میترا جلیلی/ با ظهور فناوری‌های نوین، هر سال شاهد رشد تعداد کاربران اینترنت هستیم که این موضوع، چشم‌انداز دیجیتال برای دگرگونی‌های گسترده را تغییر داده و با ایجاد فرصت‌ها و چالش‌های جدید، آینده دنیای به هم پیوسته ما را شکل می‌دهد. لزوم وجود دنیای متصل در آینده، بسیاری از نگاه‌ها را به سمت شکاف دیجیتالی موجود در جهان سوق داده و تلاش‌هایی برای کاهش این شکاف در حال انجام است. کشورهای در حال توسعه از نظر ضریب نفوذ اینترنت در رده‌ای بسیار پایین‌تر از کشورهای توسعه یافته قرار دارند و گاه مشکلات زیرساختی، مانع کاهش این شکاف دیجیتال می‌شود، به همین دلیل هم رفع چالش‌ها در این کشورها در جهان مورد توجه قرار گرفته و انتظار می‌رود طرح تازه اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) بتواند بر بسیاری از این موانع غلبه کند.
 تعهدات مالی ۹ میلیارد دلاری
اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) گروه‌های اپراتور تلفن همراه را کنار یکدیگر قرار داده تا برای تأمین بیش از 9 میلیارد دلار سرمایه به منظور گسترش اتصال جهانی متعهد شوند. در این تعهد، کشورهای منطقه منا (MENA) یعنی خاورمیانه و شمال آفریقا، قاره آفریقا و آسیا در کانون توجه قرار گرفته‌اند و قرار است سرمایه‌گذاران از ائتلاف دیجیتال Partner2Connect اتحادیه جهانی مخابرات پشتیبانی کنند.
علاوه بر زیرساخت، تعهدات Partner2Connect می‌تواند از نیازهای حیاتی دیگر از جمله ایجاد مهارت‌های دیجیتال هم پشتیبانی کند. در کنار تعهدات جدید، آژانس دیجیتال سازمان ملل متحد همچنین اعلام کرد که اکنون بیش از 1000 عضو صنعتی، دانشگاهی و سازمانی علاوه بر 193 کشور عضو را در کنار خود دارد. این نقطه عطف بزرگترین و متنوع‌ترین عضویت در تاریخ آژانس را نشان می‌دهد. تعهدات جدید صنعت موبایل و اپراتورهای مختلف باعث می‌شود تا ارزش کل سرمایه‌گذاری برنامه‌ریزی شده در زیرساخت، خدمات و پشتیبانی از ائتلاف دیجیتالی  Partner2Connect ITU که از مارس 2022 آغاز به کار کرده، به 46 میلیارد دلار افزایش یابد.
 استقبال از اعضای جدید
«دورین بوگدان مارتین»، نخستین زنی که تاکنون عنوان دبیرکل اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) را از آن خود کرده، در این باره گفت: ما از استقبال اعضای جدید خود که به مشارکت‌های دولتی و خصوصی که جایگاه فناوری را در جامعه شکل داده‌اند، می‌پیوندند، هیجان‌زده هستیم. این مدل همکاری چندجانبه همچنان نیروی قوی در سیستم سازمان ملل خواهد بود تا شکاف دیجیتالی را پر کند و آینده دیجیتالی فراگیر، ایمن و پایدار برای همه بسازد. اعضای صنعت ITU با دولت‌ها، دانشگاه‌ها و جامعه مدنی برای توسعه استانداردها و دستورالعمل‌های بین‌المللی جدید که اقتصاد دیجیتال آینده را شکل می‌دهند، همکاری می‌کنند. اعضای ITU با همکاری یکدیگر، پروژه‌ها و ابتکاراتی را برای گسترش دسترسی به خدمات دیجیتال در سراسر جهان اجرا می‌کنند. به گفته وی، دو سوم اعضای بخش ITU از صنعت هستند و بقیه بین دانشگاه‌ها و سازمان‌های منطقه‌ای یا بین‌المللی تقسیم می‌شوند. آنها از اقتصادهای توسعه یافته و درحال توسعه در مناطقی در سراسر جهان می‌آیند.
«دورین بوگدان مارتین» افزود: به لطف این تعهدات جدید، میلیون‌ها نفر از اتصال در دسترس و مقرون به صرفه در سراسر جهان بهره خواهند برد و خوشحالم که اتصال معنادار جهانی در اختیار ماست. وی با اشاره به برنامه‌هایی که برای افزایش اتصال جهانی در کنگره موبایل بارسلونا برگزار شد، از این رویداد به عنوان یکی از پیشران‌های کاهش شکاف دیجیتال در جهان یاد کرد.
