کارنامه عملکرد دولت سیزدهم در نهضت ملی مسکن نشان دهنده پیشرفت چشمگیر در اجرای این طرح در روزهای پایانی این دولت است. به طوری‌که علاوه بر تأمین زمین به تعدادی بیش از تعداد متقاضیان تأیید شده در مرحله نهایی(تأیید نهایی تجمعی برخوردار از 4 شرط)، عملیات ساخت واحد مسکونی بیش از تعداد این متقاضیان نیز آغاز شده و در دست انجام است.
بررسی‌های به عمل آمده از سوی ایران با استناد به تازه‌ترین آمارها در خصوص عملکرد دولت سیزدهم در اجرای قانون جهش تولید مسکن در راستای ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال نشان می‌دهد، هم‌اکنون معادل همه متقاضیان واجد شرایط فعال در این طرح زمین تأمین شده وعملیات ساخت همین تعداد واحد مسکونی نیز در دولت در دست اجرا قرار دارد.
آخرین آمارها منتهی به بیستم تیرماه امسال در حوزه عملکرد دولت در نهضت ملی مسکن نشان می‌دهد، عملیات ساخت بیش از دو میلیون و600 هزار واحد مسکونی در قالب این طرح در حالی در دست اجرا بوده و شروع شده است که برای ساخت همین تعداد واحد مسکونی نیز زمین تأمین شده است؛ این در حالی است که آمارها نشان می‌دهد مسکن‌سازی و تأمین زمین در نهضت ملی مسکن از تعداد متقاضیان حائز شرایط فعال در این طرح سبقت گرفته است.
در حالی که عملیات تأمین زمین وشروع مسکن‌سازی معادل بیش از 2 میلیون و600 هزار واحد مسکونی تاکنون آغاز شده است اما تازه‌ترین آمارها منتهی به بیستم تیرماه امسال نشان می‌دهد تعداد متقاضیان حائز شرایط فعال در این طرح که در انتظار بررسی و تخصیص پروژه قرار دارند معادل 2 میلیون و430 هزار نفر است. این تعداد متقاضی از سه استعلام سبز، شامل سرپرست خانوار بودن، سبز بودن فرم (ج) به معنای عدم استفاده [پیشینی] از زمین، مسکن وتسهیلات دولتی و همچنین استعلام فاقد مسکن بودن برخوردار هستند. با این حال تعداد متقاضیانی که با چهار شرط تأیید نهایی شده‌اند و علاوه بر سه شرط گفته شده در شهر مورد تقاضا برای اختصاص و دریافت واحد مسکونی، بومی هستند نزدیک به یک میلیون و500 هزار نفر است. به این ترتیب آمار مربوط به تأمین زمین و همچنین ساخت واحد مسکونی در قالب طرح نهضت ملی تا بیستم تیرماه امسال نشان می‌دهد نه تنها اجرای این طرح از تعداد متقاضیان حائز شرایط فعال که در انتظار بررسی وتخصیص پروژه هستند، جلوتر است که عملیات ساخت وساز واحدها با اختلاف فاحش از تعداد متقاضیان تأیید نهایی تجمعی برخوردار از چهار شرط اساسی است که برای این طرح نیز سبقت گرفته است. این آمارها نشان می‌دهد، نهضت ملی مسکن با سرعت و پیشرفت مناسبی در کشور در حال انجام است.

آمار موثق از خانوارهای فاقد مسکن
آخرین و تازه‌ترین آمارها نشان می‌دهد از ابتدای شروع طرح نهضت ملی مسکن همزمان با آغاز دولت سیزدهم در سال 1400 تاکنون نزدیک به 7 میلیون متقاضی در این طرح ثبت نام کرده‌اند؛ آمار 7 میلیونی از خانوارهای متقاضی این طرح نشان‌دهنده اعتماد و باور هموطنان به دولت سیزدهم در حوزه تأمین مسکن ارزان قیمت است. از میان این جمعیت 7 میلیون نفری متقاضی در ثبت نام اولیه این طرح، بیش از 5 میلیون متقاضی با سه استعلام سبز مبنی بر فاقد مسکن بودن، عدم استفاده از امکانات و خدمات دولتی در بخش مسکن و سرپرست خانوار بودن، حائز شرایط شناخته شده‌اند. این آمار در واقع موثق‌ترین بانک اطلاعاتی از جمعیت فاقد مسکن در کشور است. از این تعداد نیز نزدیک به دو میلیون و400 هزار متقاضی به عنوان متقاضیان فعال حائز شرایط در انتظار بررسی مدارک تکمیلی تا تخصیص پروژه قرار دارند.
