از تراژدی یونانی تا فاجعه انگلیسی
موج عظیم مهاجرستیزی در اروپا
وصال روحانـی
روزنامه‌نگار
به تازگی در یک گزارش خبری که از شبکه‌های تلویزیونی انگلیس پخش شد، این نکته تلخ افشا شد که گارد دریایی یونان باعث مرگ بسیاری از پناهجویان این کشور شده و حداقل 10 نفر را شخصاً و با دست خود به دریا ریخته و موجب مرگ آنها شده است. اینکه نهادهای دارای مسئولیت نجات مردم 180 درجه مخالف این عمل کنند، اسباب تأسف عمیق می‌شود اما مسأله هشدار دهنده‌تر این است که این روند مذموم به سایر کشورهای اروپایی و بویژه انگلیس هم کشیده شده و در آنجا هم افرادی که با گریز از کشور زادگاه خویش دست به مهاجرت زده‌اند، آنقدرها به هدف خود نرسیده‌اند و بیم آن می‌رود که این روال رو به تشدید هم باشد. رفتار تند گاردهای ساحلی یونان که مصداق کامل و روشنی از تراژدی‌های معروف یونانی است، بدون پایه و خودسرانه نبوده و محصول سال‌ها اتخاذ و اجرای سیاست‌های مهاجرستیزانه در سطح اروپا است و طی سنوات اخیر اظهارات سران شماری چشمگیر از کشورهای قاره سبز و همین طور مردم عادی آنها سرشار از انتقادات تند و توأم با لزوم اخراج بی‌قید و شرط پناهجویان از اروپا و دیپورت آنها از کشور مقصد و رجعت دادن‌شان به کشورهای مبدأ بوده است. این در حالی است که پناهجویان مورد بحث، آوارگان بینوایی بوده‌اند که دار و ندار خود را فروخته‌اند و با اولین وسیله و روش ممکن مرزهای کشور زادگاه خود را پشت سر گذاشته و به سوی ممالکی شتافته‌اند که گمان می‌کرده‌اند می‌توانند به آنها مأوا بدهند و چتر امنیت و رفاه را روی سر آنها سایه‌گستر سازند.
ماجرای تأسف‌بار «جنگل و بهشت»
بدتر از همه اینکه سران نهادهای بزرگ سیاسی و اجتماعی اروپا هم نه با روشی حمایتگرانه بلکه با اتخاذ سیاست‌هایی ایذایی و انتقادی با خیل افراد خواهان کسب پناهندگی برخورد کرده و در بعضی موارد کم‌لطفی در حق آنها را به حد اعلا رسانده‌اند. سرآمدان این قبیل آدم‌ها جوسیپ بورل، مسئول سیاستگذاری اتحادیه اروپا (EU) بوده که چندی پیش در اظهاراتی آکنده از تبعیض نژادی مدعی شد فقط قاره اروپا است که در تمدن و آرامش غوطه می‌خورد و همانند یک باغ زیبا و بهشت‌وار است و سایر قاره‌ها و مناطق دنیا را باید جنگل‌هایی توصیف کرد که سرشار از موجودات ناشناخته‌اند و هر لحظه امکان دارد که با سبعیت هر چه بیشتر به اروپا هجوم ببرند و امنیت آن را سلب و اوضاع را در آنجا بشدت ناایمن کنند.
حرف‌های بیمارگونه فوق به وضوح نشان داد که چطور سران اروپا به خودشان و سایرین نگاه می‌کنند. از منظر آنها، اروپایی‌ها مظهر تمدن و آیین‌های درست هستند و روی خط انصاف و عدالت حرکت می‌کنند و بقیه مردم و ساکنان سایر قاره‌ها افرادی دارای خلق و خوی جنگلی‌ها و خشن و خون‌ریزند و به همین سبب باید بشدت از آنها پرهیز کرد.
به سمت ما نیایید وگرنه شما را می‌کشیم!
