نقش رویدادهای فرهنگی جهانی در کمک به پایان نسلکشی در غزه در گفتوگوی «ایران» با ناشر فلسطینی مقیم کانادا
مقاومت از طریق کلمات
«کتاب نون» متعلق به ناهد الشوا، نویسنده و ناشر فلسطینی اهل غزه که در کانادا زندگی میکند، یکی از نشرهایی است که امسال در نمایشگاه کتاب مسقط حضور دارد. با توجه به وضعیت جاری در فلسطین، این کشور تنها با سه نشر در نمایشگاه حضور پیدا کرده اما اغلب ناشران با کتابها و محتواهایی درباره غزه و فلسطین و برخی نظیر ناشران کویتی و قطری با ریسهکشی پرچم فلسطین در غرفههایشان، حمایت خود را از مظلومان فلسطینی ابراز کردهاند، اما ناهد الشوا که به همراه خواهرش در غرفه «کتاب نون» حضور پیدا کرده است، دو عضو از خانواده «الشوا» هستند که در غزه مرکز فرهنگی شناختهشدهای داشتند. با این ناشر درباره وضعیت غزه و نقش رویدادهای فرهنگی جهانی در کمک به آن گفتوگو کردیم.
فاطمه ترکاشوند
خبرنگار
نظر شما درباره وضعیتی که در غزه جریان دارد چیست؟
غزه در حال ویران شدن است و ما درد و رنج مداومی میکشیم و به آن ادامه میدهیم چراکه میخواهیم آن را فراموش نکنیم. این درد را در خودمان و فرزندانمان نگه میداریم و ادامه میدهیم تا هرگز از یادمان نرود چه ظلمی به ما تحمیل شده است.
شما هنوز در غزه خانوادهای
دارید؟
بله دارم، اما حدود 100 نفر از آنها کشته و 33 نفر هم گم شدهاند. همه ما ناراحت هستیم اما واقعاً چه میشود کرد؟
چه انتظاری از نهادهای بینالمللی دارید؟
اول اینکه جلوی ادامه این نسلکشی را بگیرند و دوم اینکه سرزمین و آزادیمان را به ما بازگردانند؛ دستکم جلوی شهرکسازی را بگیرند. ما اشغال را نمیخواهیم و فقط زمین و درختانمان را میخواهیم و دریایی را که به خودمان تعلق دارد.
فکر میکنید از چه راهی میتوانید آنها را بازپس بگیرید؛ از راه جنگ یا صلح؟
اول از همه، یک سازمانی باید جلوی اسرائیل را بگیرد تا از ایــن قلدری کردن در گوشه گوشه جهان دست بردارد؛ این قلدری که برای قوانین جهانی و حقوق بشر هیچ اهمیتی قائل نیست.
ما باید جلوی این قلدری کردن را بگیریم و بعد از آن تازه بنشینیم و راهحلی برای وضعیت پیدا کنیم، وگرنه معلوم نیست این وضعیت ما را به کجا خواهد رساند؛ فقط درد و درد و درد... با کسی که خشمگین است و توجهی به هیچ چیز ندارد و احترامی برای کسی قائل نیست، به هیچ جایی نخواهیم رسید. بنابراین اول از همه لازم است این قلدری پایان یابد و به سرعت شکسته شود.
کانادا کمکی به فعالان فرهنگی فلسطینی در زمینه مبارزه میکند؟
من با سیاستهای کانادا و مدلی که با آن مبارزان فلسطینی را دور میزنند، موافق نیستم. البته چیزهایی تغییر کرده اما همچنان سکوت کردهاند. آنها این نسلکشی را وتو نمیکنند. این موضعگیری درستی نیست. در واقع سکوت کردن یعنی شما دارید به نفع دشمن عمل میکنید و این خیلی دردناک است چون کانادا خودش یک رژیم آپارتاید است؛ آنها هم سرزمین بومیان کانادایی را غصب کردهاند و حالا دارند برای اتفاقی که 300 سال پیش افتاده عذرخواهی میکنند، بنابراین باید به خاطر حوادثی که هماکنون در غزه رخ میدهد نیز عذرخواهی کنند.
