نوسازی بافت فرسوده از برنامه‌های اصلی دولت در بخش مسکن است که دو هدف مهم افزایش کیفیت واحدهای مسکونی و افزایش تولید مسکن در بستر شهرها و روستا را فراهم کرده است. نوسازی همچنین از محورهای اصلی نهضت ملی مسکن است که سالانه ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار واحد مسکونی را شامل می‌شود. سرعت نوسازی بعد از یک دهه رکود این بخش در حال حاضر قابل قبول است و آمارها از رشد صدور پروانه ساختمانی در بافت‌های فرسوده حکایت می‌کند. بین سال‌های ۸۸ تا ۹۲ در مجموع ۳۵۳ هزار واحد مسکن در محلات هدف بازآفرینی شهری، نوسازی شده است اما بعد از آن و در دهه ۹۰ نوسازی به کندی پیش رفت و برنامه نوسازی سالانه ۱۰۰ هزار واحد مسکونی اجرایی نشد.
بر اساس آخرین آمار از شرکت بازآفرینی شهری، با تأکید وزیر راه‌وشهرسازی میزان تسهیلات نوسازی در بافت‌های فرسوده از ۳۰ هزار واحد به ۴۰ هزار واحد افزایش یافته است که باید تا پایان سال قرارداد آن با بانک‌های عامل بسته شود. همچنین ۳۰ هزار واحد نوسازی در آینده نزدیک با حضور رئیس‌جمهور افتتاح می‌شود. این گزارش نشان می‌دهد عملکرد استان‌ها بر اساس درصد تحقق برنامه تولید مسکن نسبت به سهمیه دو سال ابتدایی ۶۲ درصد است. آمار نوسازی استان‌ها در ۶ ماهه اول سال‌ جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۹.۷ درصد رشد داشته است.
استان‌های خراسان، هرمزگان و مازندران در نوسازی مسکن روند صعودی داشته‌اند. میانگین درصد نوسازی بافت فرسوده به تولید واحد مسکونی کل کشور در بهار امسال ۲۰.۹ درصد بوده است. شهرهای تهران، مشهد، کرمانشاه، تبریز و اصفهان در سال ‌جاری به لحاظ تعداد واحد به ترتیب جزو شهرهای برتر در نوسازی بافت‌های فرسوده به شمار می‌روند.
در حال حاضر روند ساخت ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار پروژه نهضت ملی مسکن توسط دولت در تمامی شهر‌ها در حال ساخت است که اراضی مورد نظر برای این پروژه‌ها تأمین شده است، اما برای افزایش روند سرعت ساخت و همچنین نوسازی بافت‌های فرسوده پرداخت بموقع تسهیلات ۵۵۰ میلیون تومانی نهضت ملی مسکن اهمیت بالایی دارد.
هم‌اکنون سرعت اجرای پروژه‌های نهضت ملی مسکن رشد ۲۰ درصدی دارد اما رشد نوسازی از مجموع رشد نهضت ملی مسکن بالاتر است. به گفته متولیان بخش مسکن، برای افزایش سرعت اجرای پروژه‌ها بانک‌ها باید مکلف به پرداخت تسهیلات شوند.
همچنین آمارهای صدور پروانه و فرایند نوسازی در بافت‌های فرسوده شهری از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون به بیش از ۲۳۵ هزار واحد رسیده است. صدور پروانه ساختمان در تهران به عنوان یکی از کلانشهرهایی که نوسازی مسکن در بافت‌های فرسوده آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، برای بیش از ۴۵ هزار واحد صادر شده است. به گفته محمد آیینی، معاون وزیر راه‌وشهرسازی، انتظار می‌رود با ارائه مشوق‌های مناسب که در بسته تشویقی نوسازی در نظر گرفته شده است و همکاری شهرداری‌ها میزان مشارکت مردم برای نوسازی واحدهای فرسوده در بافت‌های ناکارآمد شهری در تمامی شهرها رشد بیشتری یابد.
نوسازی یکی از سیاست‌های دولت سیزدهم در زمینه بازآفرینی شهری بوده که این در زمینه بارها بر تشکیل حلقه‌های میانی به عنوان واسط بین مردم و بخش‌های دولتی تأکید شده است.
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با تأکید بر ترویج بسته‌های تشویقی نوسازی توسط شهرداران و گروه‌های جهادی، از اجرای بیش از یکصد پروژه فضای سبز در محلات هدف بازآفرینی خبر داد.
آیینی با اشاره به اینکه شرکت بازآفرینی شهری ایران بیش از ۱۰۰ پروژه فضای سبز شامل ساخت بوستان، پارک و فضای سبز در محلات هدف اجرا کرده است، گفت: علاوه بر آن، این شرکت در احداث پارک و بوستان‌های بسیاری با شهرداری‌ها مشارکت دارد.
وی با بیان اینکه این شرکت از هر فرصتی برای اطلاع‌رسانی و ترویج فرهنگ نوسازی بافت‌های فرسوده استفاده می‌کند، خاطرنشان ‌کرد: به همین دلیل ۱۵ اسفند‌ماه که به نام روز درختکاری نامگذاری شده است، در همه بوستان‌های احداث شده در استان‌ها با حضور مسئولان محلی و استانی مراسم درختکاری و همچنین به مناسبت این روز پویش «نهال نو- خانه نو» برگزار خواهد شد.
وی با تأکید بر اینکه آگاه‌سازی شهروندان بیشترین تأثیر را در رونق نوسازی بافت‌های فرسوده دارد، عنوان کرد: از شهرداری‌ها می‌خواهم به ‌طور مستقیم به موضوع اطلاع‌رسانی و ترویج بسته‌های تشویقی ورود کرده و در این راه از ظرفیت پایگاه‌های مقاومت بسیج محلات، گروه‌های جهادی داوطلب، امامان جماعت مساجد و معتمدان محلات استفاده کنند.

