تسلیت می‌گوییم؛ عملیات کوردلانه‌ای که دشمن جنایتکار علیه نمادی از نمادهای مقاومت انجام داد، هرگز ملت ما را از تداوم مقاومت برای متوقف کردن جنایات دشمن صهیونیستی که از حد خود گذشته است، متوقف نخواهد کرد.
سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) هم در اطلاعیه‌ای ترور رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس را محکوم کرد و آن را اقدامی ناجوانمردانه و بزدلانه خواند. این سازمان در اطلاعیه اعلام کرد: این جنایت موجب پایبندی هرچه بیشتر ما به مقاومت و پایداری در برابر دشمن خواهد شد.
فؤاد عثمان یکی از رهبران «جبهه دموکراتیک برای آزادی فلسطین» هم در اظهاراتی تأکید کرد که ترور ناجوانمردانه اسماعیل هنیه در تهران قطعاً پاسخ و هزینه‌هایی در پی خواهد داشت و همه محور مقاومت راه هنیه و دیگر رهبرانی را که در راه آزادی فلسطین شهید شدند، ادامه خواهند داد.
محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین نیز ضمن محکوم کردن ترور رئیس دفتر سیاسی حماس، این اقدام را بزدلانه و خطرناک توصیف کرد.
مصطفی البرغوثی دبیرکل جنبش ابتکار ملی فلسطین هم تأکید کرد: ترور شهید اسماعیل هنیه جنایتی است که عزم و اراده ملت فلسطین برای دستیابی به حقوق خود را جزم‌تر خواهد کرد. وی افزود: ملت فلسطین امروز فرماندهی مجاهد و شجاع را از دست داد که همواره در وطن‌پرستی و پاکدستی متمایز بود.
جنبش مجاهدین فلسطین نیز تأکید کرد که امریکا به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر جنایتکار رژیم صهیونیستی چراغ سبز نشان داده و مسئولیت کامل ترور رئیس دفتر سیاسی حماس برعهده امریکاست.
علاوه بر جریان‌های مقاومت اسلامی و ملی فلسطینی، گروه‌های مقاومت منطقه نسبت به این رویداد واکنش نشان دادند. حزب‌الله لبنان اعلام کرد ترور اسماعیل هنیه عزم رزمندگان را برای مقابله با دشمن راسخ‌تر می‌کند. در بخشی از بیانیه حزب‌الله تأکید شده است: شهادت هنیه رضوان‌الله علیه عزم مبارزان و رزمندگان در همه جبهه‌های مقاومت را برای ادامه راه جهاد و نبرد با دشمن صهیونیست جزم‌تر خواهد کرد. ...ما در حزب‌الله خود را در غم برادران حماس به خاطر فقدان این رهبر بزرگ و همه احساسات دردناک فقدان این رهبر بزرگ و احساس خشم نسبت به جنایات دشمن شریک می‌دانیم.
جنبش انصارالله یمن نیز طی بیانیه‌ای ترور شهید هنیه را محکوم و سه روز عزای عمومی اعلام کرد. دفتر سیاسی جنبش انصارالله یمن در بیانیه‌ای اعلام کرد: ما جنایت ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس که در عملیاتی بزدلانه و جنایتکارانه یکی از نمادهای امت و رهبران مقاومت را هدف قرار داد، شدیداً محکوم می‌کنیم. ترور هنیه تنش و تجاوزی بزرگ و نقض آشکار تمام قوانین و منشورهای بین‌المللی است.
در بیانیه این دفتر آمده است: پافشاری دشمن صهیونیستی بر جنایت‌های نسل‌کشی و ترور رهبران نشان دهنده ناتوانی و شکست سخت این رژیم در جنگ است. کسانی که سهل‌انگاری می‌کنند بویژه نظام‌های حاکم باید از خواب بیدار شده و اقدام جدی برای حفظ عزت این امت و یاری کردن فلسطین اتخاذ کنند. ما مجدداً عهد می‌بندیم که به یاری کردن فلسطین و مقاومت تا زمان پیروزی ادامه دهیم.
مقامات بسیاری در کشورهای مختلف از سرتاسر جهان ترور رئیس دفتر سیاسی حماس
در تهران را محکوم کردند.
