امیرعلی بیگوند
خبرنگار

رونمایی از سه کتاب در حوزه انتخابات و تبلیغات سیاسی
آیین رونمایی از کتاب‌های «کارزار انتخابات» اثر یوسف سلمان‌خواه، «انتخابات و تکنیک‌های تبلیغات سیاسی» اثر دکتر سید رضا نقیب‌السادات و کتاب «نخبگان مشروطه در آینه فرهنگ سیاسی» اثر دکتر صابر جعفری‌کافی‌آباد در محل پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور نویسندگان آثار، محسن اسلامی سخنگوی ستاد انتخابات وزارت کشور و صاحبنظران حوزه فرهنگ سیاسی برگزار شد. شیرازه مشترک این سه اثر را شاید بتوان رویکرد فرهنگی به رفتارهای سیاسی برشمرد. نویسندگان این سه کتاب سعی کرده‌اند علاوه بر خوانش سیاسی «رویکرد فرهنگ و ارتباطات سیاسی» را در آثارشان به طور برجسته‌ای لحاظ کنند. چنین کتاب‌هایی که تنها به خوانش سیاسی محدود نمی‌شوند و ارتباطات و فرهنگ سیاسی یک سرزمین را هم در نگاهشان لحاظ می‌کنند، می‌توانند به حوزه عملیاتی ورود کرده و ابزاری کاربردی برای فعالان سیاسی شوند و این سه کتاب از چنین ظرفیتی برخوردارند تا راهنمای عملی برای کنشگران سیاسی شوند. این روزها هم که در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی هستیم چنین آثاری به شناخت بهتر ابعاد انتخابات و کنشگری سیاسی کمک می‌کنند و پاسخی در راستای نیاز ما به الگوی بومی برای کنشگری سیاسی هستند.
 
 الگویی بومی برای کنشگران سیاسی
دوران مشروطه یکی از نقاط عطف تاریخ معاصر ماست که اغلب محققان برای آسیب‌شناسی تبارشناسانه اکنون ما، به این دوره از تاریخ ارجاع می‌دهند و اغلب هم خوانشی سیاسی از آن ارائه می‌کنند، اما دکتر صابر جعفری‌کافی‌آباد، عضو هیأت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی در کتاب «نخبگان مشروطه در آینه فرهنگ سیاسی» با رویکرد فرهنگ سیاسی به تاریخ مشروطه نظر کرده است. او معتقد است مفهوم «فرهنگ سیاسی» به طور تلویحی پیوند بین حافظه فرهنگی ایرانیان و امر سیاسی را نشان می‌دهد و از این‌رو برای ظرفیت‌های متکثر حافظه تاریخی ما قابلیت‌های بسیاری دارد.
مؤلف در این اثر با واکاوی ۱۴ اثر از نخبگان مشروطه و با بررسی بیش از ۴۰۰ سنجه‌، فرهنگ سیاسی نخبگان دوره مشروطه را مورد مداقه قرار داده است. خواندن این کتاب علاوه بر اینکه می‌تواند به فهم بهتر ما از تاریخ معاصر کمک کند، این نکته جالب را به ما متذکر می‌شود که بسیاری از مسائل امروز ما همچون 100 سال گذشته است و این پرسش را پیش چشم تحلیلگران سیاسی-اجتماعی می‌گذارد که چرا ما از برخی مسائل‌مان گذر نمی‌کنیم و طی صد‌و‌اندی سال این چالش‌ها همواره در تاریخ این سرزمین تکرار شده‌اند.
چگونگی فهم نامزدهای انتخاباتی  از جایگاهشان در میان مردم
دکتر سید رضا نقیب‌السادات که استاد علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی است با تجربه‌ای که در عرصه تبلیغات انتخابات داشته و با اعتقاد به اینکه تبلیغات انتخاباتی اغلب کلیشه‌ای و محدود است با انتشار کتاب «انتخابات و تکنیک‌های تبلیغات سیاسی» سعی کرده راهنما و دستورالعملی برای اجرای منطقی و عدالت‌محور در تبلیغات انتخاباتی به‌دست دهد. او در این کتاب به موضوع «کاندیدای اصلح» با توجه به دیدگاه رهبران جمهوری اسلامی می‌پردازد و متر و معیاری برای شناسایی کاندیدای اصلح به‌دست می‌دهد.
«چگونگی فهم نامزدهای انتخاباتی از جایگاهشان در میان مردم» از دیگر محورهایی است که مؤلف در این اثر بر آن تمرکز دارد و بخشی از کتابش را به شیوه‌های ارزیابی افکارعمومی و جایگاه‌سنجی کاندیداهای انتخاباتی با استفاده از روش «تمایز معنایی» اختصاص داده است. با توجه به سه وجه مثبت، منفی و خنثی تبلیغات، مؤلف، ۱۱۰ تکنیک تبلیغاتی را برای کاندیداها معرفی می‌کند. او با ارجاع به این مثل معروف که هر چه دروغ ‌بزرگ‌تر قابل‌قبول‌تر، معتقد است که گاه در تبلیغات انتخاباتی ما به این ضرب‌المثل متوسل می‌شویم و وعده‌های توخالی انتخاباتی می‌دهیم. از این‌رو در این کتاب سعی می‌کند تکنیک‌های تبلیغاتی را معرفی کند که بر دو محور «عدالت» و «علم» قوام و دوام می‌یابند و این تکنیک‌ها باعث می‌شوند تبلیغات انتخاباتی تنها شعارهایی توخالی نشوند.
 