 تعهدات 2تا 5ساله اپراتورها
دبیرکل اتحادیه بین‌المللی مخابرات با اشاره به تلاش‌های اپراتورهایی که به‌تازگی به عضویت طرح بزرگ این سازمان درآمده‌اند، یادآور شد: انتظار می‌رود تعهدات جدید اپراتورها در دو تا پنج سال آینده اجرا شوند.
«دورین بوگدان مارتین» افزود: قرار است اپراتور چاینا تلکام بیش از 1.4 میلیارد دلار برای عرضه فیبر نوری به خانه‌ها (FTTH)، ارائه خدمات اطلاعاتی و ارتباطی با کیفیت بالا به بیش از 80 میلیون نفر در روستاهای اداری دورافتاده در سراسر چین سرمایه‌گذاری کند. اپراتور Ooredoo  هم متعهد شده که 1.1 میلیارد دلار برای اتصال بازارهای در حال توسعه از شمال آفریقا تا اقیانوس هند هزینه کند.در این برنامه اتصال معنادار جهانی، سرمایه‌گذاری 600 میلیون دلاری برای ساخت زیرساخت‌های اوکراین و ارائه خدمات ارتباطی و دیجیتالی ضروری برای بازسازی کشور هم از تعهدات اپراتور VEON است.آژانس دیجیتال سازمان ملل متحد اعلام کرد، گروه فناوری و سرمایه‌گذاری جهانی e& هم قرار است بین سال‌های 2024 و 2026 رقمی معادل 6 میلیارد دلار را برای اتصال شبکه و خدمات دیجیتالی قابل دسترس و مقرون به صرفه در سراسر کشورهای خاورمیانه، آفریقا و آسیا هزینه کند.
جان گیوستی، مدیر ارشد نظارتی در GSMA (انجمن سامانه جهانی ارتباطات سیار) گفت: من تمرکز دبیرکل ITU بر اهمیت سرمایه‌گذاری زیرساختی برای فعال کردن اقتصاد دیجیتال را تحسین می‌کنم. اپراتورهای تلفن همراه به طور مداوم در استقرار و ارتقای شبکه‌های خود سرمایه‌گذاری می‌کنند و مزایایی را برای شهروندان در تمام گوشه‌های جهان ارائه می‌دهند. معتقدم که تعهدات اپراتورها، زمینه‌ساز همکاری بیشتر بین بخش‌های دولتی و خصوصی خواهد شد.
 دسترسی 66درصد جمعیت جهان به اینترنت
با نگاهی به تعداد کاربران اینترنت در جهان و تعداد کسانی که از این فناوری بی‌بهره‌اند، می‌توان دریافت که چرا اتحادیه جهانی مخابرات تا این حد نگران شکاف دیجیتالی موجود در جهان است. تازه‌ترین آمار اتحادیه جهانی مخابرات نشان می‌دهد که طبق آمار Statista از جمعیت حدود 8.1 میلیارد نفری جهان، 5.35 میلیارد نفر از آنها یا حدود 66 درصد از جمعیت جهان به اینترنت دسترسی دارند. اما در این میان هنوز 2.6 میلیارد نفر در سراسر جهان آنلاین نیستند؛ بنابراین از ظرفیت‌های ویژه فناوری و دنیای اینترنت ازجمله آموزش و سلامت آنلاین و همچنین فرصت‌های شغلی مرتبط با آن و ثروتی که می‌تواند از این طریق کسب شود، عملاً بهره‌ای نمی‌گیرند.از آنجاکه زیرساخت‌های مخابراتی، ستون فقرات اتصال و تحول دیجیتال را تشکیل می‌دهند، بنابراین از بین بردن شکاف دیجیتال جهانی و غلبه بر موانع توسعه در حوزه‌هایی از آموزش و سلامت گرفته تا خدمات دولتی و تجارت، امری حیاتی است. به همین دلیل هم ITU خواستار سرمایه‌گذاری کلی100 میلیارد دلاری تا سال  2026 برای ارائه تخصص و منابع مورد نیاز به منظور گسترش اتصال جهانی، معنادار و تحول دیجیتال پایدار در هر گوشه از جهان شده است و اپراتورها بخشی از این تعهد را به عهده گرفته‌اند.