در این راستا، دولت الجزایر اعلام کرد: ترور اسماعیل هنیه را قویا محکوم می کنیم. احمد عطاف وزیر امور خارجه الجزایر با برگزاری کنفرانسی مطبوعاتی در پایتخت این کشور در این خصوص گفت: ترور اسماعیل هنیه که رویدادی غم انگیز است را قویاً محکوم می‌کنیم.
رئیس جمهور ترکیه نیز طی پیامی ترور شهید اسماعیل هنیه را قویا محکوم و تاکید کرد رژیم صهیونیستی با توحش خود نمی‌تواند به اهدافش دست یابد.
رجب طیب اردوغان در این پیام نوشت: این ترور اقدامی نفرت‌انگیز با هدف برهم زدن آرمان فلسطین، مقاومت شکوهمند غزه و مبارزه عادلانه برادران فلسطینی ما، تضعیف روحیه فلسطینی‌ها و ارعاب آنهاست.
او تصریح کرد: هدف از ترور برادرم اسماعیل هنیه، همان هدف حملات فجیعی است که در گذشته علیه شیخ احمد یاسین، عبدالعزیز الرنتیسی و بسیاری دیگر از شخصیت‌های سیاسی غزه انجام شد اما وحشی‌گری صهیونیستی نمی‌تواند به اهداف خود، همان‌طور که تاکنون نیز نتوانسته است، دست یابد. اردوغان خاطر نشان کرد: با اتخاذ مواضع قوی‌تر از سوی جهان اسلام و اتحاد بشر، ان‌شاءالله رعب و وحشتی که اسرائیل در جغرافیای ما، به‌ویژه با ظلم و نسل‌کشی در غزه ایجاد کرده است، به‌طور قطع پایان خواهد یافت و منطقه و جهان ما به آرامش خواهند رسید.
وزارت خارجه ترکیه نیز در بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن این جنایت، آن را محکوم کرد در این بیانیه آمده است: بار دیگر ثابت شد که کابینه «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر اسرائیل به دنبال تحقق صلح نیست. ترور هنیه در راستای گسترش دامنه جنگ نوار غزه به منطقه است.
نخست وزیر مالزی هم ضمن محکوم کردن ترور شهید هنیه، این اقدام اسرائیل را نفرت‌انگیز خواند و گفت در سوگ دوست عزیزم، عزادار هستم.
انور ابراهیم، نخست وزیر مالزی، در پستی در صفحه فیس بوک خود گفت: این قتل از فجیع‌ترین نوع آن، آشکارا برای منحرف کردن گفت‌وگوهای جاری با هدف پایان دادن به کشتار غزه که بیش از ۴۰ هزار کشته برجای گذاشته، طراحی شده بود.
در همین زمینه، وزارت خارجه این کشور با انتشار بیانیه‌ای ضمن محکومیت ترور «اسماعیل هنیه» و هر اقدام خشونت‌آمیز تروریستی، تحقیق درباره مسئولان و مسببان آن را خواستار شد. وزارت خارجه مالزی درخواست کرد که تحقیقات فوری و کاملی در مورد این ترور انجام شود و کسانی که مسئول آن هستند، به دست عدالت سپرده شوند.
همچنین نجیب میقاتی نخست‌وزیر دولت پیشبرد امور لبنان اعلام کرد: ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس را به شدت محکوم می کنیم و معتقدیم که این اقدام خطری جدی درخصوص گسترش دامنه نگرانی جهانی و خطر برای منطقه است.
وزارت خارجه سلطنت عمان نیز در بیانیه ای ترور شهید هنیه را به شدت محکوم کرد. در متن این بیانیه آمده که ترور رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) نقض آشکار قوانین بین‌المللی و انسانی است و ضربه آشکار به تلاش‌ها برای تحقق صلح و ثبات در منطقه به شمار می‌رود.
وزارت خارجه قطر هم ترور رئیس دفتر سیاسی حماس را «جنایتی پلید و ناقض قوانین بین‌المللی و انسانی و یک اقدام تنش‌زا و خطرناک» دانست و آن را محکوم کرد.
دولت سوریه نیز در بیانیه ای تجاوز رژیم صهیونیستی ونقض خطرناک حاکمیت ایران رامحکوم کرد. در بیانیه وزارت خارجه سوریه آمده است: دمشق این تجاوز آشکار رژیم صهیونیستی و نقض خطرناک حاکمیت جمهوری اسلامی ایران را محکوم می کند. تداوم بی توجهی رژیم صهیونیستی به قوانین بین المللی ممکن است سراسر منطقه را به سمت درگیری بکشاند.
