حمیده امینی‌فرد
خبرنگار

یک..دو...سه...پسر جوان بالاخره با صدای آقای دکتر اجازه پیدا می‌کند تا سرش را از زیر دستگاه غول‌پیکر لیزر، بیرون بیاورد و برای دیدن تصویر جدیدی که معلوم نیست تا چه اندازه با آن تصویر رؤیایی قابل تصورش همخوانی داشته باشد، به آیینه‌ای خیره شود که از این پس یک «من جدید» به او نشان خواهد داد. او همه تلاشش را می‌کند تا رو به دوربینی که قرار است شعف و هیجان آن لحظه را به تصویر بکشد، اضطراب و ترس دیدن نتیجه را پنهان کرده و با حالتی مبهوت، برق شادی درونش را به چشمان بسته‌اش بیاورد...آیینه که کمی بالاتر می‌رود، هنوز سکوت سرد این چند دقیقه تمام نشده پسر با تردید، چشمانش را می‌بندد و باز می‌کند... چند ثانیه که گذشت، دکتر که از اضطراب او آگاه شده، بااطمینان شروع به توصیف نتیجه‌ای می‌کند که ظاهراً همه را شگفت‌زده کرده است. یک عمل موفقیت‌آمیز 250‌میلیون‌تومانی ناقابل که حالا از آن پسرچشم قهوه‌ای تیره، یک جوان چشم آبی زیبا ساخته که ظاهراً برای این دو جفت چشم اروپایی به تعبیرآقای دکتر، رؤیاها و برنامه‌های زیادی دارد! تعجب نکنید، عمل تغییر رنگ چشم‌ها که زمانی به‌عنوان یک عمل غیرمتعارف عجیب، دهان خیلی‌ها را به تعجب باز می‌کرد، حالا به یک عمل رایج نه‌چندان عجیب و غریب تبدیل شده که متقاضیانش هر روز بیشتراز دیروز می شوند. نمونه آن هم کلیپی که این اواخر در فضای اجتماعی زیاد دیده شده می‌شود. عده‌ای که البته رنگ چشمانشان پوشیده شده و معلوم نیست دقیقاً چه رنگی شده است، با خوشحالی ازعمل تغییر رنگی می‌گویند که ظاهراً زندگی این روزهایشان را دگرگون کرده است. در آن سوی ماجرا البته تب دیگری هم فراگیر شده است، کلیپ پربازدید دیگری که توجه خیلی‌ها را به خود جلب کرده، مربوط به یک پسرجوان خوابیده روی تخت  است که معلوم نیست دقیقاً چند روز یا چند هفته و شاید هم چند ماه است که در این حالت برای رسیدن به رؤیای قد بلند شدن با تبعات این عمل ترسناک دست و پنجه نرم می‌کند، خودش می‌گوید قد 168 سانتی داشته و ظاهراً حالا هم فقط 6 سانتی متر بلندتر شده، برای همین 6 سانت هم بیش از 200 میلیون تومان پرداخته است! نظراتی که در زیر این ویدیو منتشر شده البته جالب‌تر از حرف‌های خود اوست؛ خیلی‌ها از او می‌پرسند که چرا فکر کرده قد 168 سانتی کوتاه است و عده‌ای دیگر هم سؤال کرده‌اند که آیا این 6 سانت واقعاً قد و قواره‌اش را تغییر داده است؟ جالب اینکه اغلب مخاطبانش به‌خوبی از تبعات و عوارض این عمل آگاهند و نوشته‌اند که چگونه ریسک چنین عمل خطرناکی را آن هم فقط برای 6 سانت پذیرفته و ترجیح داده تا کمی قد بلند‌تر به‌نظر برسد!