این طرز فکر و عبارات انتخاب شده برای بیان آن به صراحت نشان می‌دهد که حس مهاجرستیزی و پس زدن پناهجویان پرشماری که طی سالیان اخیر به کشورهای مختلف و پرامکانات این قاره ورود کرده و خواستار دریافت پناهندگی اجتماعی و سیاسی شده‌اند، تا چه میزان بالا و قوی است. این کشورها نه تنها دست پناهجویان و مستمندان سایر کشورها را نمی‌گیرند بلکه هر ساله میلیاردها دلار هزینه می‌کنند تا مرزهای خود را به روی پناهجویان ببندند و هر کسی را که خواستار عبور از دیوارهای حائل و ورود به خاک این کشورها شد، به شدیدترین شکل دفع کنند و حتی ابایی از کشتن آنها هم ندارند. پیام برخاسته از این گونه رفتارها خطاب به پناهجویان بسیار صریح و روشن است؛ «به سمت ما نیایید وگرنه جان خواهید باخت.»
زندگی اجباری در زندان‌های متروکه
حالا تراژدی یونانی و بلای نازل شده بر سر پناهجویان این کشور که سوار بر قایق‌های نجات به سوی بهشت خیالی خویش می‌شتافتند، در حال تسری یافتن به نحوه برخوردها با متقاضیان پناهندگی در سطح بریتانیا است و فاجعه تازه‌ای در این زمینه به سوی تکوین و تحقق می‌رود. طی 6-5 سال اخیر رشد محسوسی در روند مهاجرستیزی در این کشور شکل گرفته و همچون همیشه سیاستمداران ارشد بریتانیا پرچمدار این موضوع بوده‌اند. اجرای سیاست‌های موسوم به «قایق پناهجویان را متوقف کنید» و انواع رفتارهای نفی کننده دیگر در قبال آنها سبب شده این قشر با شرایطی بسیار بدتر از گذشته روبه‌رو شده و از هر جهت ناامید و سرخورده شوند. مجلس عوام و سایر نهادهای قانونگذار در بریتانیا هم بیکار ننشسته و با وضع قواعد بازدارنده متعدد و تازه، امکان تردد آوارگان خارجی در آب‌های اطراف بریتانیا را به حداقل رسانده‌اند و اگر هم افراد و گروه‌هایی از این سدها عبور کرده‌اند، دادگاه‌های بررسی کننده شرایط و درخواست‌های آنان حکم دیپورت سریع آنها را صادر نموده‌اند. خیل پناهجویانی هم که قبل از سفت و سخت‌تر شدن قواعد مهاجرتی وارد انگلیس شده و مجوز حضور موقتی در این کشور را گرفته‌اند، زندگی‌های بد و تلخی را در یکی، دو سال اخیر تجربه کرده‌اند. محل اسکان این افراد، زندان‌های متروکه، پادگان‌های نظامی از رده خارج یا کانکس‌های پوسیده‌ای بوده که در آستانه فروریزی‌اند و به هیچ روی قابلیت سرویس‌دهی به این خیل محتاج کمک را ندارند و از ریشه سست و فاقد مقاومتند.
