حمیده امینی‌فرد
خبرنگار

تقریباً 5 سال پیش بود که برای برگزاری یک مراسم رسمی خانگی، دست به دامان کتایون شدیم. آن وقت‌ها کسی هم روحش خبر نداشت که می‌شود با یک تماس و چند بار خواهش و تمنا، یک آرایشگر باتجربه و زبردست را از سالن آرایشگاه‌اش به داخل خانه کشاند. کتایون، اما آن روزها جلوتر از هم‌صنفی‌های خودش بود.
کارش را خیلی وقت پیش از یک صندلی اجاره‌ای در یک سالن شلوغ مرکز شهر شروع کرده بود، اما به جای اینکه سال‌ها روی همان صندلی درجا بزند، خودش را به انواع و اقسام روش‌های جدید کاریابی مجهز کرد تا در دوره‌ای که کسی جرأت نداشت بالاتر از مدیر سالن حرفی بزند یا رفتار کند، مشتری‌های پولدار و دست و دلبازش را گلچین کرده و برایشان فایل ویژه تشکیل بدهد.
کتایون چند سال بعد از همان فایل عجیب و غریب محرمانه، یک آرایشگاه سیار راه انداخت و مشتری‌هایی که حالا به او اعتماد کرده بودند را در لیست خدمات ویژه‌ای قرار داد که به جای ماندن در ترافیک‌های چند ساعته و معطلی‌های کلافه کننده در آرایشگاه‌های شلوغ می‌توانستند همان خدمات را با نرخ پایین‌تر در خانه دریافت کنند. ایده او این روزها به یکی از پرطرفدارترین کسب و کارهای آنلاین تبدیل شده که سایت‌های مختلفی با اسامی متنوع به دنبال جذب مشتری‌هایی هستند که تمایل دارند تا در خانه و در یک محیطی آرام و بدون استرس خدمات دریافت کنند.
خدماتی که از مانیکور و پدیکور ناخن  گرفته تا شینیون و کوتاهی مو و حتی لیزرهای خانگی متغیر است. اتفاق نوظهوری که باعث شده تا خیلی‌ها بویژه در نزدیکی‌های نوروز به خدماتی پناه ببرند که در کمترین زمان ممکن و با همان کیفیت، آنها را از شر ترافیک‌های سرسام‌آور نزدیک سال جدید راحت کند.
 
تنبلی توجیهی
 اگر به دور و برتان هم خوب دقت کنید، می‌بینید که این روزها شکل جدیدی از خدمات آنلاین معروف شده که مصرف کننده‌ها ترجیح می‌دهند تا در خانه خدمات دریافت کند. نمونه دیگر آن هم مبل‌شویی و قالیشویی‌های سیار یا حتی پمپ بنزین‌ها و کارواش‌های خانگی که شما را برای خارج شدن از منزل بی نیاز کرده است. «اعتماد» البته کلیدی‌ترین موضوع برای احراز هویت فردی است که شما تاکنون با آن هیچ برخوردی نداشته‌اید و می‌خواهید برای دریافت خدمات او را به خانه دعوت کنید. همین پاشنه آشیل البته باعث شده تا سایت‌های متعددی با عناوین مختلف متولد شوند که تنها کارشان راحت کردن کار شما یعنی بررسی سوء پیشینه و وضعیت اخلاقی و سلامتی فروشنده است. این سایت‌ها با معرفی فروشندگان خدمات با طراحی گزینه‌هایی مانند «سابقه کار»، «گواهی سوء پیشینه» و «مدرک مرتبط» و حتی «تضمین کیفیت کار» باعث شده‌اند تا بازار کسب و کارهای تخصصی در منزل رونق بگیرد. جالب اینکه با باز گذاشتن بخش نظرسنجی و مشاهده نظرات دیگر کاربران، مخاطبان می‌توانند در انتخاب متخصصان با وسواس بیشتری عمل کنند. این اتفاق یک بازار دو سر سود هم برای فروشنده و هم برای مشتری است. از یک طرف مشتری می‌تواند با خیال راحت به سراغ گزینه‌های بیشتری برای دریافت خدمات برود و از آن طرف فروشنده هم ترجیح می‌دهد تا اگر برای انجام خدماتی به منزل رفت، بخش پشتیبانی حضور او را در آن موقعیت تحت نظر داشته باشد تا خطری او را تهدید نکند!
 