وزارت خارجه چین هم در بیانیه ای ترور رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس را محکوم و بر موضع همیشگی‌اش برای دستیابی به آتش‌بس در نوار غزه تاکید کرد.
در بیانیه این وزارتخانه آمده است: چین قاطعانه با ترور هنیه در ایران مخالف است و آن را محکوم می‌کند و این حادثه می‌تواند منجر به بی‌ثباتی بیشتر منطقه شود.
دفتر ریاست‌جمهوری روسیه نیز اعلام کرد که مسکو حمله اسرائیل که به‌جان باختن (شهادت) اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس منجر شد را به شدت محکوم می‌کند. دیمیتری پسکوف روز چهارشنبه در نشستی خبری افزود: چنین اقداماتی بر خلاف تلاش‌ها برای بازگرداندن صلح در منطقه است.
در همین راستا، میخائیل بوگدانوف دستیار رئیس‌جمهور روسیه در امور خاورمیانه هم ترور «اسماعیل هنیه» رهبر حماس را یک جنایت سیاسی کاملا غیرقابل قبول خواند.
وزارت امور خارجه عراق هم ضمن محکومیت ترور رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس، این جنایت را نقض آشکار قوانین بین‌المللی و تهدیدی برای امنیت و ثبات منطقه دانست. در بیانیه وزارت امور خاجه عراق تأکید شده است که عراق در این لحظات دشوار با ملت و رهبری فلسطین اعلام همبستگی کامل می‌کند و از جامعه بین‌المللی می‌خواهد که به مسئولیت‌های خود عمل کند و اقدامات لازم را در راستای توقف تجاوزهای مکرر و نقض حاکمیت کشورها اتخاذ کند.
سید عمار حکیم رهبر جریان حکمت ملی عراق نیز ضمن تسلیت به ملت مظلوم فلسطین و جنبش‌های مقاومت به مناسبت شهادت اسماعیل هنیه، رئیس دفتر جنبش سیاسی حماس، گفت که این اقدامات مجرمانه رژیم اشغالگر، سست‌تر از آن است که ملت فلسطین را از تداوم پیشروی در مسیر پیروزی عادلانه‌اش باز دارد.
در پاکستان نیز دولت، نهادهای مذهبی، چهره های پارلمانی و رهبران احزاب، ترور ناجوانمردانه «اسماعیل هنیه» رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران را به شدت محکوم کردند و یکپارچگی کشورهای منطقه و جهان اسلام را برای توقف جنایات رژیم افسارگسیخته صهیونیستی خواستار شدند. وزارت امور خارجه پاکستان با صدور بیانیه‌ای ترور رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران را محکوم کرد و به خانواده وی و مردم فلسطین تسلیت گفت.
در این بیانیه با ابراز نگرانی جدی پاکستان نسبت به ماجراجویی های فزاینده رژیم اسرائیل در منطقه، آمده است: رویداد اخیر منجر به تشدید خطرناک اوضاع منطقه و تضعیف تلاش ها برای صلح می‌شود.
سردار ایاز صادق رئیس مجلس ملی پاکستان هم با صدور بیانیه‌ای با ابراز تاسف از شهادت دکتر هنیه نخست وزیر سابق فلسطین و رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی حماس گفت که این ترور یک اقدام شنیع و تهاجمی شرم‌آور به شمار می‌رود.
سناتور علامه ناصر عباس جعفری نماینده مجلس سنا و رئیس حزب مجلس وحدت مسلمین پاکستان نیز شهادت هنیه را به جهان اسلام، ملت‌های مظلوم منطقه به ویژه فلسطینیان تسلیت گفت.
مولانا فضل الرحمان رهبر حزب جمعیت علمای اسلام در پاکستان نیز شهادت مظلومانه رئیس دفتر سیاسی مقاومت اسلامی حماس را به عالم اسلام و ملت فلسطین تسلیت گفت و تاکید کرد: نهضت آزادی بیت المقدس و مبارزه با دشمن صهیونیستی با خون شهید هنیه قدرتمندتر می شود.
