سرانه بودجه حفاظت و مرمت بناهای تاریخی برای هر اثر ۱۳ میلیون تومان است
گله‌مندی از کمبود اعتبار
عزم جدی وزارتخانه در اهتمام برای حفاظت آثار تاریخی کشور
روز جهانی محوطه و بناهای تاریخی رسید و وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دوباره گله‌ها را به سمت کمبود اعتبار برد.
عزت‌الله ضرغامی گفت که 19 هزار بنای تاریخی در اختیار دارد اما اعتباری که در دست دارد حتی برای فنس کشی اطراف آثار هم کفایت نمی‌کند، مرمت و احیا که جای خود. او گفت که در شورای معاونان هم گفته است که تنها چند ده‌کیلومتر فنس کشی، به چند همت اعتبار نیاز دارد.
گله‌مندی درباره بودجه به ضرغامی محدود نشد و علی دارابی، قائم مقام او هم سر
درد دل را باز کرد و گفت: سال ۱۴۰۲ سرانه حفاظت و مرمت برای هر بنای تاریخی معادل ۱۳ میلیون تومان و منابع مالی مصوب برای نگهداری هر محوطه تاریخی، ۹۰۰ هزار تومان بود. او حیرتش را هم پنهان نکرد و گفت: در حیرتم با کمترین بودجه و اعتبارات چگونه باید این همه عظمت تاریخی و میراث فرهنگی و تمدنی نگهداری، حفظ و مرمت شود.
عزم جدی برای توسعه حفاظت از آثار تاریخی
معاونت میراث فرهنگی یادآور شد که در دولت سیزدهم عزمی جدی برای توسعه حفاظت از آثار را در دستور کار قرار داده است. ثبت ملی ۳۴ هزار و ۴۳۷ اثر نشانه‌ای از آن است. به گفته دارابی این آثار شامل ۲هزار و ۵۹۴ شیء، ۱۴هزار و ۷۳۰ بنا، ۲۱ بافت شهری، ۱۸۳بافت روستایی، ۱۹ هزارو ۵۹۳ تپه و محوطه تاریخی است.
دارابی درباره بناهایی که در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار ندارد گفت: از این ۱۴هزار بنای تاریخی ۲هزار اثر در مالکیت سایر دستگاه‌های دولتی و هزار و ۹۰۰ اثر در اختیار اوقاف قرار دارد که وفق قانون حفظ، احیا و مرمت، مکلفند از این بناها حفاظت کنند.
۹۱ میلیارد برای تملک بناهای تاریخی در سال ۱۴۰۲
دارابی هم تأکید کرد اعتبارات در حوزه میراث‌فرهنگی کفاف نیازها را نمی‌دهد. او گفت که از ۲۰هزار میلیارد تومان (۲۰ همت) که در سال ۱۴۰۲ نیاز داشتیم تنها ۹۱ میلیارد تومان اختصاص داده شد که ۶۰ میلیارد آن اوراق قرضه است.
به گفته دارابی با وجود همه محدودیت‌ها طی 2 سال و نیم گذشته، برنامه‌ها و اقدامات مهمی برای توسعه حفاظت از آثار دنبال شده است. علاوه بر افزایش سواد میراثی جامعه با برنامه‌هایی همچون برگزاری جشنواره تولیدات چند رسانه‌ای، اهتمام بر مرجعیت بخشی میراث فرهنگی، توسعه نهضت معرفی، آموزش و خوانش و روایتگری، دو دوره «تجلیل از چهره‌های ماندگار میراث فرهنگی» با اتکا بر آرای صاحب‌نظران و پیشکسوتان انجام شده است. ارتقای جایگاه کشور در مناسبات فرهنگی جهانی و منطقه‌ای، با ثبت «یلدا»، «افطار و سنت‌های وابسته آن» در حوزه میراث ناملموس و ثبت «۵۴ کاروانسرا» در حوزه میراث ملموس از دیگر اقدامات است.
انجمن خیرین میراث فرهنگی
از دیگر اقدامات مهم حفاظتی معاونت میراث فرهنگی توسعه و مردمی کردن حفاظت از میراث با تشکیل انجمن مردم نهاد «خیرین میراث فرهنگی» و «انجمن میراث فرهنگی» در سراسر کشور به ریاست استانداران و فرمانداران، حمایت از حقوق عامه و کمک بایسته به رشد و توسعه کشور است. دارابی درباره برنامه‌های پیش روی معاونت میراث‌فرهنگی گفت: سال ۱۴۰۳ را «سال حفاظت از محوطه‌ها و مقاوم‌سازی بناهای تاریخی» اعلام کرده‌ایم. افزایش ضریب امنیتی در حوزه حفاظت فیزیکی و الکترونیکی، تلاش برای اتمام مرمت‌های نیمه کاره، کیفیت بخشی به اقدامات و پروژه‌های مرمت بناها، نظام‌مند کردن و فعال کردن شوراهای فنی استان‌ها، تدوین سند ملی میراث‌فرهنگی، آیین‌نامه ارزشیابی میراث‌داران تمدنی از برنامه‌های مهم سال‌جاری است.