بنرهایی که از آن خون می‌بارید
پناهجویان مستقر در انگلیس از دو جهت متضرر شده و تن به یک بازی دوسر باخت داده‌اند. از یک سو گروه‌های افراطی مهاجرستیز با حمایت دست راستی‌های حاضر در مصادره قدرت بارها به محل‌های اسکان موقتی مهاجران هجوم برده و آنها را به آتش کشیده یا به کلی منهدم کرده‌اند و از جانب دیگر به محض اینکه از سوی وزارت اتباع بیگانه بریتانیا برای شمار قلیلی از آوارگان خارجی برگه‌های تابعیت صادر شده و با درخواست پناهندگی‌شان موافقت صورت گرفته، مقام‌های محلی خانه‌های موقتی آنان را ضبط کرده و به این طیف گفته‌اند که برای کسب سرپناهی تازه با وزارت کشور بریتانیا که مأمور ساماندهی امور مهاجران قانونی است، تماس بگیرند و از آنها کسب تکلیف کنند. در جریان انتخابات اخیر انگلیس هم که حزب کارگر به سرکردگی کایر استارمر برنده یکطرفه و بزرگ آن بود و حزب محافظه‌کار به طرز کم‌سابقه و بسیار تندی تنبیه و از قدرت خلع شد، برخی بیلبوردهای تبلیغاتی نصب شده در اطراف اماکن رأی‌گیری پیام‌های تندی را در ضدیت با مهاجران مطرح می‌کردند و توگویی از آنها خون می‌بارید. روی یکی از بنرها، عکس قایقی حک شده بود که پناهجویان زیادی را در خود جای داده بود و نگرانی و سرگشتگی از سر و رویشان می‌بارید و زیر آن نوشته شده بود: «فرجام مهاجرت‌های غیرقانونی فقط نابودی و غرق شدن در دریا است.»
از خواب بیدار نشوید
اینک که کایر استارمر پس از فتح انتخابات و تحمیل شکستی بزرگ به ریشی سوناک سرکرده حزب محافظه‌کار و نخست‌وزیر دو سال اخیر انگلیس کاملاً در جایگاه قدرت نشسته، قول‌ها و اتمام حجت‌های حزب او در ارتباط با پناهجویان قوام بیشتری یافته و خطرات فزون‌تری را نوید می‌دهند. شعار «قایق‌ها را متوقف کنید» که روی برخی پارچه نوشته‌ها حک شده، نشان از این دارد که برخورد دولت جدید با پناهجویان همان قدر جدی و سختگیرانه است که نحوه رفتار دولت‌های قبلی بود و حتی میزان شدت و خشونت آن بالاتر هم جلوه می‌کند. روی بنر دیگری هم خطاب به متقاضیان پناهندگی آمده است: «به نفع‌تان است که از صبح روز بعد از رأی‌گیری از خواب بیدار نشوید زیرا حزب کارگر به هیچ یک از پناهجویان خارجی غیرقانونی رحم
نمی‌کند.»
منبع: Middle East Eye
برش
بیشترین بهره‌گیری از سلاحی نامنصفانه
مضامینی از این دست و تهدید مستقیم و بلاواسطه مردمانی که از فرط تنگدستی یا فشارهای اجتماعی از محل زندگی خود گریخته و به اروپا آمده‌اند، نشان می‌دهد این قاره و از جمله انگلیس که سرکرده دولت جدید آن شعارهای زیادی در ستایش آزادی و لزوم حمایت از مستمندان می‌دهد، تا چه میزان برای به‌کارگیری روش‌های خشونت‌آمیز در قبال اتباع بیگانه آماده و چقدر در این زمینه مشتاق و مصمم است. استارمر می‌داند که حاکمیت فضای ضد پناهجویان در انگلیس بهترین وسیله در دست او برای تاراندن هر چه بیشتر این قشر و کسب محبوبیت مردمی از این طریق است و امکان ندارد که از این سلاح نامنصفانه اما کارآمد بیشترین بهره را نبرد. این البته یک فاجعه است زیرا سران دولت‌های اروپایی وظیفه دارند برای هر آواره‌ای که بر اثر ناهنجاری‌های موجود در محل زندگی‌اش دست به مهاجرت دریایی یا زمینی در سطح قاره زده، گوشه امنی را فراهم آورند و پرونده او را به درستی بکاوند و عادلانه‌ترین تصمیم‌گیری را درباره آینده وی داشته باشند و تا سر حد امکان به او مأوا دهند. چیزی که هم‌اکنون در کمتر کشور اروپایی مراعات و اجرا می‌شود و هر چه دیده می‌شود، در جهت کوبیدن این افراد و قانونی شمردن این گونه طرز برخوردهای غیرانسانی است.