سرآغازی بر تحول اقتصادی مرزنشینان در شمال غرب ایران
غلامحسین بابایی
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌شرقی
سد قیزقلعه‌سی با هدف انتقال بخشی از آب خروجی از سد مخزنی خداآفرین به شبکه آبیاری پایین‌دست و همچنین تولید برق احداث شده است و بزودی با حضور سید ابراهیم رئیسی و الهام علی‌اف رئیس جمهوری آذربایجان به بهره‌برداری می‌رسد.
این سد نشانگر توانمندی ملی در عرصه بین‌المللی در اجرای پروژه‌های عظیم آبی است چراکه اجرای این سد و همچنین بالادست آن یعنی سد خدا آفرین با بهره‌مندی از توان مهندسی و دانش فنی داخلی صورت گرفته و توسعه و رونق کشاورزی و اقتصادی منطقه و اشتغالزایی بالغ بر 40 هزار نفر را به همراه داشته است.
سد قیز قلعه‌سی در فاصله 12 کیلومتری پایین‌دست سد مخزنی خدا آفرین بوده و عملیات اجرایی آن از خرداد 1385 شروع شد؛ این سد از نوع خاکی با هسته رسی با ارتفاع 37 متر از پی، حجم مخزنی حدود 62 میلیون مترمکعبی داشته و توانایی تنظیم دو میلیارد مترمکعب آب سالانه را برای طرفین دارد. همچنین کانال انتقال آب و شبکه پایاب جهت آبیاری اراضی کشاورزی به وسعت 74 هزار هکتار در استان‌های آذربایجان‌شرقی و اردبیل جهت بهره‌برداری مشترک و مساوی دو کشور اجرا شده است.
سد قیز قلعه‌سی یکی از بزرگترین و مهم‌ترین پروژه‌های مرزی کشور است که با پیچیدگی فنی و تأسیسات وابسته می‌تواند حقابه یک میلیارد متر مکعب در سال را در راستای حفظ منافع ملی کشور تثبیت کرده و دیپلماسی آب، حسن همجواری و گسترش تعاملات مناسب با کشورهای همسایه را تحقق ببخشد.
گسترش تعاملات فرهنگی بین دو کشور همسایه با صیانت از پل‌های تاریخی 11و 15 دهنه خداآفرین با وجود قرارگیری در مخزن سد از دیگر ویژگی‌های خاص این سد بین‌المللی است.
با احداث سد قیز قلعه‌سی و تأمین آب شبکه خداآفرین به میزان 74 هزار هکتار در اهداف آینده طرح، شاهد تحول اقتصادی و توسعه پایدار در منطقه خواهیم بود که در نهایت باعث تثبیت جمعیت مرزنشینان می‌شود.