همچنین حافظ نعیم الرحمان رهبر جماعت اسلامی پاکستان طی پیامی با محکومیت حمله تروریستی رژیم اسرائیل در تهران، شهادت هنیه را به امت اسلامی، هواداران آزادی قدس در جهان و ملت فلسطین تسلیت گفت.
وزارت خارجه مصر هم ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس را محکوم کرد. وزارت خارجه مصر اعلام کرد: ما نسبت به سرانجام سیاست ترورها و نقض حاکمیت کشورها هشدار می‌دهیم. قاهره همچنین تاکید کرد که تنش‌آفرینی خطرناک می‌تواند باعث شعله‌ورتر شدن درگیری‌ها در منطقه شود و عواقب امنیتی وخیمی برای منطقه به دنبال داشته باشد.
وزارت خارجه اردن نیز با محکوم کردن ترور شهید هنیه با شدیدترین عبارت‌ها، از جامعه بین‌الملل خواست مسئولیت خود را در این زمینه بر عهده بگیرد و اقدامات غیر قانونی رژیم صهیونیستی را متوقف کند.
اردن همچنین تجاوز رژیم صهیونیستی به بیروت و نقض مکرر تمامیت ارضی لبنان را محکوم و هشدار داد که این جنایت‌ها تنها می‌تواند منطقه را به سمت گسترش جنگ بکشاند و تهدیدی برای امنیت و صلح و ثبات بین الملل باشد.
انس حقانی از مقامات ارشد حکومت سرپرست افغانستان هم در واکنش به ترور رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس، اعلام کرد که شهادت رزمندگان بزرگی همچون هنیه خبر از آزادی می‌دهد.
وی در حساب ایکس خود نوشت: شهید هنیه دِین خود را در برابر دین و آزادی، با زندان، تبعید، مبارزه سخت و شهادت بسیاری از اعضای خانواده ادا کرد.
در میان مقامات و دولت های اروپایی اما واکنش های منفعلانه ای نسبت به این جنایت نشان داده شد.
سخنگوی ارشد اتحادیه اروپا ترور «اسماعیل هنیه» رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) در تهران را اقدامی فراقانونی و مردود خواند و افزود که گزارش‌ها درباره این رویداد را از نزدیک دنبال می‌کند. سخنگوی ارشد سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا افزود: «ما از همه طرف‌ها می‌خواهیم حداکثر خویشتن‌داری را به کار گیرند و از تشدید تنش‌ها اجتناب کنند».
سخنگوی وزارت خارجه آلمان نیز مدعی شد که ترور رئیس دفتر سیاسی حماس نباید مذاکرات آتش بس و تبادل اسرا را به خطر بیندازد! «سباستین فیشر» سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان بدون محکوم کردن جنایت صهیونیست‌ها در ترور رئیس دفتر سیاسی حماس، خواستار کاهش فوری تنش‌ها در منطقه شد. این مقام آلمانی، در کنفرانس مطبوعاتی در برلین افزود: در حال حاضر به تلاش‌های دیپلماتیک بیشتر برای تضمین آتش بس برای مردم غزه و آزادی اسیران اسرائیلی نیاز است.
دولت ایالات متحده هم که یکی از متهمان پشتیبانی از این اقدام تروریستی است، از ارائه جزئیات و واکنش رسمی طفره رفت. سخنگوی کاخ سفید پس از ترور اسماعیل هنیه گفت که کاخ سفید گزارش ها درباره ترور اسماعیل هنیه رهبر دفتر سیاسی حماس را در ایران دیده است. وی در عین حال از ارائه جزئیات بیشتر در این زمینه خودداری کرد.
وزیر دفاع امریکا نیز در پاسخ به سوالی در مورد ابعاد حمله تروریستی که به شهادت «اسماعیل هنیه» رهبر سیاسی جنبش حماس در تهران انجامید، تاکید کرد: من اطلاعات بیشتری برای ارائه ندارم.
لوید آستین در جریان سفر به فیلیپین در جمع خبرنگاران و در پاسخ به این سوال که در صورت وقوع درگیری گسترده‌تر در خاورمیانه، ایالات متحده چه کمکی ارائه خواهد داد؟ گفت که واشنگتن به دفاع از اسرائیل در صورت حمله به آن ادامه خواهد داد، اما اولویت کاهش تنش ها است.