محدثه جعفری
خبرنگار

نایب رئیس هیأت مدیره انجمن اهدای عضو ایرانیان و متخصص اهدای عضو، با اعلام اینکه سالانه نزدیک به 7 هزار عضو قابل قبول برای پیوند، به دلیل عدم رضایت خانواده به خاک سپرده می‌شود، بر ضرورت فرهنگسازی برای اهدای عضو تأکید کرد و گفت: وقتی می‌شود با فرهنگ‌سازی جان بخشید، چرا باید شاهد از دست رفتن روزانه بیش از 7 بیمار از 26 هزار بیمار نیازمند اهدای عضو در کشور باشیم؟
دکتر امید قبادی، در گفت‌وگو با «ایران» در خصوص پویش «یک نهال - یک زندگی» عنوان کرد: از سال 94 فعالیت‌های متعددی را برای نکوداشت جان بخشان به بیماران نیازمند اهدای عضو انجام دادیم، ازجمله جشن نفس، پویش یک نهال- یک زندگی، پویش غبارروبی از مزار اهدا کنندگان و... این اقدامات در درجه اول برای تقدیر از خانواده جان بخشان و در گام بعد برای فرهنگ‌سازی و آشنایی مردم با فرهنگ اهدای عضو انجام می‌شود.
وی افزود: زمانی می‌توان اعضای فردی را به یک بیمار نیازمند عضو، پیوند زد که فرد دچار مرگ مغزی شده باشد. متأسفانه بیشترین علت مرگ مغزی هم تصادفات جاده‌ای و ضربه به سر است؛ سالانه 16 تا 20 هزار مرگ و میر ناشی از تصادفات داریم که حدود پنج تا هشت هزار نفرشان با مرگ مغزی فوت می‌کنند. از این تعداد افراد با مرگ مغزی، حدود سه هزار نفر قابلیت اهدای عضو دارند اما به علت نهادینه نبودن فرهنگ اهدای عضو و باور مرگ مغزی میان مردم، این امر مهم و حیاتی آن طور که باید اجرا نمی‌شود و فقط یک سوم با اهدای عضو عزیزشان موافقت می‌کنند.

بیش از 25 هزار بیمار
نیازمند پیوند داریم
قبادی با اشاره به اینکه هم‌اکنون حدود 25 تا 26 هزار بیمار نیازمند پیوند عضو در فهرست انتظار داریم، افزود: متأسفانه هر دو - سه ساعت، یک نفر از این افراد به علت نرسیدن عضو مناسب پیوندی از دست می‌رود.
نایب رئیس هیأت مدیره انجمن اهدای عضو ایرانیان با بیان اینکه پایین بودن نرخ کارت اهدای عضو، یکی دیگر از دلایل عقب ماندن از این فرهنگ خداپسندانه است، عنوان کرد: کارت اهدای عضو، ملاکی برای اهدای عضو نیست اما می‌تواند نشانی برای باور قلبی فرد در زمان حیاتش باشد تا خانواده او نسبت به این اقدام، تصمیم بهتری بگیرند. کارت اهدای عضو بسیار کمک کننده است چرا که خانواده در آن شرایط بحرانی می‌تواند تصمیمی همراه با نیت قلبی عزیزشان بگیرد.
وی درخصوص آغاز این فرهنگ خداپسندانه در سال 1368 به فتوای بنیانگذار جمهوری اسلامی اشاره کرد و گفت: فتوای امام خمینی(ره) در رابطه با پیوند عضو، تاریخی‌ترین فتوای نظام سلامت کشور محسوب می‌شود که از آن زمان از دیدگاه شرعی هم این امر مجاز شمرده شد. در سال 1370 هم رهبر معظم انقلاب «مد‌ظله‌العالی» فتوای خودشان را در تأیید فتوای امام خمینی(ره) دادند و در نتیجه موانع شرعی از اهدای عضو برطرف شد. به همین دلیل روزی را که امام فتوا دادند در تقویم رسمی کشور به روز ملی اهدای عضو نامگذاری شد.
به گفته دکتر قبادی، در طول این سال‌ها شاخص اهدای عضو در کشور در طول یک سال از دودهم به ازای هر یک میلیون نفر به بیش از چهارده به ازای هر یک میلیون نفر رسید. با شروع کرونا این آمار همچون سایر کشور‌ها 50 درصد کاهش یافت، اما اکنون به دوازده رسیده است.