در نهایت تعداد متقاضیان تأیید نهایی تجمعی برخوردار از چهار شرط(بومی بودن در شهرمحل تقاضا به علاوه سه شرط گفته شده در فوق) نیز معادل حدود یک میلیون و850 هزار نفر گزارش شده است. این متقاضیان افرادی هستند که در همان محل سکونت خود، با برخوداری از سه شرط اصلی در نهضت ملی مسکن ثبت نام کرده‌اند. همه این آمارها، مربوط به حجم تأمین زمین وهمچنین تعداد متقاضیان نهایی، نشان دهنده پیش بودن عملیات ساخت مسکن (سمت عرضه خانه‌های دولتی) نسبت به طرف تقاضای واقعی و واجد شرایط برای این واحدهاست. ضمن آن‌که این آمارها، یک بانک اطلاعاتی قوی از متقاضیان و خانوارهای فاقد مسکن در کشور را نشان می‌دهد که می‌توان در برنامه‌ریزی‌ها و سیاستگذارهای این بخش مورد استناد قرار گرفته و از آن در جهت حل وفصل مشکلات این بخش استفاده شود. این آمار علاوه براینکه تعداد متقاضیان و همچنین اطلاعات مربوط به خانوارهای فاقد مسکن در کشور را به طور واقعی روایت می‌کند از سوی دیگر جغرافیا و پراکندگی نیاز به مسکن در نقاط مختلف ایران را روایت می‌کند که داده‌های مهمی از کمیت و کیفیت نیاز به مسکن را در اختیار سیاستگذار قرار می‌دهد.
ساخت واحد جلوتر از آورده متقاضی
آمارهای جدید مربوط به عملکرد دولت سیزدهم در نهضت ملی مسکن، همچنین از سبقت فعالیت دولت در اجرای این طرح وساخت خانه‌های دولتی نسبت به تعداد و حجم آورده متقاضیان خبر می‌دهد. درحالی که بیش از یک میلیون و 800 هزار متقاضی برخوردار از چهار شرط، تأیید نهایی شده‌اند اما حدود نیمی از این متقاضیان اقدام به افتتاح حساب در بانک‌های عامل تأمین مالی این طرح برای واریز سهم آورده متقاضی کرده‌اند. آمارهای مربوط به بازه زمانی ابتدای اجرای این طرح تاکنون(منتهی به بیستم تیرماه 1403) نشان می‌دهد، تعداد افتتاح حساب تجمعی در این طرح از سوی متقاضیان برای واریز سهم آورده معادل 918 هزار مورد (918 هزار متقاضی) بوده است که از این تعداد کمتر از 750 هزار متقاضی واجد شرایط اقدام به واریز آورده بالای 40 میلیون تومانی کرده‌اند. آورده 40 میلیون تومانی اولین مرحله از واریز سهم آورده متقاضیان در نهضت ملی مسکن است؛ متناسب با پیشرفت فیزیکی واحدها مرحله به مرحله متقاضیان باید سهم آورده خود در ساخت این واحدها را واریز کنند. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد واریز سهم آورده با اختلاف قابل توجهی از پیشرفت واحدهای مسکونی در این طرح عقب مانده است.
بر این اساس تعداد متقاضیان مؤثر تجمعی، یعنی آن دسته از متقاضیانی که علاوه بر برخوردار بودن از چهار شرط اصلی این طرح، افتتاح حساب کرده وآورده نقدی بیش از 40 میلیون تومان به حساب خود نزد بانک عامل واریز کرده‌اند، کمتر از 800 هزار نفر است. این درحالی است که علاوه بر شروع عملیات ساخت بیش از دو میلیون و600 هزار واحد مسکونی در قالب این طرح، به همین میزان زمین تأمین شده و بالغ بر یک میلیون و100 هزار واحد مسکونی نیز روی زمین‌های تأمین شده، تعریف شده است.
آمارها نشان می‌دهد اگرچه از همان ابتدای شروع ساخت وساز واحدهای مسکونی در قالب نهضت ملی مسکن در ابتدای دولت سیزدهم اعلام شد که یک شرط مهم برای خانه دار شدن در قالب این طرح برخورداری از توان مالی برای تأمین سهم آورده متقاضیان متناسب با هر مرحله از پیشرفت فیزیکی کار است اما دولت در نهایت اجرای این طرح، ساخت و تکمیل واحدها را منوط و منحصر به سهم آورده متقاضیان نکرده و همه اقدامات لازم برای اجرای قانون جهش تولید مسکن در راستای ساخت یک میلیون مسکن در سال را به کار گرفته است. به این ترتیب و به روایت آمارها، در حالی که کمتر از یک میلیون نفر متقاضی واجد شرایط در این طرح اقدام به افتتاح حساب وکمتر از این تعداد اقدام به واریز آورده اولیه کرده‌اند اما، دولت هم‌اکنون عملیات ساخت بیش از دو برابر این تعداد را در سراسر کشور آغاز کرده است.