نامزدهای نهایی چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با گرایش های مختلف سیاسی معرفی شدند
نوید رقابت داغ انتخاباتی
بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری چهاردهم به اتمام رسید. ظهر دیروز و در پی اعلام نظر شورای نگهبان درباره صلاحیت داوطلبان آقایان مسعود پزشکیان، مصطفی پورمحمدی، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، سید امیرحسین قاضیزاده هاشمی و محمدباقر قالیباف به عنوان نامزدهای نهایی دارای صلاحیت قانونی برای تصدی ریاست جمهوری در سال 1403، به وزارت کشور معرفی شدند. حضور پورمحمدی، وزیر دولت روحانی به عنوان چهره مورد حمایت اعتدالگرایان و پزشکیان از جایگاه نامزد اختصاصی اصلاحطلبان در این فهرست بیش از هر چیز از حضور همه جریانهای سیاسی در صحنه انتخاب عالیترین مقام اجرایی کشور به عنوان یکی از جلوههای ظهور مردم سالاری در نظام جمهوری اسلامی ایران حکایت دارد و برگزاری انتخاباتی پر شور و رقابتی را نوید میدهد؛ انتخاباتی که اقشار مختلف مردم با هر رویکرد سیاسی میتوانند گزینه نزدیک به دیدگاه خود را در آوردگاه آن بیابند و حمایت کنند.
عدم احراز صلاحیت احمدینژاد، لاریجانی و جهانگیری
انتخابات ریاست جمهوری که با ثبتنام 80 داوطلب آغاز شده بود طبیعتاً جاماندگان پرشماری نیز داشت. جز معدودی از داوطلبان که پیش از نظر شورای نگهبان اعلام انصراف کردند؛ رد صلاحیت برخی چهرههای سیاسی همچون محمود احمدینژاد، علی اردشیر لاریجانی و اسحاق جهانگیری به رغم آنکه در دورههای گذشته نیز سابقه تأیید نشدن داشتند همچنان خبرساز شد. چه آنکه دستکم علی لاریجانی از سوی رسانهها به عنوان یکی از رقبای اصلی تبلیغ میشد. با این حال فهرست نامهایی همچون محمد شریعتمداری، محمد مهدی اسماعیلی، مهرداد بذرپاش، سید صولت مرتضوی، عباس آخوندی، وحید حقانیان، عبدالناصر همتی، سید شمسالدین حسینی، علی نیکزاد و مصطفی کواکبیان هم ثابت کرد که شورای نگهبان در بررسی صلاحیت داوطلبان نگاه مبتنی بر قانون را مبنای تصمیم و رأی خود قرار داده است. بر اساس قانون مهلت تبلیغات نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری بلافاصله بعد از اعلام نتایج بررسی صلاحیتها آغاز شد. به همین مناسبت مروری اجمالی داریم بر سوابق و کارنامه نامزدهایی که خود را در آزمون اعتماد و رأی مردم قرار دادهاند.(به ترتیب حروف الفبا)
مسعود پزشکیان
«من از حق و عدالت کوتاه نمیآیم؛ این اصل است برای من و اصلاح را برای رسیدن به این شاخصها میخواهم»؛ این موضع پزشک سیاستمداری است که با شعار استفاده از صاحبان علم و تجربه، پیگیری سیاستهای کلی نظام و ایجادفرصتهای برابر و رفع تبعیض های ناروا پا به میدان رقابت گذاشته است. مسعود پزشکیان متولد 1333 در شهر مهاباد استان آذربایجان غربی است. او که اکنون نمایندگی مردم تبریز، آذرشهر و اسکو را در دوره دوازدهم مجلس بر عهده دارد در دورههای هشتم، نهم، دهم و یازدهم نیز به نمایندگی از همین حوزه انتخابیه در مجلس حضور داشته است. او در سال ۱۳۷۲ فوق تخصص جراحی قلب را از دانشگاه علوم پزشکی ایران دریافت کرد. هشت سال بعد در دوره دوم ریاست جمهوری سید محمد خاتمی با برخورداری از تجربه در سمت معاون سلامت وزارت بهداشت برای سکانداری آن وزارتخانه انتخاب شد. با این حال پزشکیان در میان مردم بیشتر به عنوان نماینده اصلاحطلب ادوار مجلس و کسی که به مدت چهار سال نایب رئیس اول مجلس دهم بود؛ شناخته میشود. نماینده ادوار مجلس در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 پیش از اعلام نتیجه صلاحیتها از حضور در انتخابات انصراف داد و صلاحیتش برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم نیز از سوی شورای نگهبان احراز نشد. پزشکیان در این دوره از انتخابات در حالی پای در میدان رقابت ریاست جمهوری چهاردهم گذاشته که در رأیگیری روز پنجشنبه جبهه اصلاحات ایران در کنار عباس آخوندی و اسحاق جهانگیری به عنوان یکی از نامزدهای مورد حمایت این جریان سیاسی معرفی شد.
