افزایش 300 درصدی زمین واگذار شده دولتی برای ساخت مسکن
طی 3 سال گذشته و در نسبت به دوره ده ساله و طی برنامه کاهش انحصار زمین با افزایش محدوده شهرها اجرا شد
دولت سیزدهم در عرصه نهضت ملی مسکن و اجرای برنامه تولید 4 میلیون واحد مسکونی، آمارهای بیسابقهای در این بخش ثبت کرده که در هیچ دولتی پیش از این دیده نشده است. میزان شناسایی، تخصیص و آمادهسازی زمین برای تولید مسکن حمایتی ویژگی بارزی در عملکرد دولت سیزدهم است که در برنامههای قبلی ساخت مسکن مانند مسکن مهر نیز این عملکرد وجود ندارد. مهمترین نتیجه واگذاری زمین در نهضت ملی مسکن، خروج زمین از انحصار است که مهمترین عامل افزایش چند برابری قیمت مسکن بخصوص در 10 سال گذشته بود. ارسلان مالکی، مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن، میزان شناسایی زمینهای دولتی برای نهضت ملی مسکن را 150 هزار هکتار اعلام کرد که تاکنون 48 هزار هکتار آن منجر به شروع ساخت مسکن شده است. این میزان تخصیص زمین نسبت به برنامه نهضت ملی مسکن که کل زمینهای دولتی تخصیص داده شده در این برنامه 5 هزار هکتار است، حدود 900 درصد رشد را نشان میدهد.
هدف دولت در بخش مسکن از ابتدا و همزمان با اجرای نهضت ملی مسکن، آزادسازی زمینهای در انحصار دستگاههای دولتی و حتی زمینهایی است که به بهانههای مختلف در بخش خصوصی بهصورت بایر مانده و ساخت وسازی در آن نشده است. ساخت ساختمانهای بلند در کلانشهرها بخصوص در شهر تهران، بهخاطر انحصار زمین و محدود شدن محدوده شهرها در دهههای قبل است به این ترتیب حریم شهرها سالهای سال گسترش نیافته که علاوه بر رشد ساختمانهای بلند مرتبه که معضلات شهری، اقتصادی و اجتماعی بسیاری بر جای گذاشته است، موجب افزایش حاشیه نشینی و ساخت وسازهای غیر مجاز، زمینخواری و رانت در انحصار زمین شده است. با کاهش عرضه زمین قیمت زمین بالا رفته و انحصار زمین هزینه ساخت و ساز در بخش مسکونی و بخشهای دیگر را چند برابر کرده است. روند تغییرات متوسط قیمت زمین برای ساخت و ساز واحدهای مسکونی در شهرهای کشور از متری 600 هزار تومان در سال 91 به متری 9 میلیون تومان در اواخر سال 99 رسیده است. بیشترین رشد قیمت زمین در شهرهای کشور در دهه گذشته و در سال 99 ثبت شده که برابر 52.2 درصد است. دولت سیزدهم به منظور کاهش هزینه زمین در تولید مسکن انبوه و مسکنهای حمایتی، تأمین زمین نهضت ملی مسکن را بهصورت رایگان بر عهده گرفت و دستگاههای دولتی را به اختصاص زمینهای مازاد به این طرح ملزم کرد. بر این اساس، الحاق زمین به محدوده شهرها در دستور کار قرار گرفت و در برنامه هفتم نیز افزایش 2 دهم درصدی محدوده شهرها مصوب شد. مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن با بیان اینکه در دولت سیزدهم رکود تأمین زمین برای پروژههای نهضت ملی مسکن را شکستیم، ادامه داد: تأمین زمین در دولت سیزدهم به صورت جهادی بود و با توجه به کمبود زمین در دولتهای گذشته مدتی برای تأمین زمین گذشت. ۱۸ هزار هکتار از اراضی نیز در حال حاضر در حال بررسی است. ارسلان مالکی ادامه داد: در ۳ سال گذشته ۱۵۳ هزار هکتار زمین در نقاط مختلف کشور شناسایی شد که ۳۰۰ درصد نسبت به دوره ۱۰ساله قبل افزایش یافت. وی افزود: سیاست قطعی دولت سیزدهم توسعه شهرها و افقیسازی بود که این سیاست در برنامه هفتم هم دنبال میشود. وی یادآور شد: سازمان ملی زمین و مسکن موفق شد در اخذ اراضی سایر دستگاهها برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن ۵۹۰۰ هکتار اراضی را شناسایی کند و سند این اراضی برای تخصیص به تولید مسکن، اخذ شده است. همچنین با تلاشهای انجام شده ۲۳ هزار هکتار زمین بخش خصوصی برای ساخت مسکن شناسایی شد.