انتخابات پارلمان اروپا در چه وضعیتی برگزار میشود؟
قاره سبز در کشاکش چپ و راست
انتخابات پارلمان اروپا که از روز ششم ژوئن آغاز شد و تا روز یکشنبه 9 ژوئن ادامه دارد، در 27 کشور اروپایی عضو اتحادیه برگزار خواهد شد. این انتخابات نه تنها مستقیماً بر سرنوشت بیش از 450 میلیون اروپایی مؤثر است؛ بلکه دامنه تأثیرات اقتصادی و سیاسی آن فراتر از مرزهای اتحادیه و قاره اروپا گسترش مییابد. صرفنظر از نقش پارلمان و اتحادیه اروپا در رویدادها و مناسبات سیاسی و اقتصادی، این چالشها و تهدیدات موجود و احتمالی هستند که به این دوره از انتخابات پارلمان اروپا اهمیت مضاعف بخشیده است.
چالشهای پیش روی پارلمان اروپا را در مواردی مانند افزایش اقبال عمومی به راستگرایان، گسترش نفوذ چپها، مهاجرت و تهدیدات اقتصادی و زیست محیطی میتوان جستوجو کرد و هر کدام از این محورها خود با شبکهای از تهدیدات مرتبطاند که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میشود.
رأیگیری از روز پنجشنبه 6 ژوئن در هلند آغاز شد و پس از آن در ایرلند، مالت، چک، لتونی و اسلواکی برگزار میشود. با این حال، اکثر کشورهای عضو اتحادیه اروپا روز یکشنبه 9 ژوئن انتخابات را برگزار میکنند. سن رأی دادن در 27 کشور عضو از 16 تا 18 سال متغیر بوده و در برخی کشورها اجباری است.
به گزارش بیبیسی، تعداد نمایندگان پارلمان هر کشور متناسب با جمعیت آن است. آلمان، پرجمعیتترین کشور اتحادیه اروپا، دارای 96 کرسی، فرانسه دارای 81 و ایتالیا 76 کرسی است. یونان، سوئد، پرتغال و جمهوری چک نیز دارای 21 کرسی هستند، در حالی که مالت، لوکزامبورگ و قبرس هر کدام 6کرسی دارند.
راست افراطی علیه هویت اروپا
ایده اروپای واحد، یک تصویر ایدهآل قدیمی است که قرنهاست ذهن چهرههای مذهبی و سیاسی اروپایی را به خود مشغول کرده است. در طول تاریخ، گاه «اروپای مسیحی» و گاه «اروپای تجاری» واحد، به عنوان وضعیت آرمانی قاره سبز مطرح شده است. وجه مشترک همه این طرحهای ایدهآل ، کمرنگ کردن معیارهای ملی و نژادی است، درحالی که گرایشهای دست راستی اساساً مخالف چنین وحدتی هستند و آن را صوری و انتزاعی میدانند.
راستگرایی در وجوه مختلف پوپولیستی، نوستالژیک و فاشیستی، از جهات متعددی برای اتحادیه اروپا تهدید محسوب میشود که از همه مهمتر، چالشهای گفتمانی بنیادی علیه هویت اتحادیه اروپا است. راستگرایان به لحاظ ایدئولوژیک علاقهمند به گفتمانهای ملیگرایانه هستند و هویتهای منفرد در مقیاس ملی را بر هرگونه هویت جمعی یا سیاستهای مربوط به جهانیسازی که نافی شاخصهای ملی و قومی است، ترجیح میدهند.
اکثر نظرسنجیها و تحلیلهای موجود نیز مؤید بازیابی جایگاه راستگرایان در اروپا است و اگر تمایز و اختلافی هست، در تفسیر دلایل ظهور آن است. صرفنظر از گمانهها و نظرسنجیها، شمارش آرا نیز افزایش اقبال به راستگرایان را تأیید میکند؛ در تازهترین نمونه، پس از شمارش اولیه آرای انتخابات پارلمان اروپا در کشور هلند که در همان روز نخست (6 ژوئن) برگزار شد، حزب راستگرای «برای آزادی»، حزب خرت ویلدرس نخست وزیر فعلی، هفت کرسی از 31 کرسی هلند در پارلمان اروپا را کسب کرد و احزاب چپگرای «سبز» و «کارگر» نیز 8 کرسی به دست آوردند. گفتنی است حزب ویلدرس، در انتخابات 5 سال پیش هیچ کرسیای را به دست نیاورده بود و کسب این 7 کرسی یک پیروزی چشمگیر محسوب میشود.
گفتنی است که درحال حاضر، در کشورهایی مانند ایتالیا، مجارستان و هلند دولتهای راستگرا در موضع قدرت هستند و در کشورهای دیگر مانند فرانسه نیز راستگرایان اصلیترین گزینه اپوزیسیون محسوب میشوند.
چپها روی موج پیروزی
طیفهای چپگرا، از سوسیال دموکرات تا مارکسیستهای متأخر نیز جزو رقبای اصلی محافظهکاران و طیفهای لیبرال دموکرات در این انتخابات هستند و پیشبینی میشود تعداد کرسیهای بیشتری را نسبت به قبل کسب کنند. ضمن اینکه جنگ غزه فضای تنفس جدیدی برای گفتمان چپ که خود را حامی فلسطین معرفی میکند ایجاد کرده است. از سوی دیگر، معضلات اقتصادی مانند بیکاری و کمبود مسکن، منجر به تقویت گرایشهای «دولت رفاهی» شده است.
به گزارش یورونیوز، موضعگیری احزاب اروپایی در قبال جنگ غزه در آستانه انتخابات اروپا، منجر به تجدید نظر برخی از شهروندان اروپایی در قبال رأی به آنها شده و به نظر میرسد حمایت احزاب چپگرا از فلسطینیان توجه جمعی از شهروندان اروپا را به خود جلب کرده.
این روند نشان دهنده تهدید جدیدی، این بار از سوی چپها علیه احزاب جریان اصلی است که شالوده سیاستشان پیشبرد برنامه «ادغام اروپا» است. این برنامه پیشتر بهطور پیوسته هدف حملات راستگرایان افراطی بوده است.
برش
دلایل اقبال به راستگرایی
رویدادهایی مانند جنگ اوکراین، تهاجم اسرائیل به غزه، معضلات مربوط به مهاجرت، تهدیدات اقتصادی مانند بیکاری، مسکن، افزایش نرخ فقر و کمرنگ شدن هویتهای ملی توسط تفکر لیبرال دموکرات، مواردی هستند که زمینه گرایش افکار عمومی به راستگرایی را فراهم کردهاند. احزاب راستگرا صریحاً مخالف تداوم جنگ اوکراین و مخالف حمایت مالی و تسلیحاتی اتحادیه اروپا از کییف هستند و درصورت افزایش کرسیهای راستگرایان و ائتلاف آنها با طیفهای راست میانه، احتمال افزایش مخالفتها با استمرار جنگ بیشتر میشود. از سوی دیگر، درصورت قدرت گرفتن احزاب و چهرههای راستگرا، امکان وقوع جنگهای منطقهای و تشدید تنشها میان دولتهای اروپایی نیز افزایش مییابد.