غزل رضایی ثانی
خبرنگار

طی سال‌های اخیر تلاش شده میزان خوابگاه‌های دانشجویی به نسبت دانشجویان افزایش یابد. طبق اعلام صندوق رفاه دانشجویان در سراسر کشور هزار و صد بلوک ساختمانی خوابگاهی برای دانشجویان وجود دارد.
صمد حاج جباری، معاون امور دانشجویان صندوق رفاه دانشجویان در گفت‌وگو با «ایران» درباره آمار کل خوابگاه‌ها و دانشجویان مستقر در آن گفت: به طور کلی در سراسر کشور هزار و صد بلوک خوابگاهی داریم که ۲۲۰ هزار دانشجو در آن ساکن‌اند. تقریباً نیمی از این هزار و صد بلوک خوابگاهی متعلق به دانشجویان دختر و نیمی متعلق به دانشجویان پسر است. اینها خوابگاه‌های دولتی است. خوابگاه‌های غیردولتی هم در سطح استان‌ها فعال‌اند که آمار آنها از خوابگاه‌های دولتی جداست. وی افزود: تعداد دانشجویان دختر در خوابگاه‌ها 112 هزار نفر و تعداد دانشجویان پسر در خوابگاه‌ها 108 هزار نفر است. در واقع به‌رغم اینکه تعداد خوابگاه‌ها یکسان است ولی تعداد دانشجویان ساکن در خوابگاه‌های دختران بیشتر از خوابگاه‌های پسران است.
حاج جباری گفت: حدود ۳۰ بلوک خوابگاهی برای دانشجویان متأهل در کشور داریم که شامل هزار و صد واحد است. یعنی حدود هزار و صد زوج در خوابگاه‌های متأهلی ساکن هستند.
معاون امور دانشجویان صندوق رفاه دانشجویان درباره پروژه‌های خوابگاهی درحال ساخت گفت: ساخت پروژه‌های خوابگاهی بر عهده دانشگاه‌هاست ولی به محض اینکه خوابگاه‌ها آماده شوند، ما برای تجهیز با آنها همکاری می‌کنیم. صندوق رفاه دانشجویان درخصوص تجهیز خوابگاه‌های نوساز چه برای خوابگاه‌های مجردی و چه خوابگاه‌های متأهلی همکاری می‌کند.
وی افزود: صندوق رفاه دانشجویی برای رفع کمبود خوابگاه در برخی از دانشگاه‌ها، وام ودیعه مسکن گروهی به دانشگاه می‌دهد و آن دانشگاه‌هایی که خوابگاه ندارند و مجبور به اجاره می‌شوند، می‌توانند از این وام‌ها استفاده کنند. اگر دانشگاه‌ها طبق قوانین و مقررات با اولویت متأهلین خوابگاه بسازند، می‌توانند از بانک وام بگیرند و ما در پرداخت سود و کارمزد بانکی به آنها کمک می‌کنیم. ما هر سال برای تأمین، تجهیز و نگهداری خوابگاه‌های دانشجویی تلاش می‌کنیم و در این زمینه برنامه‌ریزی داریم. همچنین در این مدت تمام هدف‌مان حمایت از دانشجویان در ابعاد مختلف بوده است.
 
تراکم زیاد و نبود تجهیزات کافی از مشکلات خوابگاه‌هاست
تجربه زندگی در خوابگاه‌های دانشجویی خاص و تأثیرگذار است. برای خیلی از دانشجویان خوابگاه دانشگاه اولین زندگی مستقل به حساب می‌آید که البته خالی از چالش نیست. خاطرات خوابگاه غالباً شیرین و گاه تلخ است. آموختن نحوه تعامل و زندگی با دیگران که متفاوتند و فرهنگ خاص خودشان را دارند، یکی از نکات مثبت زندگی در خوابگاه به شمار می‌رود.
دانشجویان در خوابگاه‌های دانشگاه‌های دولتی با موضوعات متعددی مواجه می‌شوند. ناآشنایی برخی از دانشجویان با زندگی خوابگاهی و چالش‌هایی مثل تعامل، ارتباط، رعایت پاکیزگی و بهداشت، نداشتن حریم خصوصی، نبود فضای کافی و بالا بودن تراکم، تفاوت‌های فرهنگی، تعداد محدود شعله گاز برای پخت‌وپز و... ازجمله مشکلات زندگی در خوابگاه‌هاست.