همه‌فن حریف
خدماتی که این سایت‌ها ارائه می‌کنند البته طیف متنوعی از خدمات را شامل می‌شود که پیش از این چندان باب نبود. یک نمونه از این خدمات عجیب که با عنوان «همه فن حریف» شناخته می‌شود، شامل انتخاب یک دستیار و مباشر است که می‌تواند همه سرویس‌های خدماتی شما مانند خرید را رفع و رجوع کند! خدمت جدیدی که تا قبل از این معمولاً در اختیار قشر متمول و سالمندی بود که ترجیح می‌داد یا نمی‌توانست حتی برای یک خرید ساده هم از خانه خارج شود.
حالا، اما با ظهور این کسب و کارهای جدید، شما هم با هر طبقه اقتصادی می‌توانید با انتخاب یک کارپرداز به لیست افرادی بپیوندید که انجام امور شخصی‌شان را به او واگذار می‌کنند. بازه قیمت نیز بین 330 تا 570 هزار تومان در روز تعیین شده که بسته به خدمتی که از او می‌خواهید تغییر می‌کند! این خدمت می‌تواند یک خرید ساده روزانه یا ارائه ملزومات پزشکی و مراقبتی باشد. خیلی از شما احتمالاً ماجرای خرید دارو برای پیرزنی 80 ساله که با پلیس 110 تماس گرفته بود را شنیده‌اید.
کلیپ پرطرفداری که خیلی زود به گفت‌وگوی رسانه‌ها با مأمور پلیس وظیفه‌شناس منجر شد. پیرزنی که از سر ناچاری و تنهایی به اجبار با پلیس تماس گرفته بود تا داروی انسولین او را از داروخانه تهیه کنند. اتفاقی که در پشت پرده آن دقیقاً نیاز به چنین مشاغلی را گوشزد می‌کرد!
 
معاینه فنی از خانه
یا در خدمتی دیگر، شما می‌توانید خودروی خود را به متخصص معاینه فنی بسپارید.
او خودروی شما را به یکی از مراکز معاینه فنی برده و بعد از انجام معاینه فنی با دریافت گواهی به منزل برمی‌گرداند. در این طیف خدمات شما می‌توانید از «کارپرداز امور دانشگاهی» تا «کارپرداز امور اداری» را پیدا کنید. اگر آشپز می‌خواهید یا خیاط یا حتی فردی که بتواند چراغ خودروی شما را شفاف کند، کافی است ثبت سفارش کنید.
این کسب و کارهای جدید که البته با عنوان «ارسال متخصص» به مخاطبان معرفی می‌شود، از زاویه‌ای دیگر هم قابل نقد است.
ارائه خدمات در محل اگرچه می‌تواند از حجم ترافیک‌های روزانه و ترددهای اضافه بکاهد، اما در اصل به نوعی از فعالیت‌هایی دامن می‌زند که اگر فراگیر شود، به تنبلی اجتماعی منجر خواهد شد. از طرفی فضای اجتماعی کسب و کارهای حضوری را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
شما در نظر بگیرید که هر خدمتی مانند کوتاهی مو در خانه ارائه شود. مثل خدمتی که در یکی از این سایت‌ها به نام «اصلاح موی کودک» با هزینه 150 تا 200 هزار تومان تبلیغ می‌شود. کودکی که در مواجهه با اولین تجربه زیبایی، بدون حضور در اجتماعی بزرگتر، خدماتی دریافت می‌کند که در واقع او را از محیط اجتماعی محروم می‌کند، چگونه می‌تواند در آینده با جامعه بزرگ‌تر ارتباط برقرار کند؟
 
خدمت متناسب‌سازی شده
خدمات در خانه اگرچه برای عده‌ای مانند سالمندان خوب و توصیه شده است، اما در یک فضای وسیع‌تر نمی‌تواند صرفاً یک خدمت اجتماعی مطلوب محسوب شود. بویژه بعضی از خدمات مانند دریافت گواهی معاینه فنی که حالا با ارائه خدمات نوبتی آنلاین مدیریت شده است و وقت زیادی از شهروندان نمی‌گیرد. بنابر این باید پرسید با چه توجیهی یک نفر استخدام می‌شود تا گواهی معاینه فنی دریافت کند؟ جالب اینکه ارائه خدمات با حال و هوای ایام و مناسبت‌ها هم متناسب‌سازی شده است.
مثلاً حالا یکی از برجسته‌ترین تبلیغات به فرستادن آشپزهایی بر‌می‌گردد که قرار است سفره افطاری شما را با ورود میهمانان‌تان گرم و تازه نگه دارند.
 کافی است شما کار تهیه غذا و چیدن سفره افطاری را به آشپزهای باتجربه و ماهر بسپارید، قبل از ورود میهمانان‌تان، آشپزها خانه را ترک می‌کنند و شما می‌توانید بدون آنکه استرس داشته و دلواپس طعم و مزه غذاها باشید، جلوی میهمانان‌تان سربلند بیرون بیایید!