بارش‌های بهاری اوضاع را بهتر کرد اما بحران خشکسالی را حل نکرد

شاهد دوره جابه جایی فصل ها هستیم

زیست بوم- رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو نسبت به تداوم خشکسالی در کشور هشدار داد. او در گفت و گو با ایرنا تأکید کرد که بارش‌های اخیر هم نتوانسته از حجم خشکسالی در کشور بکاهد. محمد درویش گفت: با اینکه در ماه‌های بهمن و اسفند ۱۴۰۲ و فروردین ۱۴۰۳ تاکنون بارندگی خوبی در برخی از نقاط کشور داشتیم اما این میزان خشکسالی چندساله کشور را جبران نمی‌کند.
 طی سال‌های اخیر شاهد جا‌به‌جایی فصل‌ها در کشورهای جهان هستیم. گویی فصل‌ها جابه‌جا شده‌اند. زمستان؛ بهار و بهار؛ پاییز شده است. کشاورزان معتقدند جابه‌جایی فصل‌ها کار آنها را سخت‌تر کرده است. به طوری که زمستان‌ها بارش باران و برفی ندارند انگار بهار است اما در مقابل در فصل بهار که کار کشاورزی آغاز می‌شود بارش باران مجال هیچ کاری را نمی‌دهد یا تابستان که فصل برداشت برنج است باید همیشه نگران باران‌های بی‌موقع باشند تا محصول را از بین نبرد چون اگر خوشه‌های برنج زیر باران بمانند تمام زحمات چندماهه کشاورز هدر می‌رود. این روند برای باغداری و حتی زنبورداری هم صدق می‌کند.
خوشبختانه در ماه‌های بهمن و اسفند ۱۴۰۲ و فروردین ۱۴۰۳ بارندگی‌های خوبی در برخی از نقاط کشور صورت گرفت که توانست تا حدودی باعث بهبود وضعیت آبی در برخی استان‌ها شود. به طوری که شرایط آبی دو رودخانه کرخه و کارون تاحدودی بهتر شد. این اتفاق باعث شد تا این سوء‌تفاهم به وجود آید که تنش آبی در کشور حل شده و توانسته‌ایم از بحران خشکسالی به سلامت عبور کنیم. یکی دیگر از اتفاقاتی که باعث شده تا شاهد
جا به جایی فصول باشیم، بارش برف در ۱۹ فروردین در حوضه آبریز دریاچه ارومیه است. فعالان محیط زیست بارها نسبت به جابه‌جایی فصول هشدار دادند. آنها می‌گویند: امسال شاهد اتفاق عجیبی در کشور بودیم. به طوری که زمستان آن‌طور که باید سرد نبود و برف چندانی نبارید اما در عوض با ورود فصل بهار شاهد بارش برف در نقاط مختلف کشور بودیم. اتفاقی که درویش معتقد است فقط مربوط به ایران نمی‌شود و تمام دنیا را درگیر کرده است. مثلاً پیست بین‌المللی زوریخ در اروپا که همواره پوشیده از برف بوده زمستان اخیر برف انبوه نداشت و مجبور شدند برف مصنوعی برای آن بیاورند، یا اینکه امسال مردمان شمال کانادا کریسمس را در شرایطی بهاری تجربه کردند که بسیار شگفت‌زده شده بودند. او این اتفاق را حاصلِ تغییر اقلیم دانست و گفت: باید رویکردی سازگار با تغییر اقلیم داشته باشیم. اول بهمن میانگین بارش‌ها ۴۲ درصد کمتر از میانگین بلندمدت بود و اکنون این رقم به حدود ۱۵ درصد کمتر از میانگین بلندمدت رسیده است. به این معنی که میانگین بارندگی‌هایی که الان در سراسر کشور داریم حدود ۱۵ درصد کمتر از میانگین بلندمدت ۵۵ ساله است و این موضوع باعث شده آن شدت خشکسالی شدیدی که انتظار داشتیم امسال اتفاق بیفتد و به طرز محسوسی به علت بارندگی‌هایی که در بهمن و اسفند و اول فروردین ماه داشتیم کاهش یابد. وی اظهار داشت: در مدت سه دهه گذشته ۱۵۰ میلیارد متر مکعب بیشتر از آن چیزی که آب وارد سفره‌های زیرزمینی شده، برداشت کردیم. بنابراین تراز بیلان دشت‌های ایران منفی ۱۵۰ میلیارد متر مکعب یعنی بیش از ۷ برابر دریاچه ارومیه در بهترین شرایط رؤیایی آن است. در نتیجه با این بارندگی‌ها مشکل کم‌آبی و خشکسالی کشور درمان نخواهد شد اما بارندگی‌های امسال می‌تواند مانند مُسَکن عمل کند.
درویش افزود: همچنان خشکسالی در بخش‌هایی از شرق، استان‌های هرمزگان، فارس و بوشهر شدید است اما در بقیه مناطق قابل تحمل شده و حتی در ۱۰ استان کشور از جمله استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان، کردستان، همدان، گلستان، ایلام و مازندران میزان بارندگی‌ها بیشتر از میانگین بلندمدت ۵۵ ساله است که بهترین وضعیت را دارند. باید به این مسأله هم توجه کنیم که بسیاری از این استان‌ها در سرشاخه‌های اصلی‌ترین رودخانه‌های کشور در زاگرس قرار گرفتند. بنابراین می‌شود انتظار داشت که وضعیت این رودخانه‌ها هم از شرایط بحرانی خارج شده باشند. بخصوص نگرانی از رودخانه کرخه خیلی شدید بود که خوشبختانه بسیار کمتر شده است.
صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و چهارصد و چهل و یک
 - شماره هشت هزار و چهارصد و چهل و یک - ۳۰ فروردین ۱۴۰۳