یکی از دانشجویان که تجربه 4 سال زندگی در خوابگاه در شهرستان را دارد، در این باره به «ایران» گفت: من در ابتدای دوران دانشجویی‌ام وارد خوابگاهی شدم که کتابخانه نداشت و ما شب‌های امتحان با مشکل روبه‌رو بودیم. همچنین این خوابگاه برای هر طبقه یک آشپزخانه داشت که آخر هفته‌ها برای آشپزی کردن با مشکل کمبود شعله‌ گاز مواجه می‌شدیم.
این دانشجو درباره وضعیت بهداشت خوابگاه گفت: همه افراد به لحاظ رعایت بهداشت شبیه هم نیستند. بعد از مدتی من با درخواست برای تغییر مکان،  به یک خوابگاه جدید منتقل شدم که به صورت سوئیت بود و هر سوئیت، آشپزخانه و سرویس بهداشتی مجزا داشت. در همین سوئیت ما خودمان هفتگی و به شکل نوبتی نظافت را انجام می‌دادیم.
دانشجوی دیگری که در یکی از دانشگاه‌های تراز اول کشور تحصیل می‌کند، درباره وضعیت خوابگاه خود می‌گوید، یکی از مسائل و چالش‌هایی که ما در خوابگاه با آن مواجه هستیم ظرفیت محدود خوابگاه است. به عنوان مثال ما 6 نفر در یک اتاق هستیم که در اصل ظرفیت آن اتاق 4 نفر است. اتاق فاقد امکاناتی مانند میز و صندلی است و تعداد کمدهایی که در اتاق ما قرار دارد به اندازه تعداد دانشجویان نیست. علاوه‌بر این، یخچالی که در اتاق قرار دارد یک یخچال قدیمی و کوچک است که نمی‌توانیم تمام مواد غذایی‌مان را در آن بگذاریم.
وی اشاره کرد: یکی دیگر از مشکلات موجود در خوابگاه‌های دانشجویی، سر و صدا و شلوغی بسیار زیاد در محیط است. ما به عنوان دانشجو نیاز به محیط آرام برای استراحت و مطالعه داریم. سر و صدای زیاد مانع از آرامش و مطالعه می‌شود.
در همین زمینه دانشجوی دیگری توضیح داد: یکی از مسائل اصلی که در خوابگاه ما وجود دارد این است که کف و سطوح اتاق بسیار نامناسب است و استفاده از موکت در کف خوابگاه در فصل زمستان آن هم در یک شهر سردسیر شرایط را سخت می‌کند. همچنین اتاق‌هایی که ظرفیت آنها 2 نفر است گران‌تر هستند. ظرفیت اتاق‌ها گاه تا ۱۲ نفر هم می‌رسد. به همین خاطر در اتاق‌های با جمعیت بیشتر آشپزی کردن کار بسیار دشواری است.
 
حفظ حریم خصوصی اهمیت دارد
یکی از وظایف معاونت‌های دانشجویی دانشگاه‌ها، رسیدگی به شرایط خوابگاه‌ها و مطالبات دانشجویان در این زمینه است.
مهدی واحدی معاون دانشجویی دانشگاه علامه طباطبایی در گفت‌وگو با «ایران» درباره موضوع حریم خصوصی که از مطالبات جدی دانشجویان است، گفت: موضوع حریم خصوصی بویژه در خوابگاه‌های دخترانه برای مسئولان اداره خوابگاه‌ها، اهمیت زیادی دارد و تلاش می‌شود تا حد ممکن شرایطی فراهم شود که دانشجویان در یک فضای ایمن و در یک فضای مطمئن زیست کنند. چه در زمینه اقداماتی که برای حفظ حریم و موضوع اشراف ساختمان‌های دیگر به خوابگاه صورت می‌گیرد و چه ممنوعیت‌ها و محدودیت‌هایی که برای افراد غیرساکن در خوابگاه‌ها در نظر گرفته می‌شود.
