پارسال نرخ اشتغال ناقص به کمترین رقم از زمستان 1398 رسید
توقف فقر در بازار کار ایران
نرخ اشتغال ناقص در زمستان سال گذشته، کمترین رقم این شاخص از زمستان سال 1398 تاکنون محسوب می‌شود. کاهش 14.2 درصدی شاغلان پاره‌وقت در زمستان سال 1402 نسبت به زمستان سال 1398 نشان می‌دهد که در این بازه زمانی، رکود اقتصادی از بازار کار کشور رخت بر بسته و یکی از دلایل فقر نیز روند نزولی یافته است. اشتغال پاره‌وقت یکی از عوامل فقر در کشورهای در حال توسعه است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد، در سه ماهه انتهایی سال 1402، 8.6 درصد از 24 میلیون و 193 هزار شاغل در این بازه زمانی، کمتر از 44 ساعت در هفته مشغول به فعالیت بوده‌اند. 2 میلیون و 82 هزار شاغل در زمستان سال 1402، شغلشان پاره‌وقت بوده است.
کاهش اشتغال ناقص به معنای افت اشتغال کاذب و غیررسمی بوده و روی دیگر آن نشان از رونق اقتصاد کشور در بخش‌های مختلف دارد. هر وقت که سهم اشتغال ناقص کاهش یابد، میزان بهره‌وری نیروی کار در اقتصاد نیز افزایش می‌یابد. از طرفی کارفرماهای کارگاه‌ها برای به کارگیری نیروی کار در ساعات قانونی کار تمایل بیشتری نشان داده و تعداد بیمه‌شده‌ها نیز روند افزایشی به خود خواهد گرفت. بررسی‌های صورت گرفته از گزارش‌های آماری نشان می دهد، روند نزولی کاهش نرخ اشتغال ناقص از سال 1401 آغاز شده و در زمستان سال 1402 به پایین‌ترین رقم خود از سال 1398 رسیده است. در زمستان سال 1402 نسبت به زمستان سال 1401، نرخ اشتغال ناقص با کاهش 0.9 درصدی روبه‌رو بوده است.
کاهش اشتغال ناقص مردان
در انتهای سال 1402 اشتغال ناقص یا همان شاغلانی که پاره‌وقت فعالیت داشتند، تعدادشان کم شده، به طوری که در زمستان سال 1402 اشتغال پاره‌وقت مردان و زنان نسبت به دو زمستان سالهای 1400 و 1401 روند کاهشی داشته است.
طبق بررسی‌های به عمل آمده از گزارش مرکز آمار در زمستان سالهای 1400، 1401 و 1402، نرخ اشتغال ناقص برای مردان در زمستان سال 1402، 9.4 درصد بوده و برای زنان نیز 4.1 درصد ثبت شده است.
داده‌ها نشان می‌دهند که سهم اشتغال ناقص برای مردان در زمستان سال 1402 نسبت به زمستان سال 1401، 1.1 درصد کاهش یافته و نسبت به زمستان سال 1400 نیز 2.5 درصد افت کرده است.
نکته قابل توجه اینکه، این میزان نسبت به زمستان سالهای 1399 و 1398 نیز کاهش داشته است. آن طور که بررسی‌ها نشان می‌دهند، نرخ اشتغال زمستان سال 1402 نسبت به نرخ اشتغال زمستان سال 1399، 2.5 درصد کاهشی بوده است. به عبارتی در زمستان سال 1399، این نرخ 11.9 درصد بوده است. اشتغال ناقص مردان در زمستان سال 1402 نسبت به زمستان سال 1398 نیز 2.1 درصد کاهش نشان می‌دهد. در زمستان سال 1398 نرخ اشتغال ناقص مردان 11.5 درصد بوده است.
بنابراین اشتغال پاره‌وقت آقایان در زمستان سال 1402 به کمترین میزان خود طی فصول زمستانی 5 سال اخیر رسیده است.
در زمستان سال 1402 نسبت به زمستان سال 1398، تعداد اشتغال ناقص آقایان بیش از 16 درصد با کاهش مواجه شده است.
کاهش اشتغال ناقص زنان
میزان اشتغال پاره‌وقت بانوان نیز در زمستان سال 1402 نسبت به سه ماهه پایانی سالهای 1398 تا 1401 روند نزولی داشته است. نشان به آن نشان که در زمستان سال 1398 نرخ اشتغال ناقص بانوان 4.9 درصد بوده و در زمستان سال 1399 این نرخ به 4.6 درصد کاهش یافته است. در زمستان سال 1400 نرخ اشتغال ناقص بانوان به حدود 4.2 درصد رسید. روند کاهشی نرخ اشتغال ناقص زنان در زمستان سال 1401 به 3.8 درصد و در زمستان سال 1402 به 4.1 درصد افزایش یافت. اگر چه نرخ اشتغال ناقص بانوان در زمستان سال 1402 نسبت به زمستان سال 1401 افزایشی بوده، اما رشد نرخ مشارکت اقتصادی آنها در این فصل و همچنین با توجه به اینکه بازار کار یک بازار فصلی است، از این رو افزایش نرخ مشارکت اقتصادی در فاصله بین زمستان سال 1401 تا زمستان سال 1402 برای بانوان مسأله‌ساز نبوده است. از طرفی تعداد شاغلان پاره‌وقت بانو در زمستان سال 1402 نسبت به زمستان سال 1398 بیش از 18 درصد با کاهش مواجه شده است. آنچه مشخص است، اینکه تولید فقر در بازار کار ایران با عبور از رکود اقتصادی متوقف شده است؛ نشانی آن همین کاهش نرخ اشتغال ناقص و رشد مشارکت اقتصادی است.