مهدی شکیبایی
کارشناس مسائل بین‌الملل

نمایشگاه ایران اکسپو ۱۴۰۳ به عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین رویداد تجاری از روز گذشته کار خود را در تهران آغاز کرد. نفس برگزاری چنین نمایشگاهی که به‌طور معمول شاهد برگزاری آن در کشورهای در حال توسعه هستیم، نشانگر آن است که کشور ایران در مناسبات بین‌المللی به‌رغم همه تحریم‌های اعمال شده بر آن، از چنان جایگاه مناسبی برخوردار است که توانسته میزبانی بیش از ۲ هزار بازرگان، سرمایه‌گذار و تاجر خارجی بیش از 100 کشور جهان را به عهده بگیرد.
اهمیت این رویداد که ظرفیت‌های ایران در حوزه اقتصادی و تجاری را به نمایش گذاشته و بیش از پیش توجهات را به سمت کشور ما معطوف خواهد کرد، در موارد ذیل قابل ذکر است:
1. نمایشگاه اکسپو در سالی برگزار می‌شود که از سوی مقام معظم رهبری، به عنوان سال «جهش تولید با مشارکت مردم» نامگذاری شده است. حضور تجار و بازرگانان ایرانی در کنار همتایان خارجی خود، واجد این نکته است که دولت در چهارچوب این شعار حرکت کرده و فضا را با همه تنگناهای موجود، برای حضور سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی فراهم آورده است.
2. این نمایشگاه در شرایطی برگزار می‌شود که هم دشمنان جمهوری اسلامی ایران و هم رقبای آن، ذیل پروژه «ایران‌هراسی» در تلاش بوده، هستند و خواهند بود که ایران را کشوری منزوی و ناامن نشان دهند و از این طریق بتوانند سرمایه‌گذاران اعم از داخلی و خارجی را از سرمایه‌گذاری در کشور منصرف سازند؛ اقدامی که هدف موهوم عقب‌ماندگی و عدم رونق بخش تولید کشور را به عنوان موتور محرکه اقتصاد دنبال می‌کند.
3. برگزاری نمایشگاه اکسپو پس از گذشت تنها چند روز از اقدام تلافی‌جویانه تهران علیه جنایت رژیم صهیونیستی در کنسولگری ایران در دمشق انجام می‌شود. همین امر نشانگر اقتدار کم‌نظیر کشور در سایه توانمندی‌ها در عرصه نظامی و دفاعی و بازدارندگی مطلق در برابر دشمنان است. چرا که در این بازه زمانی، دشمن تلاش داشت با همراهی رسانه‌های هم‌پیمان با رژیم صهیونیستی و امریکا این ایده را ترویج کند که ممکن است ایران از سوی اسرائیل مورد حمله قرار بگیرد. این خبرسازی از آن جهت انجام شد تا دشمن بتواند برگزاری این نمایشگاه بزرگ را که دستاورد بزرگی برای نظام، دولت و مردم به حساب می‌آید، تحت تأثیر جنگ روانی و امنیتی قرار دهد و به این ترتیب مانع از برگزاری این نمایشگاه یا دست‌کم حضور تجار و بازرگانان خارجی در آن شود.
4. وجه دیگر برگزاری نمایشگاه اکسپو در حوزه استراتژیک هم قابل‌توجه است. این مهم که می‌توان در مناسبات بین‌المللی دارای استقلال رأی بود و برای تحقق منافع اقتصادی، کمترین امتیازی به طرف ثالث که در ضدیت با جمهوری اسلامی ایران قرار دارد، نداد و همزمان با رفع تهدیدات امنیتی و نظامی کشور با فراغ بال و امنیت بالا میزبانی یک نمایشگاه بین‌المللی در این سطح را برعهده داشت.
5. برگزاری این نمایشگاه در ایران، نشانگر این است که دولت با وجود تحریم‌ها و آثار سوء آن، توجه ویژه‌ای به گسترش تجارت و رونق تولید دارد و تلاش داشته که از طریق نشان‌دادن ظرفیت‌های اقتصادی و تجاری به خارجی‌ها یکی از کارآمدترین راه‌ها را طی کند. زیرا دستیابی به هدف توسعه اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی، نیازمند این مهم است که ظرفیت‌های متعدد داخلی را در معرض دید سرمایه‌گذاران خارجی قرار دهد. از این منظر برگزاری این نمایشگاه فرصت مناسبی برای تحقق این هدف است.
6. دولت عزم خود را برای جبران عقب‌ماندگی سایر بخش‌ها بویژه بخش اقتصادی از بخش نظامی کشور جزم کرده است. ایران در سال‌های گذشته همواره در حوزه نظامی روند رو به جلویی داشته است تا جایی که به توانمندی ساخت موشک‌های ماهواره‌بر که می‌تواند ماهواره‌های ساخت داخل را در مدار زمین قرار دهد، دست یافته است اما این پیشرفت همپای پیشرفت در بخش‌های دیگر صنعت کشور نبوده است. امری که سبب سوءاستفاده دشمنان شده است. حال برگزاری چنین نمایشگاهی نشان می‌دهد که دولت عزم خود را برای جبران این عقب‌ماندگی جزم کرده است.
به‌رغم تمام تحریم‌هایی که علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال می‌شود می‌توان امیدوار بود که با برگزاری نمایشگاهی در این سطح، روند آسیب‌شناسی و حل و فصل موضوعات مهم اقتصادی کشور شتاب گیرد. برگزاری اکسپو باتوجه به دعوتی که از رؤسا و مقامات عالی‌رتبه کشورها جهت بازدید شده است، فرصت مناسبی برای ارتباط‌‌گیری با جهان است. این نمایشگاه دستاورد بزرگی هم برای دولت و نظام محسوب می‌شود تا انحصار را بشکند و در مقابله با جنگ نرم دشمن، سربلند بیرون آید. برگزاری این نمایشگاه در این حجم نشان می‌دهد که 45 سال تلاش دشمن در محاصره و انزوای ایران و تحریم کشورمان با شکست مواجه شده و آنها نتوانسته‌اند پروژه ایران هراسی را که در نهایت با انزوای ایران هم به پایان می‌رسید، محقق کنند.