تهدیدی جدی برای میراث فرهنگی
دارابی «روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی» را فرصت مهمی برای یادآوری «حفاظت از میراث‌فرهنگی» و «کارکردهای آن» در جهان
پر چالش امروز دانست و گفت: بناها و محوطه‌های تاریخی به عنوان نمادهای ملموس میراث فرهنگی، در خود دانش، باور و فنونی را نهفته دارند که درک و فهم آنها امکان گره‌گشایی از چالش‌ها و مشکلات جامعه بشری را فراهم می‌آورد. در نزاع‌ها، شیوه حراست و صیانت از بناها و محوطه‌های تاریخی از نگرانی‌های جهانی است.
معاون میراث فرهنگی گفت که در جنایتی که رژیم صهیونیستی با کشتار مردم بی‌دفاع غزه انجام داد، تخریب برخی از بناهای تاریخی رخ داد. همچنین عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی با ابراز نگرانی از نسل‌کشی در غزه، نامه‌ای به مجامع جهانی از جمله دبیرکل یونسکو، ارسال کرد و خطر نابودی آثار فرهنگی‌تاریخی ۵ هزارساله فلسطین را یادآورشد.
شتاب احیای بناهای تاریخی با مشارکت مردمی
شهاب طلایی، مدیرعامل صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی به شتاب گرفتن جریان احیای بناهای تاریخی از سال گذشته اشاره کرد و گفت: آگاهی بخشی جامعه درباره مسئولیت اجتماعی و تعامل با سایر دستگاه‌ها جریانی است که در صندوق احیا آغاز شده است. امیدواریم جریان احیا که از سال گذشته شتاب گرفته تقویت شود و با همگرایی ایجاد شده از ظرفیت‌های متنوع میراث‌فرهنگی با مشارکت مردمی و تعامل با دستگاه‌ها استفاده شود.
طلایی درباره اهمیت پیوند اقتصاد و میراث‌فرهنگی و غفلت از ظرفیت‌های متنوع اقتصادی میراث‌فرهنگی گفت: در چهار دهه اخیر در زمینه اقتصادی تنها از ظرفیت بازدید موزه‌ها و بناهای تاریخی استفاده کرده‌ایم و سایر ظرفیت‌ها مغفول مانده‌اند. در مسیر توسعه میراث‌فرهنگی باید از تنوع بخشی ظرفیت‌های متنوع اقتصادی میراث‌فرهنگی در راستای حفظ میراث فرهنگی، با مشارکت مردم استفاده شود.
مردم بهترین میراث‌بانان
فاطمه داوری مدیرکل حفظ و احیای بناها، محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، ایرانیان را در طول تاریخ بهترین میراث‌بانان دانست و گفت: در میان بیش از ۳۴هزار اثر ثبتی، ۱۴هزار بنا و ۱۹هزار محوطه تاریخی هستند که با همکاری و مشارکت مردم حفاظت از این بناها محقق می‌شود. ایران به پشتوانه دانش و خرد پیشینیان برخوردار از میراث فرهنگی ملموس و ناملموس است. بناها مظاهر عینیت یافته هویت تاریخی ما هستند و به داشتن این آثار افتخار می‌کنیم.
داوری گفت: امسال در ایران همزمان با روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی، این روز به‌عنوان روز تاب‌آوری بناها در برابر حوادث تاریخی نامگذاری شد و این نشست با هدف برنامه‌ریزی و بزرگداشت این روز برگزار می‌شود و به دنبال آن هستیم که شکل جدیدی از صیانت از آثار فرهنگی و تاریخی را ارائه دهیم. البته مردم فرهنگ‌دوست ایران همواره میراث‌بان ایران بوده‌اند. در دولت سیزدهم صیانت از آثار تاریخی ایران به موضوعی فرامرزی تبدیل شده و امروز ایران به بهترین شکل از آثار، بناها، محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی صیانت و حفاظت می‌کند.
برش
تهدید آثار 5 هزار ساله فلسطین
معاون میراث فرهنگی گفت که در جنایتی که رژیم صهیونیستی با کشتار مردم بی‌دفاع غزه انجام داد، تخریب برخی از بناهای تاریخی رخ داد که عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی با ابراز نگرانی از نسل‌کشی در غزه، نامه‌ای به مجامع جهانی از جمله دبیرکل یونسکو، ارسال کرد و خطر نابودی آثار فرهنگی‌تاریخی ۵ هزارساله فلسطین را یادآورشد.
