فائزه‌سادات یوسفی
خبرنگار

در حالی رایزنی‌های منطقه‌ای پیرامون دستیابی به یک طرح آتش‌بس در حال انجام است که رسانه‌های عربی روز گذشته به نقل از یکی از اعضای حماس از نشست مشترک گروه‌های سیاسی فلسطینی مانند جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) و جنبش فتح با مقامات روسیه در مسکو خبر دادند.
در همین رابطه محمد نزال، عضو دفتر سیاسی حماس در جریان گفت‌وگویی مطبوعاتی تصریح کرد، در خصوص آنچه طرح پسا‌جنگ نامیده می‌شود، ارتباط و تماس رسمی با تشکیلات خودگردان فلسطین وجود ندارد. او همچنین خبرهای موجود در مورد اینکه منطقه رفح آخرین دژ جنبش حماس است یک خوش‌خیالی شکست‌خورده دانست و تأکید کرد، این جنبش در کل منطقه غزه حضور دارد. وی همچنین گفت، هدف حماس از مذاکره، تحقق منافع ملت فلسطین بوده و در حال حاضر نیز توقف جنگ علیه نوار غزه اولویت دارد.
پروژه اختلاف‌افکنی غرب
بین گروه‌های فلسطینی
آنچه که در روند مذاکرات و همچنین ارائه طرح دو دولتی در دستورکار امریکا مشهود است، ایجاد اختلاف‌های عمیق بین گروه‌های فلسطینی و انسداد همکاری بین این دو گروه است. چرا که ایجاد اختلاف‌های جدید بین گروه‌های فلسطینی مشارکت آنها را بر سر ایجاد آتش‌بس کمرنگ کرده و کمک بزرگی به رژیم صهیونیستی خواهد کرد. از سوی دیگر این امر می‌تواند دشواری‌های زیادی را در مسیر آتش‌بس به وجود آورده و امکان عدم تحقق آن را به مناقشه موجود بین گروه‌های فلسطینی و نه عدم تضمین رژیم صهیونیستی منتسب کند؛ به معنایی عدم وجود طرف واحد در یک طرف گفت‌و‌گو می‌تواند بهانه عدم مشارکت در مذاکرات را برای رژیم صهیونیستی فراهم کند.
اکنون نیز آنچه به طور مشترک برای امریکا و رژیم صهیونیستی ارجحیت دارد، از بین بردن توان مقاومتی حماس همراه با برجسته کردن تشکیلات خودگردان فلسطینی در یک راستاست. از سوی دیگر احتمال واگذاری اداره نوار غزه به تشکیلات خودگردان در طرح دوران پسا‌جنگ به عنوان امتیازی برای سازمان نیز با هدف اختلاف‌افکنی توسط واشنگتن تعقیب می‌شود. اما این قضیه برای گروه‌های فلسطینی آشکار شده و بر همین اساس بارها تشکیلات با تأکید بر وحدت صفوف اعلام کرد که حماس را بخشی از جنبش فلسطین و بخشی جدایی‌ناپذیر از مردم فلسطین می‌داند.
 
جایابی روسیه در میز میانجیگری
روسیه بارها پس از عملیات طوفان‌الاقصی اعلام کرده بود که به تماس‌های خود با فلسطین و اسرائیل ادامه داده و تلاش خواهد کرد تا راه‌هایی برای حل‌وفصل مسائل پیدا کند. اکنون نیز در بحبوحه جنگ و تراکم مذاکرات، مسکو تلاش دارد که از ظرفیت خود برای میانجیگری و یافتن راه‌حل‌هایی برای مشکل فلسطین که در اولویت مسائل غرب آسیا قرار گرفته، بهره ببرد.
به نظر می‌آید از منظر کرملین، تعمیق شکاف بین غرب و روسیه پس از جنگ اوکراین و بروز انتقادات گسترده جهانی از امریکا به عنوان حامی سرسخت جنایت‌های رژیم صهیونیستی، اعتبار مسکو را برای نقش میانجی افزایش داده است.
به همین منظور روسیه با اتخاذ رویکردی متعادل و منطبق بر خواست دولتمردان منطقه‌ای در صدد بر آمد که منافع دوسویه خود را در این جنگ حفظ کرده و مانع گسترش تنش و در عین حال استقرار ناتو در سرزمین‌های اشغالی شود. به عنوان نمونه، پوتین صراحتاً اعلام کرد که حماس را یک سازمان تروریستی نمی‌داند و دستگاه سیاست خارجی کشورش نیز قطعنامه‌هایی را که در آن حق گروه‌های مقاومت فلسطینی زائل می‌شد، وتو کرد. اما در عین حال همانند امریکا، با رأی ممتنع قطعنامه کمک موقتی به غزه را به تصویب شورای امنیت رساند.
در این بین برخی جوسازی ها و ماجراجویی‌های رسانه‌ای تلاش دارند که این دیدارها را به حمایت‌های رزمی مسکو از گروه‌های فلسطینی مرتبط کنند.
با وجود این، اما روابط مسکو با گروه حماس بسیار قدیمی‌تر از تنش‌های اخیر روسیه با اسرائیل بر سر اوکراین است و مسکو طی سال‌های گذشته همواره پذیرای هیأت‌های حماس بوده که در برخی مواقع با هدف انجام میانجیگری میان حماس و گروه فلسطینی رقیب، یعنی جنبش فتح بوده است و در برخی مواقع، دو طرف در مورد روند صلح در خاورمیانه گفت‌و‌گو کرده‌اند.
لذا با این سابقه تاریخی، برخی وجود روابط سیاسی را نشانگر احتمال حمایت نظامی و تسلیحاتی روسیه از حماس نیز دانسته‌اند که البته تاکنون چیزی جز حدس و گمان‌های ثابت‌نشده نبوده است.