نظرتان درباره این نمایشگاه و این دست رویدادهای فرهنگی برای کمک به وضعیت فلسطین چیست؟
حتماً کمک میکند. مأموریت ما حفظ فلسطین از نهر تا بحر است و بر این اساس وظیفه نشر ما این است که اینجا حضور داشته باشیم و فرهنگ و کتابهایمان را به معرض دید بگذاریم. این راهی است که برای مقاومت انتخاب کردهایم؛ مقاومت از طریق کلمات، تصاویر و صلحمان.
ما در کتابهایمان طالب صلح هستیم چراکه همواره سایرین را کنار خود پذیرفتهایم. همه ما در کشورمان فلسطین از مسلمانان گرفته تا یهودی و مسیحی کنار هم زندگی میکنیم؛ همه با هم دوست هستیم. ما فقط صهیونیسم را قبول نداریم. صهیونیسم یک موضوع دیگر و مسألهای سیاسی است نه دینی؛ صهیونیسم از دین یهود به عنوان ابزاری برای حمایت از سیاستهای اسرائیل استفاده میکند. اصلاً شما که هستید بگویید فلسطین سرزمین موعود شماست و طبق کدام سند؟
آیا به نمایش و فروش گذاشتن کتاب در نمایشگاههای جهانی کافی است و کار بیشتری نمیشود انجام داد؟
البته که میشود، اما این تنها کاری است که فعلاً از ما برمیآید.
سایرین مثل کشورهای منطقه و عربی چه کار بیشتری میتوانند انجام دهند؟
به نظر من کشورهای عربی میتوانند کارهای دیگری هم انجام دهند. البته این فقط به دولتهای عربی یا مسلمان مربوط نیست. فلسطین یک مسأله عربی نیست بلکه انسانی و به عدالت مربوط است. آیا دیروز خبر آن مرد امریکایی که خودش را در اعتراض به مسأله غزه آتش زد، شنیدید؟
او نه مسلمان بود، نه مسیحی، نه عرب و نه اهل فلسطین! او فقط نمیخواست جزئی از سکوت در برابر این نسلکشی باشد و خودش را در حالی ببیند که دارد به نوعی از این جنایت حمایت میکند، اما واقعاً چه میشود کرد؟ما دیگر هیچوقت نمیتوانیم یک زندگی معمولی داشته باشیم. گاهی اوقات حتی زمانی که چیزی میخورم یا آبی مینوشم، احساس گناه و عذاب وجدان دارم چون مردم ما در غزه دارند از گرسنگی و تشنگی میمیرند. گذشته از اینها مسأله ما کرامت انسانی و غرورمان است که پایمال شده است.ما «مرکز الشوا» را داشتیم. من از خانواده «الشوا» هستم. ما از یک مرکز فرهنگی بزرگ برخوردار بودیم که حالا کاملاً با خاک یکسان شده است. در این مرکز، فیلم نمایش میدادیم، تئاتر اجرا میشد، کودکان برای مطالعه و استعدادیابی به آنجا میآمدند اما امروز همه آنها از بین رفته است. بسیاری از ما هم مثل شما نمیدانیم باید چه اقدام مؤثری داشته باشیم؛ فقط دعا کردن... فکر نمیکنم دعا کافی باشد. باید حتماً با اقدامی همراه باشد. حتی خدا هم میگوید دعا کردن کافی نیست و باید حتماً در زندگی کار کنید. شما برای کارهای روزمرهتان هم فقط دعا نمیکنید بلکه کار میکنید. باید کاری کرد.
به عنوان یک ناشر، نظرتان درباره نمایشگاه کتاب مسقط چیست؟
تجربه خیلی خوبی است. مردم عمان کتاب میخوانند و به آن احترام میگذارند. من در نمایشگاههای دیگری مثل دوحه بودهام و این نمایشگاه هم بسیار خوب است. خیلی دوست داریم در نمایشگاه تهران نیز حضور داشته باشیم. در حال حاضر 10 کتاب از کتابهای ما به فارسی ترجمه شده است و بسیاری از تصویرگران کتابهای ما ایرانی هستند.