رفع موانع
معاون وزیر راه‌وشهرسازی با بیان اینکه برای ۹۰ درصد از موانع موجود بر سر نوسازی مسکن و نیز بازآفرینی شهری راه‌حل قانونی وجود دارد، اظهار داشت: مشکل اصلی عدم اطلاع از این قوانین بوده و به همین دلیل یکی از مهم‌ترین رویکردهای شرکت بازآفرینی شهری ایران ترویج و اطلاع‌رسانی است.

برش

کاهش تورم
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان اینکه تولید مسکن به کاهش تورم می‌انجامد، تصریح کرد: هر چه شرایط را برای تولید مسکن فراهم کنیم تورم نیز کاهش می‌یابد و از سوی دیگر برای کسانی که در این بافت‌ها زندگی می‌کنند تولید ثروت می‌شود. در این زمینه مدیر کل دفتر مطالعات کاربردی و امور ترویجی شرکت بازآفرینی شهری ایران از تشکیل حلقه‌های میانی در ۱۰۱ شهر و ۱۹ استان کشور برای ترویج بسته‌های تشویقی نوسازی مسکن در بافت‌های فرسوده خبر داد. سعید اسدی گفت: تاکنون در ۱۰۱ شهر و ۱۹ استان حلقه‌های میانی تشکیل شده است. سه استان بوشهر، گلستان و شرق سمنان بیشترین فعالیت را در این حوزه داشته‌اند و در ۱۲ شهر استان بوشهر ۴۸ حلقه میانی شکل گرفته است. ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار بنای ناپایدار با ۱۰ میلیون نفر ساکن در بافت‌های ناکارآمد کشور شناسایی شده است که از این میزان یک میلیون و ۴۵۰ هزار بنا در بافت فرسوده قرار دارد. با تخریب هر پلاک فرسوده، به‌ طور متوسط در کشور سه واحد مسکن اضافی تولید می‌شود. در بافت‌های فرسوده به دلیل اینکه زمین برای مردم است، ساخت‌وساز سریع بوده و تحویل متقاضیان می‌شود.