در حالی که سهم صاحبان مشاغل و اصناف در تولید ناخالص داخلی کشور20 تا 30 درصد است، سهم آنها در پرداخت مالیات تنها شش درصد است. براساس برنامه‌های دولت سیزدهم و دستیابی با درآمدهای پایدار، در سه سال اخیر همزمان با کاهش سهم درآمدهای نفتی در تأمین بودجه، نقش و سهم مالیات افزایش یافته است اما این به معنای فشار مالیاتی بر مؤدیان نبوده است، چرا که رشد قابل توجه درآمدهای مالیاتی در دولت سیزدهم از طریق جلوگیری از فرارمالیاتی و شناسایی مؤدیان جدید محقق شده است.
براساس گزارش سازمان امور مالیاتی کشور، در سال 1402 درآمدهای مالیاتی با تحقق 108 درصدی نسبت به بودجه مصوب همراه شده است. در سال گذشته بالغ بر 805 هزار و 922 میلیارد تومان درآمد مالیاتی وصول شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل (حدود472 هزار میلیارد تومان) رشد 71 درصدی و نسبت به بودجه مصوب تحقق 108 درصدی را نشان می‌دهد.
بنابر این گزارش، از مجموع درآمدهای مالیاتی سال ‏1402، بیش از 484 هزار میلیارد تومان (معادل 60 درصد) از محل مالیات‏‏های مستقیم شامل مالیات بر اشخاص حقوقی با 313 هزار میلیارد تومان، مالیات بر درآمدها با 142 هزار میلیارد تومان و مالیات بر ثروت با 28 هزار میلیارد تومان است.
همچنین در سال 1402، بیش از 321 هزار میلیارد تومان (معادل 40 درصد) از محل مالیات بر کالاها و خدمات وصول شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 81 درصدی و نسبت به بودجه مصوب تحقق 106 درصدی را نشان می‌دهد. در سال 1402،‏ سهم مالیات مشاغل 6 درصد از کل وصولی در حدود 51 هزار میلیارد تومان و سهم مالیات کارکنان بخش خصوصی و عمومی ۱۰ درصد از کل وصولی، حدود 80 هزار میلیارد تومان است.
 
میانگین مالیات مشاغل
براساس اطلاعات سازمان امور مالیاتی کشور سهم اصناف و مشاغل از 750 هزار میلیارد تومان کل مالیات مصوب سال گذشته، فقط 30 هزار میلیارد تومان معادل 4 درصد است. هم‌اکنون بیش از 50 درصد اصناف و صاحبان مشاغل، مالیاتشان صفر شده و حدود 90 درصد از مالیات این بخش، زیر 20 میلیون تومان محاسبه شده است و به صورت میانگین اصناف، حدود 6 میلیون تومان مالیات پرداخت می‌کنند.
به طور میانگین مالیات اخذ شده از پزشکان در هر سال 35 میلیون تومان، دفاتر اسناد رسمی حدود ۱۴.۵ میلیون تومان، رستوران‌ها ۹ میلیون تومان، طلا و جواهرفروشان ۹.۹ میلیون تومان، وکلا ۸ میلیون تومان، هنرمندان ۶ میلیون تومان، مشاوران املاک حدود ۱۰ میلیون تومان و لوازم خانگی ۵.۹ میلیون تومان است که گویای عدم فشار بر مؤدیان و اصناف خرد و حرکت به سمت مالیات‌ستانی
عادلانه است.
این ارقام نشان می‌دهد که فشار نظام مالیاتی بر گردن مشاغل و اصناف نیست، این در حالی است که یک کارمند با حدود ۲۲ تا ۲۳ میلیون تومان حقوق در ماه سالیانه حدود تا ۲۰ میلیون تومان مالیات پرداخت می‌کنند.
در خصوص افزایش درآمدهای مالیاتی در لایحه بودجه ۱۴۰۳، نیزنرخ درآمدهای مالیاتی بویژه در زمینه تولید، نه‌تنها افزایش نمی‌یابد، بلکه در دو سال اخیر ۷ واحد درصد کاهش یافته و افزایش درآمدهای مالیاتی صرفاً به معنای افزایش نرخ
مالیات نیست.
 
افزایش ۱۱۰درصدی سقف معافیت مالیاتی اصناف و مشاغل
ازسوی دیگر با اصلاحات جدید در لایحه بودجه ۱۴۰۳ سقف معافیت مالیاتی اصناف و مشاغل با افزایش ۱۱۰درصدی از ۴۷میلیون و ۵۰۰هزار تومان در سال به ۱۰۰میلیون تومان خواهد رسید.
بدین ترتیب سقف معافیت‌های مالیاتی کارکنان و کارمندان با افزایش 25درصدی از 10 میلیون تومان در ماه به 12 میلیون تومان و سقف معافیت مالیاتی اصناف و مشاغل نیز با افزایش 110درصدی از 47 میلیون و 500 هزار تومان در سال به 100 میلیون تومان می‌رسد.
همچنین طبق اعلام رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور صاحبان مشاغلی که مجموع فروش خالص کالا و ارائه خدمات آنها در سال ۱۴۰۲ کمتر از ۱۸ میلیارد تومان بوده، می‌توانند از تسهیلات تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‏های مستقیم استفاده کنند.
سید محمدهادی سبحانیان اعلام کرد: در اجرای قانون بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور به منظور تکریم مؤدیان و اجرای عدالت مالیاتی، تمامی صاحبان مشاغلی که مجموع فروش خالص کالا و ارائه خدمات آنها در سال ۱۴۰۲ حداکثر صد و پنجاه برابر معافیت موضوع ماده (۸۴) قانون مالیات‏های مستقیم یعنی مبلغ ۱۸ میلیارد تومان بوده و فرم مالیات مقطوع برای آنها در درگاه خدمات الکترونیک سازمان بارگذاری می‌شود مشمول مقررات این تسهیلات هستند.
صاحبان مشاغلی که از تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌ها استفاده می‌کنند، از مزایای عدم مراجعه به ادارات و قرار گرفتن در فرایند طولانی تشخیص و رسیدگی، عدم نیاز به نگهداری اسناد و مدارک و دفاتر، امکان تقسیط مالیات در بازه‌های زمانی بیشتر و عدم نیاز به تکمیل جداول درآمد و هزینه (اظهارنامه) برخوردار می‌شوند.

بــــرش

مالیات حقوق‌بگیران بیش از اصناف
بر اساس آمارهای عملکرد سازمان امور مالیاتی کشور در سال 1402 حقوق‌بگیران بخش عمومی حدود 31 همت و حقوق بگیران بخش خصوصی حدود 49 همت مالیات پرداخت کرده‌اند. این درحالی است که دراین سال مالیات اصناف و مشاغل نیز حدود 51 هزارمیلیارد تومان بوده که بر این اساس حقوق‌بگیران حدود 30 همت از اصناف مالیات بیشتری پرداخت کرده‌اند. کل مالیات بر درآمد در سال گذشته حدود 142 هزار میلیارد تومان بوده است. مالیات بر درآمد شامل مالیات بر حقوق بخش عمومی، بخش خصوصی، مالیات مشاغل، مالیات مستغلات و مالیات بر درآمد متفرقه است.