مصطفی پورمحمدی
مصطفی پورمحمدی دیگر نامزد تأیید صلاحیت شده انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم که در هنگام اعلام نامزدی از تشکیل «دولت قرار» برای تحقق سه اولویت کلیدی آن یعنی عدالت، ثروت و قدرت سخن گفت؛ با تجربه دو دوره وزارت به عنوان رجل سیاسی شناخته میشود. پورمحمدی در دولت نخست محمود احمدینژاد به مدت سه سال عهدهدار وزارت کشور بود و در سال آخر دولت نهم مسئولیت وزارت را به صادق محصولی واگذار کرد. او پنج سال بعد و با روی کار آمدن دولت حسن روحانی به مدت چهار سال وزیر دادگستری شد. پور محمدی که اکنون دبیرکلی جامعه روحانیت مبارز و ریاست مرکز اسناد انقلاب اسلامی را بر عهده دارد روحانی 64 سالهای است که در سابقه کاریش فهرستی از مسئولیتهای قضایی و اجرایی وجود دارد. وی فعالیت خود را از سال ۱۳۵۸ بهعنوان دادستان انقلاب اسلامی آغاز کرد و در دو سال نخست دولت اصلاحات قائم مقام وزیر اطلاعات بود. با این حال یکی از مقاطع قابل توجه کارنامه پورمحمدی را باید در دوره ریاستش بر سازمان بازرسی کل کشور در سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۲ و دقت نظر این سازمان در کشف و مقابله با تخلفات و مفاسد اقتصادی جستوجو کرد.
سعید جلیلی
دیپلماتی که با پیشبینی «تحریمها با برجام لغو نخواهد شد»، حملات زیادی را از سوی دولت حسن روحانی و حامیانش به جان خرید، سعید جلیلی است. نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی که پیش از آن به مدت 18 سال در وزارت خارجه از رده کارشناسی تا معاونت وزیر، ارتقای درجه یافت و در نیمه دهه هشتاد شمسی، سکان دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی را در بحبوحه درگیریهای هستهای، ظهور تروریسم تکفیری، فتنه 88، آغاز تحریمها اقتصادی امریکا، جنگهای غزه و سوریه در دست داشت. جلیلی 59 ساله، دانشنامه دکترای علوم سیاسی خود را از دانشگاه امام صادق دریافت کرده و در دفاع مقدس نیز به درجه جانبازی نائل آمده است. جلیلی علاوه بر عضویت در شورای عالی امنیت ملی، با حکم رهبر انقلاب عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای راهبردی سیاست خارجی است. عمده فعالیتهای اخیر جلیلی را میتوان به طرح گفتمان «دولت سایه» برای «تأیید، تصحیح یا تکمیل» برنامههای جاری کشور دانست که با حضور کارگروههای متعدد کارشناسی شکل گرفت و پس از کنارهگیری از انتخابات 1400 به نفع سید ابراهیم رئیسی، بسیاری از اعضای کارگروههای او در دولت سیزدهم حائز پستهای مدیریتی شدند. وی همچنین سابقه شکست در انتخابات سال 92 را نیز در کارنامه دارد. جلیلی در این انتخابات بر موضوعاتی چون طرحهای نقطهزن معیشتی و رفاهی، اصلاح نظام اداری و دیپلماسی اقتصادی تمرکز دارد.
علیرضا زاکانی
علیرضا زاکانی شهردار تهران که حالا در شمار یکی از رقبای شش گانه انتخابات ریاست جمهوری قرار دارد و شعار «پیشرفت ایران و حل مشکلات مردم با محوریت عدالت و رفع فساد و تبعیض» را در برنامه خود قرار داده است، سیاستمدار 59 سالهای است که فعالیت سیاسی را با مسئولیت در بسیج دانشجویی دانشگاه تهران آغاز کرده است.
