برنامه 10 ساله مقابله با ریزگردها جزو تعهدات برنامه هفتم توسعه شد

اجماع منطقه ای در برابر گرد و غبار

زیست بوم- آمارها وسعت کانون‌های ریزگرد داخلی را تا سال 1398، بیش از 34 میلیون هکتار اعلام می‌کند. همین موضوع هم به گفته دبیر ستاد ملی گرد و غبار کشور باعث شد تا برنامه عمل 10 ساله برای مقابله با ریزگردها، جزو تعهدات برنامه هفتم توسعه قرار بگیرد. «علی‌محمد طهماسبی بیرگانی» به ایرنا می‌گوید: «در این راستا برنامه ۱۰ ساله عمل استانی مقابله با پدیده ریزگردها را تهیه کردیم و پیشنهاد اجرای آن تا سال 1410 را دادیم تا جزو تعهدات برنامه هفتم قرار گیرد که با این پیشنهاد موافقت شد. اجرای این برنامه جزو جدی‌ترین کارهایی است که باید مورد پیگیری قرار دهیم. برنامه 10 ساله حل معضل ریزگردهای داخلی در شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان‌ها تاکنون در ۱۲ استان که از اهمیت بالایی برخوردار هستند از جمله خوزستان، هرمزگان، گلستان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی و سمنان تصویب شده است.»
ریزگردهای خارجی
وسعت کانون‌های خارجی که آمار ایران را تا میزان نزدیک به 150 میلیون تن ریزگرد در سال بالا برده، 270 میلیون هکتار است. آنطور که دبیر ستاد ملی گرد و غبار کشور به «ایران» گفته است این گرد و غبارها از کشورهای عربستان، اردن، سوریه، عراق، ترکمنستان، ازبکستان، افغانستان، ترکیه، امارات و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس وارد ایران می‌شود.
ورود مجامع بین‌المللی
طهماسبی بیرگانی، بارها در گفت‌و‌گو با «ایران»، تنها راه آرام کردن این حجم عظیم گردوغبار خسارت‌زا را ورود مجامع بین‌المللی و تشکیل یک صندوق مالی مشترک بین کشورهای درگیر با ریزگردها اعلام کرده است. همین مسأله هم در سال‌ 1401، به سفر کارشناسان ایرانی به کشورهایی چون عراق و سوریه منجر شد. در نهایت هم تهران میزبان نشست وزیران و مسئولان محیط زیست 11 کشور منطقه شد تا مسائل مشترک از جمله ریزگردهایی که به مرگ و آسیب شمار زیادی از عراقی‌ها و سوری‌ها منجر شده و زندگی را برای بسیاری از ایرانی‌ها سخت کرده است، به بحث و گفت‌و‌گو گذاشته شود. ایران همان سال هم، با همکاری دفتر عمران ملل متحد (UNDP) گام نخست را برای تشکیل «صندوق منطقه‌ای گردوغبار» برداشت. همچنین ایران شهریور‌ماه سال 1402 به دنبال پیشنهاد سازمان ملل، میزبان کنفرانس بین‌المللی «مقابله با طوفان‌های گرد وغبار» در تهران بود. 50 کشور شرکت‌کننده در اجلاس بین‌المللی مقابله با گردوغبار در تهران بر حمایت از این صندوق تأکید کردند.
برنامه‌ای برای همسایه
براساس آنچه طهماسبی بیرگانی گفته است: ایران دو برنامه عمل برای حل معضل کانون‌های بحرانی ریزگردها در کشورهای همسایه نوشته است. برای همسایگان شرق و شمال شرقی یک برنامه عمل نوشته شده است؛ بسته‌ای هم برای همسایگان جنوب وجنوب غرب نوشته شده که تمام کشورهای حوزه خلیج فارس را دربرمی‌گیرد. ایران قصد دارد ابتدا برنامه چهارجانبه‌ای را با عراق، قطر و سوریه شروع کند و بعد کشورهای دیگر را هم ترغیب کند تا به این برنامه بپیوندند. حجم زیادی از گردوغبارهایی که وارد ایران می‌شود از سمت عراق و سوریه می‌‌آید.
  ایران سال گذشته پیشنهاد داد تا ۲۱ تیرماه یعنی روز برگزاری کنفرانس بین‌المللی گرد و غبار در ایران به نام روز جهانی مقابله با گرد و غبار نامگذاری شود که با اکثریت قاطع و اجماع اعضا به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسید و ۲۱ تیرماه روز جهانی برای مقابله با گرد و غبار نامگذاری شد.
 او درباره برنامه‌های مشترک ایران و عراق هم گفت: با همکاری کشور عراق برای اقدامات عملیاتی و اجرایی یک سری پایلوت‌ها طراحی کردیم که نهایی شدند، کارهای مطالعاتی آنها انجام و برنامه‌هایی که باید اجرا شود داخل آن پایلوت‌ها به صورت مشترک بین ایران و عراق مشخص شده و به دنبال تأمین منابع برای اجرای آنها هستیم، البته بر اساس تفاهمنامه میان دو کشور ایران و عراق، هر کشور باید منابع خودش را تدارک ببیند اما باید اقدامات به صورت مشترک، همفکری و همکاری دو طرف انجام شود و تبادل تجربیات صورت گیرد.
 آیا تفاهمنامه‌ها اجرایی است؟
او امضای تفاهمنامه‌هایی بین ایران، عراق، ترکمنستان، قطر و دیدار با کویت را دیگر برنامه‌های منطقه برای حل معضل ریزگرد عنوان کرد.
طهماسبی درباره اجرایی شدن این تفاهمنامه‌ها هم گفت:  البته اجرایی شدن مفاد این تفاهمنامه‌ها نیاز به نشست و جلسات متعددی دارد، چون برخی از کشورها اصلاً گرد و غبار اولویت آنها نیست بنابراین پای کار آوردن آنها تا حدودی دشوار است اما تمام تلاش خود را به کار می‌بندیم تا اجرایی شود.
صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و چهارصد و هشتاد
 - شماره هشت هزار و چهارصد و هشتاد - ۱۷ خرداد ۱۴۰۳