90 درصد از سه دهک اول درآمدی از طرح فجرانه استقبال کردهاند
تأمین امنیت پایدار غذایی کم درآمدها
در حالیکه سومین مرحله از طرح فجرانه کالابرگ الکترونیک از امروز 20 فرودین ماه به مدت یک ماه آغاز میشود، اهداف دولت سیزدهم برای کاهش نرخ تورم کالاهای اساسی، ثبات بازار و تأمین سبد غذایی خانوارها که منجر به ارتقای امنیت غذایی میشود در دو مرحله قبلی این طرح محقق شده است. حالا منتقدانی که برنامههای معیشتی دولت سیزدهم را فضایی میپنداشتند، با مشاهده استقبال حدود 90 درصدی دهکهای کم درآمد از طرح فجرانه کالابرگ الکترونیک به این واقعیت رسیدهاند که این نوع برنامهها تخیل نبوده و میتوان با مدیریت صحیح تورم انتظاری را کاهش داد و مردم مثل بهار سال 1403، تعطیلات خود را به آسودگی پشت سر بگذارند. کاهش تورم، افزایش قدرت خرید و رشد تولید صنایع غذایی دستاوردهایی بودند که با اجرای طرح فجرانه کالابرگ الکترونیک باعث رشد امنیت غذایی پایدار هفت دهک اول درآمدی در انتهای سال گذشته و ابتدای امسال شده است.
نحوه اجرای طرح کالابرگ الکترونیک
طرح کالابرگ الکترونیک نخستین اقدام دولت برای افزایش یارانهها بود که بنا داشتند از سال 1401 آن را به مرحله اجرا دربیاورند اما به دلیل آماده نبودن زیرساختهای مربوط به این کار، اجرایی شدن آن به سال ۱۴۰۲ موکول شد. دولت که افزایش یارانه را در راستای کمک به ارتقای امنیت غذایی میدانست، تصمیم گرفت با آمادهسازی زیرساختها برای طرح «کالابرگ الکترونیکی» شرایطی را مهیا کند که یارانهبگیران دهکهای یک تا هفت درآمدی، یارانه خود را صرف خرید سبد غذایی سالم و لازم برای خانواده کرده و از این بابت یارانه مضاعف دریافت کنند که به نوعی تشویق برای خرید خوراک ضروریشان باشد. این طرح در گام نخست به صورت پایلوت و در استان هرمزگان کار خود را آغاز کرد. زمانی که نتایج بررسی، موانع و مشکلاتی که این طرح میتوانست داشته باشد رفع شد، کالابرگ الکترونیکی جای خود را در میان یارانهبگیران باز کرد. مرحله نخست اجرای این طرح به گونهای بود که سه دهک اول درآمدی و مددجویان تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد از امتیاز تشویقی آن بهرهمند میشدند و اگر 200 هزار تومان مبلغ یارانه خود را از میان ۱۱ قلم کالای مشخص خریداری میکردند، یارانه تشویقی 120 هزار تومانی در بستر شبکه ملی اعتبار و بر اساس کد ملی سرپرستان خانوار به حساب آنها واریز میشد. برنج ایرانی، حبوبات، شیر کمچرب، پنیر، ماست کمچرب، مرغ، تخممرغ، روغن مایع، ماکارونی و قند و شکر که طبق نظر انستیتوی تغذیه ایران به تأیید رسیده بود در سبد غذایی این طرح با قیمت سال 1401 تعریف شد، اقلام این طرح محسوب میشوند. با استفاده از این طرح، یارانه دهکهای یک تا ۳ درآمدی به ۵۲۰ هزار تومان و یارانه دهکهای چهارم تا هفتم درآمدی به ۴۲۰ هزار تومان افزایش یافت.
جزئیات طرح
دولت سیزدهم در ادامه ارتقای رفاه، معیشت جامعه و همچنین هدفمندکردن یارانهها، در بستر شبکه ملی اعتبار، طرح جدیدی را از 18 بهمن ماه سال گذشته با نام طرح فجرانه به مرحله اجرا گذاشت. در این طرح در قالب کالابرگ الکترونیک، خانوارهای یک تا هفت درآمدی در صورت خرید اقلام یازده گانه کالابرگ (برنج ایرانی، حبوبات، شیر کمچرب، پنیر، ماست کمچرب، مرغ، تخممرغ، روغن مایع، ماکارونی و قند و شکر) که طبق نظر انستیتوی تغذیه ایران به تأیید رسیده و در سبد غذایی این طرح با قیمت سال ۱۴۰۱ تعریف شده است، خریداری کنند، مبلغ 220 هزار تومان به ازای هر یارانه بگیر برای پرداخت مابه التفاوت قیمت روز این اقلام در حسابشان شارژ میشود. این میزان مبلغ یارانه کاملاً جدا از یارانه نقدی است که هر ماه به حساب سرپرستان خانوارها واریز میشود.این میزان یارانه مضاعف کالابرگ الکترونیک به مدت یک ماه اعتبار دارد.
آمارهای مثبت
براساس دادههای ارائه شده از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در نوبت اول طرح فجرانه بیش از 53 میلیون نفر از مجموع 61 میلیون نفر از این طرح استقبال کردند.مرحله اول از 18 بهمن ماه تا 18 اسفند سال گذشته ادامه داشت و در مرحله دوم که از 18 اسفند پارسال تا 18 فروردین ماه امسال ادامه یافت، استقبال بیش از 47 میلیون نفر بود و علت کاهش به این دلیل بود که اغلب مردم با خیال آسوده بدون هرگونه دغدغه تورم انتظاری در سفر تعطیلات نوروزی بودند.نکته قابل تأمل اینکه استقبال سه دهک اول درآمدی که آسیب پذیرترین قشر بود در این مدت حدود 90 درصد بوده است.
دستاوردهای فجرانه
استقبال دهکهای اول تا هفتم درآمدی از طرح فجرانه نشان میدهد که عملکرد دولت در این زمینه در حوزه تأمین و ارتقای پایدار امنیت غذایی در بین دهکهای مشمول موفقیتآمیز بوده است. بنا به گفته سید رضا یحیوی، مشاور معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در آخرین آمار مربوط به ۵۲ روز نخست طرح فجرانه، بیش از ۱۸ هزار میلیارد تومان توسط دولت در قالب یارانه و بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان آورده مردم را تشکیل داده که به این واسطه ۷۸ هزار میلیارد تومان در ۵۲ روز به سمت سفره غذایی مردم روانه شده و در کنار آن تولید داخل رونق گرفته و کارخانجات غذایی هم توانستهاند تولید خود را افزایش دهند.علاوه بر این رفتار اقتصادی و اجتماعی مردم و صاحبان فروشگاهها نسبت به خرید اعتباری شکل گرفته است که این مهم نیز از دستاوردهای دولت است.
برش
ثبات در بازار کالاهای اساسی
مهار رشد تورم و ثبات بازار، رشد قدرت خرید و رونق تولید سه کلیدواژه اصلی در اصلاح هدفمندسازی یارانهها در دولت سیزدهم بود که حالا میشود گفت با اجرای طرح کالابرگ الکترونیک و برشهایی مثل فجرانه در بستر شبکه ملی اعتبار، این سه هدف محقق شده است. نشان به آن نشان که تعطیلات نوروزی بازار کالاهای اساسی ثبات داشتند.