نقش‌آفرینی فعال ایران در جنوب آسیا، با دیپلماسی دولت سیزدهم
برخلاف دولت‌های یازدهم و دوازدهم، دولت سیزدهم گسترش تعاملات با همسایگان و کشورهای منطقه را جایگزین تلاش برای تعامل فقط با غرب کرده است. عضویت ایران در سازمان‌ها و گروه‌های بین‌المللی از جمله سازمان همکاری شانگهای و گروه بریکس نیز در سایه این تحول در عرصه دیپلماسی کشور به دست آمده است. پس از سفر رئیس‌جمهور کشورمان به پاکستان و سریلانکا بود که رسانه امریکایی فارن پالیسی، با انتشار گزارشی این سفر را در راستای نقش‌آفرینی ایران در جنوب آسیا دانست و سفر دکتر رئیسی به این دو کشور را برای میزبانان مهم خواند. به گزارش فارن پالیسی، دیدار رئیس‌جمهور ایران با مقامات پاکستان و سریلانکا برای کشورهای میزبان مهم بود. از آنجا که پاکستان و سریلانکا هر کدام با بدترین تنش‌های اقتصادی منطقه در سال‌های اخیر مواجه بوده‌اند، امیدوارند که برای بهبود شرایط، از همکاری با ایران بهره‌مند شوند. گسترش همکاری در ارتباط با امنیت مرزهای مشترک با ایران نیز دستور کار حیاتی اسلام‌آباد بود که در دیدار رئیس‌جمهور ایران و مقامات پاکستان دنبال شد. از سوی دیگر سفر دکتر رئیسی به پاکستان و سریلانکا این فرصت را در اختیار ایران گذاشت تا به دنیا نشان دهد که به‌رغم بی‌ثباتی و حوادث خاورمیانه، جمهوری اسلامی ایران در حوزه دیپلماسی چقدر فعال است. فارن پالیسی، دیپلماسی اتخاذ شده توسط دولت سیزدهم را نشان‌دهنده یک روند ژئوپلیتیکی قابل توجه دانست و توضیح داد: ایران نیز مانند دیگر رقبای امریکا یعنی چین و روسیه، در حال تعمیق تعاملات خود در جنوب آسیاست. طبق این گزارش، فعالیت‌های چین در جنوب آسیا کاملاً شناخته‌شده و آشکار است. اساساً پکن با سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی، دیپلماسی، واکسن و البته ابزارهای قدرت نرم، تأثیر قابل توجهی در این منطقه از آسیا داشته است. روسیه نیز علاوه بر دوستی و ارتباطات دیرینه خود با هند، حالا یک سرمایه‌گذار کلیدی انرژی در بنگلادش و به احتمال بسیار در نپال است. این کشور همچنین تعاملات دیپلماتیک و نظامی خود با بنگلادش را افزایش داده و از سال گذشته نیز عرضه نفت به پاکستان را آغاز کرده است. در چنین شرایطی شاید رد پای ایران در منطقه جنوب آسیا چندان عمیق نباشد، اما در حال تغییر و تحول است. در همین رابطه دکتر رئیسی در آوریل سال گذشته (فروردین 1402) در تماسی با شیخ حسینه، نخست‌وزیر بنگلادش، علاقه خود را برای گسترش تجارت با داکا ابراز کرد. چند ماه بعد نیز، کشور مالدیو پس از یک وقفه هفت ساله، روابط رسمی خود را با ایران دوباره برقرار کرد. دیدارهای آقای رئیسی با مقامات پاکستان نیز که منجر به توافقات با اسلام‌آباد شد و همچنین افتتاح یک پروژه برق آبی تحت حمایت ایران در سریلانکا نیز نشان‌دهنده پیشرفت موفق ایران در منطقه جنوب آسیاست. فارن پالیسی همچنین گزارش داد، شاید روابط ایران و هند به دلیل حمایت‌های هند از رژیم صهیونیستی با مشکلاتی مواجه شده باشد، اما این موضوع مانع از سفر وزیر خارجه هند به ایران که در ژانویه سال گذشته انجام گرفت، نشد؛ سفری که با هدف رایزنی در ارتباط با همکاری‌های دوجانبه انجام شد. از همین رو، این رویدادهای ژئوپلیتیک می‌تواند چشم‌انداز ایران در جنوب آسیا را بیش از پیش تقویت کند.
همچنین روابط رو به رشد ایران با چین، به لطف توافقنامه راهبردی 2021، فرصت‌هایی برای مشارکت در منطقه‌ای ایجاد می‌کند که پکن قدرتمندترین بازیگر خارجی آن است.
