سعیده احسانی راد
خبرنگار

حیاط تالار وحدت تا به حال چنین تصویری را ثبت نکرده است. عطر و دود اسفند پیچیده در نوای سنج و دمام، یادآور ایام دهه اول ماه محرم است. به همان سبک و سیاق با چای و خرما و حلوا از میهمانان پذیرایی می‌شود. گروه دمام‌زنان ساز غم را کوک کرده‌اند و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در معیت معاونانش دست به سینه در هیبت صاحب عزا مجلس‌داری می‌کنند. میهمانان که هر کدام نقشی را در هنر ایران به نام خود ثبت کرده‌اند، تسلیتی به صاحبان عزا گفته، برخی کلماتی را در فراق آیت‌الله رئیسی و هیأت همراه بر دفتر یادبودش ثبت می‌کنند و روی صندلی‌هایی که در سالن تالار وحدت چیده شده، می‌نشینند.
یک هفته از پرواز ناباورانه خادم فرهنگ «شهید آیت‌الله رئیسی» گذشته و اهالی فرهنگ، هنر و رسانه برای تکریم مقام شهید جمهور به خانه خود تالار وحدت آمده‌اند.

به یاد قتلگه انداخت ما را
از مصافحه اهالی فرهنگ و هنر چند تصویر تأثیرگذار به صورت ویژه مورد توجه قرار می‌گیرد و در رسانه‌های مجازی بازنشر می‌شود؛ یکی از آنها هق‌هق گریه‌های علی انسانی، شاعر و مداح در آغوش محمدمهدی اسماعیلی است که زیر لب می‌خواند: «ز پروانه فقط خاکستری ماند/ کبوتر پرزد و مشت پری ماند/ به یاد قتلگه انداخت ما را/ که از جسمش فقط انگشتری ماند» تصویر دیگر دل‌‌گویه‌های آمیخته به بغض منوچهر آذری است که از میزان تألم خود و همسرش از شنیدن خبر شهادت رئیس‌جمهور و یارانش می‌گوید و در ادامه خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از لطمه روحی بزرگ به جامعه هنری به خاطر این واقعه سخن می‌گوید.
در محل یادبود فتوکال و ورودیه پیش‌بینی شده است، سیدمحمد هاشمی جانشین وزیر فرهنگ، سیدمحمود اسلامی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت فرهنگ، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی، سیدمجید پوراحمدی مدیرعامل صندوق اعتباری هنر، فرشاد مهدی‌پور معاون امور رسانه‌ای و تبلیغات، ایمان شمسایی مدیرکل مطبوعات داخلی، ایمانی‌خوشخو دبیر شورای هنر و محمد الهیاری مدیرعامل بنیاد رودکی در ورودی سالن به میهمانان خوشامد می‌گویند.
داریوش ارجمند، جعفر دهقان، بهروز افخمی، جهانگیر الماسی، ارسطو خوش‌رزم سیمرغ‌دار جشنواره فیلم فجر، کوروش زارعی، گیتی معینی، عنایت بخشی، احمد نجفی، جمال شورجه کارگردان، امید زندگانی، محسن ابراهیم‌زاده و جمعی از اقلیت‌های مذهبی همچون کلیمیان، مسیحیان و یهودیان برای ادای احترام به رئیس‌جمهور شهید و همراهانش به تالار وحدت آمدند.
 برنامه با شعری از موسوی گرمارودی شاعر برجسته آغاز می‌شود، وی با تسلیت به مناسبت شهادت آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، قطعه شعری با نام «مهربانی» با موضوع شهدای غزه و شهید رئیسی خواند.

هنر در زمان حیات شهید رئیسی سامان گرفت
اسماعیل آذر شاعر و مدرس زبان و ادبیات فارسی با لحنی حزن‌انگیز خاطره‌ای کوتاه از توجه ویژه رئیس‌جمهور شهید به فرهنگ و ادبیات نقل کرد و گفت: دعا می‌کنم همه ما عاقبت بخیر شویم و روح شهید جمهور ما در بهشت برین سرشار از شکوه باشد.

