پدیده درآمدهای غیرقانونی خرید و فروش خودرو در حال شکلگیری است
فروش چند صد میلیونی کد ملی در بازار خودرو
برای خرید خودرو سه محدودیت در نظر گرفته شده است. یک، داشتن گواهینامه رانندگی، دوم، نداشتن پلاک فعال و سوم، عدم خرید محصولات سایپا و ایران خودرو طی 48 ماه اخیر و برای محصولات خودروسازان دیگر طی 24 ماه اخیر. اگر متقاضی هر کدام از شرایط عنوان شده را نداشته باشد، از فرایند ثبتنام و خرید خودرو جا میماند. این محدودیت برای برخیها به خصوص سودجویان، فرصت خوبی ایجاد کرده است تا بدون دردسر، دغدغه و پرداخت مالیات، درآمدزایی داشته باشند. داستان از این قرار است که واسطهها و بعضاً برخی افراد به صورت مستقیم، کد ملی به خریداران خودرو معرفی می کنند.
از آنجا که به روزهای پایانی سال نزدیک میشویم و خیلیها تصمیم بر این دارند که خودرو خریداری کنند و همچنین در برههای هستیم که عرضه خودروهای وارداتی آغاز شده است، حواله فروش خودرو با قیمتهای بسیار بالا خرید و فروش میشود. این حوالهها به دو شکل سامانه یکپارچه و پرسنل ایران خودرو و سایپا است. از اینرو افرادی که تکمیل وجه کردند، از خریداران جدید، وکالتنامه و اقرارنامه میگیرند و خودرو را به نفر دوم واگذار می کنند. مبلغی که واسطهها و افراد دریافت میکنند براساس قیمت نهایی خودرو و فاصله قیمت بازار و کارخانه است. هر چقدر این فاصله زیاد باشد، سود فروش کد ملی بیشتر میشود.
در بین خودروهای مدیران خودرو ارزش کد ملی (برای ثبتنامکنندگان در سامانه یکپارچه) بین 50 میلیون تومان تا 100 میلیون تومان است. برای خودروهای کرمان موتور این عدد از 100 میلیون تومان تا 290 میلیون تومان است. حواله محصولات ایران خودرو نیز از 150 میلیون تومان تا 350 میلیون تومان است. برای خودروی هایما ارزش حواله، 350 میلیون تومان، دنا حدود 150 میلیون تومان و پژو206 نیز 200 میلیون تومان است. حواله محصولات سایپا نیز از 15 میلیون تومان تا 100 میلیون تومان است. به عنوان مثال در خودروی کوییک جی ایکس، عدد یاد شده در حدود 15 میلیون تومان و کوییک اس و کوییکآر از 80 میلیون تومان تا 100 میلیون تومان است. حواله شاهین نیز این روزها 100 میلیون تومان خرید و فروش میشود. همچنین در محصولات گروه بهمن حواله رسپکت 200میلیون تومان، فیدلیتی و دیگنیتی هم 300 میلیون تومان است. خودروهای وارداتی در صدر این لیست ها هستند؛ حواله (تکمیل وجه شده در سامانه یکپارچه خودرو) هیوندای کرتا و تویوتا کرولا بین 400 میلیون تومان تا 650میلیون تومان است.
از کد ملی جانبازان نیز سوءاستفاده میشود
در مورد خودروهایی که ارزش ارزی آنها 25هزار یورو است برای جانبازان 50 درصد، بین 700 میلیون تومان تا یک میلیارد تومان خرید و فروش میشود. برای خودروهای 30 هزار دلار (برای جانبازان 60 درصد) و همچنین خودروهای 35 هزار دلار (برای جانبازان 70درصد) پولی که دریافت میشود به ترتیب از یک میلیارد تومان تا سه میلیارد تومان است. اخیراً وزارت صمت در خصوص خرید و فروش کد ملی اشخاص حقیقی برای موضوعاتی نظیر واردات و ثبتنام خودرو، تأکید کرده است که این اقدام وجاهت قانونی ندارد و هرگونه واگذاری (فروش) کد ملی و سایر مدارک مرتبط به شخص ثالث تخلف است.
کارشناسان اعتقاد دارند از آنجا که تولید خودرو نسبت به گذشته بهبود یافته و واردات خودرو اتفاق افتاده است، می توان محدودیتها را حذف و فرصت برابر برای تمام خریداران خودرو ایجاد کرد. اگر این محدودیتها برداشته نشود، این احتمال وجود دارد که مبلغ حوالهها سیر صعودی به خود بگیرد و خریداران خودرو برای خرید متحمل خسارتهای میلیونی شوند.
وزارت صنعت، معدن و تجارت، در اطلاعیهای اعلام کرد: با توجه به اخبار منتشره در فضای مجازی پیرامون خرید و فروش کد ملی (اسناد سجلی) اشخاص حقیقی جهت موضوعاتی نظیر واردات و ثبتنام خودرو، بدین وسیله ضمن تأکید بر عدم وجاهت قانونی چنین اقداماتی، به اطلاع عموم میرساند که هرگونه واگذاری (فروش) کد ملی و سایر مدارک مرتبط تحت هر عنوان و قرارداد به شخص ثالث جهت موضوعاتی نظیر ثبتنام خودرو تخلف و در صورت اطلاع این وزارت، موجب سلب اولویت خواهد بود. ضمناً بر رفتار افراد هنجارشکن نیز (اشخاصی که مبادرت به سوءاستفاده از کد ملی سایرین میکنند) مسئولیت حقوقی و کیفری جاری خواهد بود؛ لذا ضرورت دارد شهروندان با هوشیاری و اطلاعرسانی به سایرین، مانع از هرگونه سوءاستفاده در این خصوص شوند.