بازاریابی سیاسی
یوسف سلمان‌خواه نویسنده کتاب «کارزار انتخابات» با این هدف این کتاب را نوشته است که اثری کاربردی برای رفع نیازهای انتخابات به دست مخاطب دهد. او انگیزه‌اش از نگارش این اثر را چنین عنوان می‌کند:«با توجه به تنوع و تعداد کتاب‌های موجود در حوزه انتخابات، شاهد نوعی پراکندگی در این آثار بودم که یک نامزد انتخاباتی باید برای اطلاع از آنها قریب به ۱۵ هزار صفحه را بخواند. از این‌رو به دنبال نگارش اثری کاربردی‌تر بودم که بتواند حداقل ۷۰ درصد نیاز‌های کاربردی نامزدهای انتخابات را مرتفع کند.»
«جغرافیای انتخابات» بخش نخست کتاب او را شکل می‌دهد که خود او مدعی است تا کنون این بحث در نگاه نویسندگان این حوزه مغفول مانده است. به زعم او، شناخت جغرافیای انتخابات و آگاهی از ویژگی‌های حوزه انتخابیه پیش‌شرط برنامه‌ریزی خوب و مؤثر برای انتخابات و تبلیغات انتخاباتی است، چرا‌که تعلق مکانی و هویتی یکی از محرک‌های مؤثر برای حضور مردم در انتخابات و مشارکت سیاسی است. به این منظور او بر اساس مدل تقسیم‌بندی سه‌گانه والرشتاین از جهان، یک مدل تخت را در حوزه انتخابیه رشت پیاده و راستی‌آزمایی کرده است. او همچنین چگونگی تشکیل ستاد انتخاباتی، انتخاب افراد مذاکره‌کننده، یارگیری انتخاباتی و... را هم در این اثر خود به بحث و بررسی می‌گذارد و راهکارهای عملی برای آن ارائه می‌دهد. «خیر عمومی» از جمله مفاهیمی است که او در این کتاب بر آن متمرکز می‌شود و معتقد است بازاریابی سیاسی و تاکتیک‌های انتخاباتی باید اصل اساسی خیر عمومی را مدنظر داشته باشند.
 
فعالیت‌های مجاز، تبلیغات غیرمجاز
محسن اسلامی، سخنگوی ستاد انتخابات وزارت کشور از میهمانان جلسه رونمایی از کتاب‌ها بود که به تغییر قانون انتخابات در مجلس شورای اسلامی اشاره کرد:«در تغییرات جدید، فصل مجزایی به تبلیغات اختصاص داده شده و تبلیغات نظام‌مند و هدفمند طراحی شده است. تبلیغات مجاز در عرصه حقیقی، تبلیغات مجاز در عرصه مجازی، تبلیغات غیرمجاز و سامانه شفافیت مالی از جمله مواردی هستند که قانونگذار به آنها پرداخته است.»
او درباره کتاب‌های رونمایی شده هم گفت که این آثار این قابلیت و ظرفیت را دارند که به مردم کمک کنند در انتخابات پیش‌رو علمی‌تر و آگاهانه‌تر مشارکت سیاسی داشته باشند، چراکه هر چه عملکرد مردم درست‌تر و آگاهانه‌تر باشد، ما در میدان سیاست بهتر و توانمند‌تر ظاهر می‌شویم.
او به این نکته هم اشاره کرد که نسل جدید بیشتر به روش‌های نو مانند کمپین‌ها و پویش‌ها علاقه‌مند است در حالی که ما کمتر به موضوعات روشی انتخابات توجه داشته‌ایم و جامعه‌پذیری روش‌های انتخاباتی کمتر مورد تأمل قرار گرفته است.
به این اعتبار، اگر نامزدها بر روش‌ها بیشتر تمرکز کنند، انتخابات به لایه‌های میانی جامعه هم سرریز خواهد شد.
او بر این باور است که اگر روش را اصلاح کنیم، میزان مشارکت در انتخابات بالا خواهد رفت و کتاب‌هایی که در این جلسه رونمایی شد می‌توانند در این مسیر به کمک فعالان سیاسی بیایند.