ایران رتبه یک پیوند کبد در جهان
این متخصص اهدای عضو با اشاره به اینکه اهدای عضو در ایران از شروع تاکنون حدود 70 برابر شده است، افزود: ایران در بین کشورهای آسیایی رتبه اول اهدای عضو را دارد و در زمینه پیوند کبد، رتبه یک جهان است. به طوری که در یک مرکز در شهر شیراز سالانه حدود 700 پیوند کبد انجام می‌شود. کشور بعدی امریکاست که سالانه زیر 500 پیوند کبد در یک مرکز دارد.

10 هزار خانواده به 70 هزار بیمار جان بخشیدند
قبادی در خصوص تعداد اهدای عضو در ایران گفت: تاکنون با رضایت به اهدای عضو 10 هزار خانواده اهدا کننده، توانستیم نزدیک به 70 هزار بیمار نیازمند پیوند را درمان کنیم و یک ذخیره ریالی و ارزی حدود 250 هزار میلیارد تومانی را برای کشور داشته باشیم چرا که ایران تنها کشور در منطقه است که تمام پیوندهای اعضای حیاتی بدن از جمله قلب، ریه، کلیه، کبد، لوزالمعده و روده کوچک را با خروجی‌های قابل قبول انجام می‌دهد.

مرگ مغزی مساوی با مرگ است
نایب رئیس هیأت مدیره انجمن اهدای عضو ایرانیان با اشاره به اینکه روزانه بیش از 7 بیمار را به علت نرسیدن عضو پیوندی از دست می‌دهیم، گفت: سالانه نزدیک به 7 هزار عضو قابل قبول برای پیوند به دلیل اصلی عدم رضایت خانواده، خاکسپاری می‌شود. یعنی اگر نیمی از این اعضا به بیماران نیازمند برسد آنان به آغوش خانواده بازمی‌گردند.
وی در خصوص مهم‌ترین دلیلی که خانواده‌ها رضایت به پیوند نمی‌دهند، توضیح داد: موضوعات فرهنگی، باور نکردن اینکه مرگ مغزی مساوی با مرگ است و نرخ کم مشارکت در دریافت کارت اهدای عضو از دلایل رضایت ندادن خانواده‌ها برای پیوند عضو است. یکی از کارهایی که می‌توان برای بالا بردن نرخ مشارک مردم در این زمینه انجام داد، فرهنگ‌سازی برای پیوستن به خانواده بزرگ اهدای عضو است.
کاشت یک نهال برای قدردانی از جان‌بخشان
دکتر قبادی افزود: برای فرهنگ‌سازی نیاز به مشارکت همه جانبه رسانه‌ها، نهادها، سازمان‌ها، هنرمندان و نامداران عرصه ورزش داریم تا مردم را به دریافت کارت اهدای عضو دعوت کنند چرا که همین کارت می‌تواند نیت قلبی فرد را برای این کار به خانواده یادآور شود و خانواده بهترین تصمیم را بگیرد.
وی خاطرنشان کرد: خانواده‌هایی که رضایت به اهدای عضو عزیزشان می‌دهند، کاری ارزشمند و قابل تقدیر انجام می‌دهند که هیچ زمانی از یاد و خاطر نمی‌رود.
این متخصص پیوند عضو، درخصوص پویش «یک نهال- یک زندگی» توضیح داد: مردم می‌توانند با کاشت یک نهال در یکی از بوستان‌ها و پارک‌ها به یاد جان‌بخشان اهدا کننده عضو، در این پویش شریک شوند و قدردانی خودشان را از این خانواده‌ها و اقدام ارزشمندی که انجام داده‌اند نشان دهند. برای این منظور می‌توانند به سامانه ملی اهدای عضو به نشانی www.ehdacenter.ir مراجعه کنند. همچنین هشتگ اصلی این پویش در فضای مجازی #یک_نهال_یک_ زندگی است که همراهان می‌توانند علاوه بر ارسال ویدیو، با استفاده از این هشتگ و تگ کردن صفحه رسمی انجمن به نشانی ehdacenter.ir@ در فضای مجازی، ویدیوهای کاشت نهال خود را انتشار دهند.
وی با بیان اینکه آثار برگزیده از طریق رسانه ملی و فضای مجازی به نمایش گذاشته می‌شود، گفت: امسال همانند سال‌های گذشته، یکی از روزهای هفته درختکاری به نام روز اهدای عضو نامگذاری می‌شود. در این روز، با کمک شهرداری و همزمان در کشور، افراد گیرنده عضو و خانواده‌های اهدا کننده، در چند بوستان تهران حضور پیدا می‌کنند و به یاد عزیزان از دست رفته جانبخش، نهالی را می‌کارند. یک دلنوشته را هم روی شاخه درخت به صورت نمادین قرار می‌دهند تا این اقدام خداپسندانه فرهنگسازی شود تا روزی برسد که دیگر فرد نیازمند عضوی، جانش را از دست ندهد.