 رشد کاربران اینترنت
در تازه‌ترین گزارش وب‌سایت تحلیلی DataReportal آمده است، از آنجا که قابلیت‌های اینترنت همچنان در حال رشد و تغییر است، تعداد کاربران اینترنت به طور قطعی با سرعتی بالا افزایش می‌یابد. در این گزارش آمده است، در سال 2023 حدود 5.16 میلیارد کاربر اینترنت در سراسر جهان وجود داشت که 64.4 درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌داد. پیش‌بینی می‌شود تا سال 2028 این رقم تقریباً 19 درصد افزایش یابد و به 6.13 میلیارد کاربر برسد. انتظار می‌رود تنها طی پنج سال، تعداد کاربران اینترنت از 5.35 میلیارد کاربر در سال 2024 به 7.9 میلیارد کاربر در سال 2029 افزایش یابد.
 این گزارش همچنین تغییرات قابل‌توجهی در استفاده از اینترنت و نرخ نفوذ اینترنت در کشورهای مختلف را نشان می‌دهد. کشورهای توسعه یافته معمولاً ضریب نفوذ اینترنت بیش از 80 درصد دارند، درحالی که کشورهای کمتر پیشرفته یا درحال توسعه، ممکن است ضریب نفوذ اینترنت زیر 50 درصد داشته باشند.
 برترین‌ها در ضریب نفوذ اینترنت
20 کشور برتر از لحاظ ضریب نفوذ اینترنت به تنهایی، دارای 3.67 میلیارد کاربر اینترنت هستند که 71 درصد از کل کاربران جهان را تشکیل می‌دهند. اما این کشورها کدامند؟
با وجود 1.05 میلیارد کاربر اینترنت در چین، عملاً می‌توان گفت 73.3درصد از جمعیت این کشور به اینترنت دسترسی دارند که این رقم بیش از 20درصد از کل کاربران جهان را تشکیل می‌دهد و از این نظر می‌توان گفت که چین از نظر جمعیت کاربران اینترنت، پیشتاز است.
پس از چین می‌توان گفت که هند با 692 میلیون کاربر اینترنت، از نظر این شاخص در رتبه دوم قرار دارد. با این حال، تنها حدود 48.7 درصد از جمعیت هند به اینترنت دسترسی دارند که آن را کمتر از میانگین جهانی می‌دانند. در هند همچنین بیش از 730 میلیون نفر به اینترنت دسترسی ندارند.ایالات متحده با 311.3 میلیون کاربر اینترنت در رتبه سوم قرار گرفته است. تقریباً 91.8درصد از جمعیت امریکا به اینترنت دسترسی دارند که رقم قابل توجهی است. اندونزی و برزیل به ترتیب با 212.9 میلیون و 181.8 میلیون کاربر اینترنت در رتبه‌های چهارم و پنجم جای گرفته‌اند. روسیه با 127.6 میلیون کاربر اینترنت و نیجریه با 122.5 میلیون کاربر در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند. از 10 کشور برتر از نظر تعداد کاربر اینترنت می‌توان به ژاپن با 102.5 میلیون کاربر، مکزیک با 100.6 میلیون نفر و فیلیپین با 85.16 میلیون کاربر اینترنت اشاره کرد.
 آمار جهانی کاربران
برای درک اهمیت اتصال کاربران به اینترنت باکیفیت، نگاهی به چند آمار خالی از لطف نیست. اینترنت به عنوان یک گنجینه‌ برای وبلاگ‌ها محسوب می‌شود و گزارش‌ها نشان می‌دهد که روزانه 7.5 میلیون پست وبلاگ به صورت آنلاین منتشر می‌شود. در این وبلاگ‌ها امور مختلفی همچون مد، امور مالی، دکوراسیون، خانه‌داری، شعر و موارد متعدد دیگر به نمایش درمی‌آید. شاخص جهانی وب همچنین نشان می‌دهد که تا پایان سال 2024 میلادی، شبکه‌های اجتماعی مختلف در جهان ازجمله فیس‌بوک، اینستاگرام، ردیت و تیک‌تاک، 5.04 میلیارد کاربر خواهند داشت که خود فرصت‌هایی تازه و ارتباطات آنلاین برای افراد ایجاد می‌کند. همچنین هرچند میزان زمانی که کاربران در اینترنت می‌گذرانند، بسته به گروه سنی متفاوت است، اما بر اساس شاخص جهانی وب، افراد به طور متوسط روزانه 6.5 ساعت را در اینترنت سپری می‌کنند. با این حال، افراد بین 16 تا 24 سال 2.5 ساعت بیشتر از افراد بین سنین 55 تا 64 سال در اینترنت وقت می‌گذرانند.