وی تأکید کرد: طبیعتاً موضوع سازگاری فرهنگ‌ها و زیست اجتماعی اساساً در تمام دنیا وجود دارد و خودش یک فرصت در کنار محدودیت‌هاست. ولی تمرین زیست اجتماعی، آموختن مدارا و زیست همراه با تساهل اجتماعی، مهارتی را به دانشجویان خوابگاهی خواهد آموخت که در طول زندگی‌شان به عنوان یک نکته مثبت مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
واحدی خاطر نشان کرد: به هر حال برای اینکه افراد بتوانند به لحاظ فرهنگی، فکری و اجتماعی در کنار هم زیست کنند، حق انتخاب دارند. وقتی که زمان ثبت‌نام خوابگاه می‌شود دانشجویان به طور معمول از افرادی که تا حدی می‌شناسند، می‌خواهند با هم در یک سوئیت باشند. آنها حتی می‌توانند در میانه ترم هم درخواست جابه‌جایی داشته باشند. به طور کلی تلاش‌مان این است که بحث حریم خصوصی افراد و عدم ورود به اتاق دانشجو توسط نیروهای حراستی بدون اذن دانشجو یا انتظامات و مسئولان خوابگاه اتفاق نیفتد. در قوانین خوابگاهی مجموعه‌ مسائل حریم شخصی قید شده است. از جهات مختلف مجموعه و مقررات بر این مبنا استوار است که زیست دانشجویان توأم با امنیت و آرامش باشد تا بتوانند به استراحت و مطالعه خود برسند.
خوابگاه متأهلی در پردیس شماره دو دانشگاه علامه در دست ساخت است
معاون دانشجویی دانشگاه علامه طباطبایی درباره وضعیت خوابگاه‌های متأهلی اظهار داشت: موضوع خوابگاه‌های متأهلی از برنامه‌های مهم ما در سال‌جاری است. به عنوان مثال احداث خوابگاه متأهلی ۱۰۸ واحدی در پردیس شماره 2 دانشگاه علامه شروع شده و حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد پیشرفت داشته است. امیدواریم بتوانیم این پروژه را امسال به اتمام برسانیم.
وی در پاسخ به این سؤال که چه تعداد از دانشجویان دانشگاه شما به خوابگاه متأهلی نیاز دارند، گفت: درحال حاضر ما نیازسنجی نکرده‌ایم زیرا ما پیش از سال ۹۳ خوابگاه متأهلی نداشتیم و چون خوابگاه متأهلی نداشتیم طبیعتاً متقاضی در این مورد نبوده است. اما یک‌هزار و 500 دانشجوی متأهل غیربومی داریم. حتی اگر بخواهیم ۱۰ درصد آنها را پوشش دهیم باید ۱۵۰ واحد خوابگاه داشته باشیم. همه این دانشجویان متأهل متقاضی خوابگاه نیستند و البته که به همه آنها هم خوابگاه تعلق نمی‌گیرد زیرا طبق قوانین صندوق رفاه دانشجویی باید دانشجویان واجد شرایط باشند. آنچه که در توان دانشگاه است در گام اول اتمام این پروژه ۱۰۸ واحدی است.

یکی از مشکلات، پراکندگی خوابگاه‌هاست
واحدی افزود: عمده مشکلاتی که برای خوابگاه‌ها وجود دارد و از سوی دانشجویان نیز مطرح می‌شود، بحث بهداشت و تأمین تجهیزات سرمایشی و گرمایشی است.
وی در خصوص پراکنده بودن خوابگاه‌های دانشجویی در سراسر کشور گفت: دانشگاه علامه طباطبایی به دلیل پراکنده بودن خوابگاه‌هایش همیشه با معضلات گوناگونی مواجه است. ما در ۱۳ نقطه از شهر تهران ۱۳ ساختمان خوابگاهی داریم و این خوابگاه‌ها از صد تا هزار نفر ظرفیت دارند. این پراکندگی، مدیریت خوابگاه‌های علامه را از نظر نیروی انسانی و تأمین زیرساخت‌ها و امکانات مورد نیاز و از نظر حمل و نقل دانشجویان تا مقصد دانشگاه با هزینه سنگینی مواجه خواهد کرد. هر سال در تابستان خوابگاه‌هایمان را تعطیل می‌کنیم چون دانشگاه ترم تابستانی ندارد. در این ایام تا حد ممکن تعمیرات و تجهیز خوابگاه‌ها را انجام می‌دهیم. واحدی افزود: در سال گذشته سیستم گرمایشی خوابگاه پسرانه دانشگاه را به‌روزرسانی و نو کردیم. در دانشگاه علامه مشکل امکانات سرمایشی و گرمایشی نداریم، شاید بزرگ‌ترین مشکل ما پراکنده بودن خوابگاه، فرسوده بودن برخی از ساختمان‌های خوابگاهی و بالابودن تراکم اتاق‌ها به نسبت ظرفیت است.