«رضا» و «صدق» بهترین توصیف از رئیس‌جمهور شهید
محمدعلی رجبی دوانی، مدرس دانشگاه و عضو پیوسته فرهنگستان هنر هم در تجلیل از مقام فرهنگی شهید جمهور مطالبی را بیان کرد و گفت: ما همه در این راه هستیم، اما چگونگی حضور در آن مهم است. من در این ایام بیشتر اخبار رسانه‌ها را دنبال کردم و دیدم که مردم چه‌قدر خوب از رئیس‌جمهور شهید حرف می‌زدند. در این صحبت‌ها ۲ کلمه «رضا» و «صدق» را از زبان مردم برای توصیف شهید رئیسی می‌شنیدم. شهید رئیسی برای خلق کار می‌کرد و این خدمت را جلوه‌ای از رضای خداوند می‌دید.

خاطرات ارزنده از رئیس‌جمهور شهید
شاهین فرهت، آهنگساز و رهبر ارکستر پیشکسوت در سخنانی در این مراسم گفت: من دو بار رئیس‌جمهور را دیدم و برای من هر دو دیدار خاطره است؛ دفعه اول در مراسم افطاری ساختمان ریاست جمهوری بود که در آن مراسم پیرامون موسیقی علمی، موسیقی نواحی و موسیقی ایرانی با رئیس‌جمهور صحبت کردم و خواستم که فرهنگستان هنر در حوزه‌های پژوهشی کمک کند و او با فراغ‌بال این کار را انجام داد.

رئیس‌جمهور شهید، انسان دوست‌داشتنی متعهد
داریوش ارجمند، بازیگر و رئیس هیأت مدیره مؤسسه هنرمندان پیشکسوت، وجودش پر از اندوه و غم است و صحبت‌هایش را با این جمله که رئیس‌جمهور سرزمین من فقط رئیس‌جمهور سرزمین من نبود شروع کرد و به حاضران گفت: آیت‌الله شهید رئیسی، رئیس‌جمهوری بود که بسیاری از کشورها را با خود همراه کرد. به اعتقاد من او رئیس‌جمهوری است که دیگر تکرار نمی‌شود. چنین مردی واقعاً کم پیدا می‌شود. او بزرگمردی بود که همه با عشق به او رأی دادیم. امروز هم در هفتمین روز شهادت او آرزو می‌کنم خصلت‌ها، روش و شیوه او در مردانی که زمام امور کشور را به عهده می‌گیرند، ادامه پیدا کند. من درباره یکی از مسائل ساده منتقد او بودم. او در یک افطاری قول داد که کمکی به مؤسسه هنرمندان پیشکسوت داشته باشد و بعد از یکی دو سال خبری نشد. در همین حین بود که بارها در برنامه‌های جشن تولد هنرمندان انتقادهای تندی را مطرح کردم که چرا این پول به مؤسسه هنرمندان پیشکسوت اختصاص پیدا نمی‌کند.
بازیگر سریال امام علی با حسرت از اینکه آیت‌الله شهید رئیسی زود از میان ما رفت، گفت: من در فضای فرهنگی هنری کشور قدم زدم اما تا امروز انسان دوست‌داشتنی که به عهد خود وفا کند، ندیده بودم و چه حیف که او زود از بین ما رفت و چه باشکوه و زیبا رفت. مردم ما هم شکوه بزرگی را در مراسم تشییع او خلق کردند که کمتر می‌توان چنین رویدادی را جست‌وجو کرد. او همواره عبای خاکی و گلی داشت چون با وارستگی و خلوص به میان مردم زلزله‌زده و سیلزده می‌رفت؛ رویکردی که کمتر می‌توان در انسان دیگری جست‌و‌جو کرد. من امیدوارم در آینده هم مانند امروز شاهد چنین مراسمی باشیم و بتوانیم این چنین از نبودش سوگوار باشیم. شهید رئیسی مهربان بود و چنان با مردم سخن می‌گفت که همه حرف او را می‌فهمیدند. برای اینکه از مردم بود. او همواره می‌گفت که من یتیمی را فقط ندیدم، من یتیمی را حس کردم.
ارجمند افزود: این شهید در سازمان ملل با شجاعت عکس شهید سلیمانی را به تمام دنیا نشان داد و گفت این مرد سمبل مبارزه با تروریسم است. او در اعتراض به قرآن‌سوزی در دنیا، قرآن را در سازمان ملل نشان داد و گفت این کتاب خدا سوزاندنی نیست. رئیس‌جمهور شهید ما همواره به گونه‌ای صحبت می‌کرد که خیلی از او آموختیم. ما از او بی‌نیازی آموختیم. ما از او یاد گرفتیم که متواضع باشیم و امیدوارم در هر سطحی که هستیم چنین آموزه‌هایی را یاد بگیریم. او مرد بسیار فروتنی بود که برخی چنین شرایطی را بر نمی‌تابیدند. او در مقابل خداوند و مردم فروتن بود و در مقابل ظلم گردن‌کلفتی می‌کرد.
وی با ابراز تأسف از اینکه وزارت ارشاد یک پدر دلسوز را از دست داد، گفت: چون در گذشته کسی مانند او درباره وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این چنین صحبت نمی‌کرد. این محبت را با پول و زور نمی‌شود خرید. این محبت را با ایمان می‌توان خرید.

