حضور ظریف در رسانه ملی برای تشریح سازکار انتخاب وزرا
تدبیر شورای راهبری در برابر تعارض منافع
همزمان با انتشار فهرستی غیررسمی از اعضای شورای راهبری دولت چهاردهم، شب گذشته محمدجواد ظریف رئیس این شورا به رسانه ملی دعوت شد تا برای عموم مردم به تشریح سازکار ابتکاری رئیس‌جمهور منتخب برای انتخاب وزرا بپردازد؛ سازکاری که به‌واسطه وجود ویژگی‌هایی همچون ایجاد شفافیت، بهره‌‌گیری از خرد جمعی و انتخاب وزرا با برتری تخصص و کارآمدی بر روابط جناح‌ها و باندهای سیاسی مورد استقبال اکثریت ناظران قرار گرفته است.
روز گذشته فهرستی غیررسمی در برخی رسانه‌ها منتشر شد که نشان می‌داد 16 فرد مورد اعتماد رئیس‌جمهور منتخب برای داوری نهایی گزارش‌های کمیته‌های پنجگانه بررسی شاخص‌های گزینه‌های پیشنهادی انتخاب شده‌اند. این در حالی بود که یک هفته قبل آنچه رسانه‌ها به نقل از منابع آگاهشان منتشر کرده بودند، فهرستی 9 نفره بود که حالا اسامی برخی از آن افراد از جمله چهره‌هایی همچون محمدجواد آذری جهرمی و حسین علایی از فرماندهان پیشین سپاه در آن دیده نمی‌شود. در عوض علاوه بر ظریف، وجود اسامی چهره‌هایی همچون علی ربیعی، علی عبدالعلی‌زاده و سیدرضا صالحی‌امیری در این دو فهرست مشترک است و از حضور چهره‌هایی همچون علی شکوری‌راد، دبیرکل پیشین حزب اتحاد ملت، هادی خانیکی و علی تاجرنیا به عنوان چهره‌های حزبی شاخص آن باید نام برد. همچنان که گفته شده 5 عضو از این فهرست 16 نفره به عنوان نماینده جوانان ایران در این شورا حضور دارند.
بر اساس اعلام محمدجواد ظریف و متن شیوه‌نامه کمیته‌های انتخاب وزرای دولت چهاردهم که از سوی او منتشر شده، این افراد خروجی کمیته‌های مختلف را بررسی کرده و از بین آنها ۳ تا ۵ گزینه را برای هر وزارتخانه یا سازمان، انتخاب و به پزشکیان معرفی می‌کنند. ظریف در عین حال روز گذشته در یک ویدیو دو مصوبه مهم شورای راهبری دولت چهاردهم را با مردم ایران در میان گذاشت. بر اساس این دو مصوبه و برای جلوگیری از تعارض منافع در کمیته‌های بررسی اعضای هیأت دولت «هیچیک از اعضای کمیته‌ها اجازه ندارد با نامزدهای مسئولیت، خارج از جلسات رسمی کمیته دیدار داشته باشد. فرد متخلف مستعفی شناخته خواهد شد.» همچنین «هر یک از اعضای کمیته‌ها که نامزد مسئولیتی در دولت می‌شود، بلافاصله از عضویت در کمیته کناره‌گیری می‌کند و با فرد دیگری با ویژگی‌های مشابه جایگزین می‌شود.»
با وجود این مصوبات که به نحوی در شیوه‌نامه منتشرشده نیز مدنظر قرار گرفته بود، برخی فعالان سیاسی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به بیان نگرانی‌هایی پیرامون اعمال فشارهای احتمالی در قالب این سازکار پرداختند؛ چنانکه بهزاد نبوی از فعالان سیاسی کهنه‌کار اصلاح‌طلب از همه سیاسیون خواست به‌خاطر ایران از هرگونه سهم‌خواهی از دولت مسعود پزشکیان دست بردارند. سهیلا جلودارزاده نماینده اصلاح‌طلب ادوار مجلس هم از احزاب و تشکل‌های حامی دولت چهاردهم خواست تا انتخاب اصلح و مصلحت کشور را به مصلحت شخصی و حزبی خودشان ترجیح دهند.
بیان چنین نگرانی‌هایی در حالی است که بر اساس شیوه‌نامه‌ای که رئیس شورای راهبری دولت پزشکیان منتشر کرده، ارزیابی گزینه‌های پیشنهادی نه در قالب چانه‌زنی‌ها و لابی‌گری‌های مرسوم احزاب و گروه‌ها که بر اساس امتیازدهی هر یک از اعضای کمیته به افراد مورد بررسی در یک شیوه امتیازبندی شده و بر اساس شاخص‌ها و سنجه‌های عمومی و اختصاصی است؛ شیوه‌ای که در صورت اجرای دقیق آن، این معدل عددی نظرات است که تعیین‌کننده خواهد بود و تا حدود زیادی از اعمال فشار و سهم‌خواهی بی‌پایه جلوگیری خواهد کرد.