زاکانی که در خانوادهای مذهبی و آذری زبان در جنوب شهر تهران به دنیا آمده بود، با شروع جنگ تحمیلی در حالی به عنوان یک بسیجی در جبهههای دفاع مقدس حضور یافت که بیش از ۱۵ سال نداشت. او سال 1368 پس از 62 ماه سابقه رزمندگی و حضور داوطلبانه در جبههها، در رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران پذیرفته شد. زاکانی سال ۱۳۷۶ مدرک دکترای عمومی خود را گرفت و سال 1383 با تخصص پزشکی هستهای تحصیلاتش را به پایان برد. پس از آن بود که با حضور در انتخابات هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی و از حوزه انتخابیه تهران به جرگه نمایندگان پیوست. او در مجالس هفتم، هشتم و نهم از تهران و در دوره یازدهم به نمایندگی از مردم قم به مجلس راه یافت. در انتخابات ریاست جمهوری 1400 جزو هفت نامزد تأیید صلاحیت شده بود اما در نهایت پس از برگزاری مناظرههای انتخاباتی به نفع سید ابراهیم رئیسی ازحضور در مرحله پایانی انتخابات انصراف داد و در مرداد همان سال توسط شورای شهر تهران بهعنوان شهردار تهران انتخاب و در سال ۱۴۰۲ نیز به سمت دستیار رئیس جمهور منصوب شد.
امیرحسین قاضیزاده هاشمی
امیرحسین قاضیزاده هاشمی دیگر پزشک سیاستمدار جمع شش نفره نامزدهای تأیید صلاحیت شده، دومین بار است که در انتخابات ریاست جمهوری حضور دارد. او که در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم یکی از رقبای سید ابراهیم رئیسی بود، از سال 1400 و با حکم رئیس جمهور شهید به ریاست بنیاد شهید و امور ایثارگران منصوب شد. قاضیزاده هاشمی نامزد 52 ساله انتخابات پیش رو زاده فریمان از شهرهای خراسان رضوی است و سابقه چهار دور نمایندگی مجلس را نیز در کارنامه دارد. او که پیش از مسئولیت کنونی نایب رئیس اول مجلس شورای اسلامی و نماینده مشهد در دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی بود، در دورههای هشتم، نهم و دهم مجلس شورای اسلامی نیز بهعنوان نماینده حوزه انتخابیه مشهد و کلات فعالیت میکرد و در دوره نهم و دهم بهعنوان دبیر عضو هیأت رئیسه مجلس بود. او که از بدو تشکیل جبهه پایداری عضو این حزب اصولگرا بوده و در فاصله سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۳ سخنگویی جبهه پایداری را بر عهده داشت، در هنگام اعلام داوطلبی برای این دوره از انتخابات ریاست جمهوری مؤلفههای قدرت و پیشرفتهای ایران در حوزههای مختلف را حاصل حرکت جهادی و مکتبی در چهارچوب انقلاب اسلامی دانست و رفع فقر مطلق، رشد اقتصادی ۶ تا ۸ درصدی و کاهش محسوس آسیبهای اجتماعی را به عنوان شعارهای اصلی دولتش اعلام کرد.
محمدباقر قالیباف
محمدباقر قالیباف که به تازگی با رأی اکثریت نمایندگان بر کرسی ریاست مجلس دوازدهم تکیه زد تا مدیریتش در رأی نهاد عالی قانونگذاری کشور برای پنجمین سال تمدید شود، روز گذشته برای چهارمین بار از سوی شورای نگهبان به عنوان کاندیدای صاحب صلاحیت حضور در انتخابات ریاست جمهوری معرفی شد. چه آنکه او در دورههای نهم، یازدهم و دوازدهم نیز نامزد انتخابات ریاست جمهوری بود. هر چند در انتخابات سال ۹۶ تا پایان در صحنه انتخابات نماند و به نفع آیتالله سید ابراهیم رئیسی از رقابت کنارهگیری کرد. سیاستمدار 62 ساله خراسانی که از سرداران بسیجی و سپاهی سالهای جنگ تحمیلی به شمار میرود، حاکم نشدن دوره دیگری از رکود و سوءمدیریت همانند وضعیت دهه ۹۰، حل مشکل کاهش قدرت خرید و مقابله با گرانیها، رفع تبعیض و نابرابری، سامان دادن به وضعیت اینترنت و عبور از تحریمها را از جمله رویکردهای اصلی دولتش اعلام کرده است. قالیباف پیش از بر تن کردن قبای سیاست در سال ۱۳۷۳ به عنوان فرمانده قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا انتخاب شد و سه سال پس از آن در سال ۷۶ با حکم رهبر معظم انقلاب، به سمت فرماندهی نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۷۹ به عنوان فرمانده نیروی انتظامی منصوب شد. او در شهریورسال ۸۴ با رأی شورای اسلامی شهر تهران به عنوان شهردار پایتخت انتخاب شد و سه دوره متوالی به مدت ۱۲ سال در این سمت باقی ماند. سپس به عنوان نماینده مردم تهران به مجلس یازدهم راه یافت و به عنوان ششمین رئیس مجلس شورای اسلامی این مسئولیت را برعهده گرفت.