آقای رئیسی ظاهر و باطنشان، یکی بود
بهروز افخمی، کارگردان سینما از میهمانانی بود که در مراسم یادبود رئیس‌جمهور شهید به تالار وحدت آمده بود و در سخنانی درباره رئیس‌جمهور گفت: غیر از آقای رئیسی، هیأت همراه ایشان هم در سانحه بالگرد از میان ما رفتند اما شاید هیچ وقت همه ابعاد ماجرا معلوم نشود ولی ما باید بدانیم که از دیدگاه خداوند ماجرا کاملاً متفاوت است. به نظر من آقای رئیسی ظاهر و باطنشان یکی بود. او در سن ۶۳ سالگی شهید شد و چه سن مرموزی است چون انسان در پخته‌ترین شرایط سنی قرار دارد. بهتر از این عاقبت برای سید رئیسی نمی‌توانست اتفاق بیفتد. چون ممکن بود بعد از چند سالی که از عمرش می‌گذشت، نمی‌توانست با این طراوت خدمت‌رسانی کند.
وی ادامه داد: آقای رئیسی در بهترین حالت خود از میان ما رفت و امیدوارم آینده‌ای که بعد از موقعیت جدید ایران در حال فراهم شدن است با یک دولت جوان و پرتحرک‌تر گسترش پیدا کند. امیدوارم از سر تقصیرات ما بگذرد و اگر لایق باشیم چنین مرگی را نصیب ما کند.
علیرضا قزوه شاعر و مدیرمرکز موسیقی، شعر و سرود سازمان صدا‌و سیما هم پس از صحبت‌های آخوندی، قطعه شعری را در تجلیل از مقام فرهنگی رئیس‌جمهور قرائت کرد.
مرشد محسن میرزاعلی در پایان مراسم به تنهایی در نقش یک نوحه‌خوان مجلس عزا به پرده‌خوانی برای شهدای خدمت با خانواده رئیس‌جمهور شهید و همراهانش همدلی کرد و این مراسم با قطعه شعری از نغمه مستشار نظامی به پایان رسید.

بــــرش

حرام کرده بود کلمه‌ای از ناامیدی بر زبان
جاری کنیم
 وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم از حمایت بی‌دریغ شهید رئیسی از اهالی فرهنگ و هنر گفت و در عین حال از ابراز همدلی هنرمندان تقدیر کرد: «زبان تشکر من از ابراز همدلی اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه برای ابراز همدلی‌ گسترده‌ برای شهادت آقای رئیسی قاصر است.» او گفت: «در همه سال‌هایی که توفیق همکاری شبانه‌روزی با رئیس‌جمهور شهید را داشتم چیزی جز خدمتگزاری و علاقه زایدالوصف نسبت به تک‌تک شهروندان ندیده‌ام؛ در دوره کوتاه ریاست جمهوری شهید خدمت، اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه گواهی می‌دهند هیچ کاری نبوده که از دست ایشان بر بیاید و از شما عزیزان دریغ کند.» وزیر فرهنگ افزود: «از هیچ محدودیتی سخن نگفتم مگر اینکه دعوت به سعه صدر و تعامل کند و از گشایشی صحبت نکردم مگر اینکه با همه وجود استقبال کند. رئیس‌جمهور عزیز ما بسیار مظلوم و مکتوم بودند. بر خودش و ما‌ حرام کرده بود کلمه‌ای از ناامیدی و مشکلات بر زبان جاری کنیم.» اسماعیلی تأکید کرد: «معتقد هستیم رئیسی شهید برای گره‌گشایی از مشکلات ما دستش بازتر است و اینک در پیشگاه الهی دعا‌گوی همه ما خواهد بود.»