پاسخ هرتغییری، زیبایی نیست
 اگر تا دیروز خیلی‌ها را برای انجام جراحی‌های زیبایی معقول مثل عمل بینی مؤاخذه می‌کردیم در این موج جدید، افراد به سراغ بخش‌های دیگری از اندام خود رفته‌اند که همچنان نمی‌توانند آن را به‌عنوان عضوی از بدن خود بپذیرند! نگاهی به هر دو عمل (افزایش قد و تغییر رنگ چشم) که این روزها نسبت به گذشته رایج‌تر شده نشان می‌دهد که نتیجه عمل با تصورات جامعه به‌شدت متفاوت است. رنگ چشمانی که به جای زیبایی به مخاطب نوعی ترس از خیره‌شدن را القا می‌کند، نشان می‌دهد که لزوماً پاسخ هر تغییری، زیبایی نیست.
توجه به تغییرات ظاهری البته در بین برخی ایرانی‌هایی که خارج از کشور و به عبارتی فراتر از استانداردهای القایی جامعه ایران زندگی می‌کنند، هم جالب‌توجه است. دوستی تعریف می‌کرد که درمحل کارشان در سوئد از هر سه خانم ایرانی، دو نفر کاندیدای تغییر رنگ چشمانشان بوده‌اند تا از این طریق با جامعه اروپایی هماهنگی بیشتری پیدا کنند.
عده‌ای که در یک شبانه‌روز، بلیت می‌گیرند و بعد هم با تغییرات کاملاً محسوس به محل کارشان بر می‌گردند. عمل‌های لاکچری اعجاب‌آوری که البته همچنان مورد تأیید برخی از سازمان‌های جهانی مانند FDA (سازمان غذا و داروی امریکا) نیست و برخی از پزشکان نیز همچنان زیر بار ریسک بالای چنین عمل‌هایی نمی‌روند.

تلاش برای استانداردسازی کودکان
سن تلاش برای رسیدن به استانداردهای زیبایی القایی، البته حالا به پایین‌ترین حد خود رسیده است. والدینی که احتمالاً خودشان در دسته‌ای قرار می‌گیرند که به اصطلاح قد بلند محسوب نمی‌شوند، این روزها همه تلاششان را می‌کنند تا فرزندانشان از این عیب ظاهری خلاص شوند! نمونه آن را هم در اطرافتان زیاد دیده‌اید. والدینی که به هر دری می‌زنند تا بلکه فرزندانشان چند سانتی‌متر بلند‌قد‌تر دیده شوند.
نمونه آن هم خانم رستمی که با شنیدن صدای دکتر که ممکن است صفحات رشد فرزندش بسته شده باشد، به انواع و اقسام داروها و روش‌ها متوسل شده تا بلکه قد دخترش کمی بلند‌تر به نظر برسد! او البته در تمام این مراحل سلامت جسمی و روحی دخترش را نادیده گرفته است.  دختری که از 7 سالگی تحت درمان قرارگرفته و حالا در مقایسه با هم‌ سالانش با اندام‌های برجسته‌ای مواجه شده که برای درمان آن هم دوباره باید هورمون‌تراپی کند. دخترشادابی که حالا به یک فرد افسرده گوشه‌گیر تبدیل شده که مدام قد خودش را در مقایسه با دیگرانی قرار می‌دهد که به باور او در تقدیرشان «قد‌بلند» نوشته شده. دختری که مدام از خودش می‌پرسد، چطور باید این موهای ضخیم درآمده روی دستانش را از چشم همسالانش پنهان کند و اصلاً چرا باید در تمام این سال‌ها درد آمپول‌هایی را به جان بخرد که تمام زیبایی صورتش را با جوش‌های بزرگ پوشانده! و البته جواب این سؤالات از دید والدینی که خودشان را دلسوز می‌نامند هم جالب‌توجه است...« فردا از ما برای این زحمات تشکر می‌کند!»

افزایش قد یا کاهش عقل؟
جراحی افزایش قد در حیطه کار جراحان پلاستیک نیست و برای همین هم ارتوپدها باید درباره انجام عمل تصمیم‌گیری کنند.
 همین یک نکته نشان می‌دهد که اساساً جراحی افزایش قد در زمره عمل‌های زیبایی و اصلاح عیوبی که از نظر ما باید زیبا شود، قرار ندارد. دکتر محمد رازی، ارتوپد درباره اینکه تا چه اندازه جراحی افزایش قد در موج زیبایی‌هایی که اخیراً رایج شده قرار می‌گیرد، به «ایران» می‌گوید: «درایران ما به‌طور شایع با عوارض این‌گونه جراحی‌ها و آسیب‌هایی که برای بیماران پیش آمده و پرونده‌هایی که درنظام‌پزشکی و پزشکی‌قانونی تشکیل شده است، مواجهیم. این درحالی‌ است که از نظر ارتوپدی فقط در موارد خاصی مثل کوتولگی‌ها یا بیماری «آکندروپلازی» یعنی زمانی که فرد به علت کوتاهی بیش‌از اندازه قد، امکان نشستن روی صندلی را ندارد یا نمی‌تواند از پله‌ها بالا برود، صرفاً  این جراحی‌ها می‌تواند با تمهیدات ویژه‌ای انجام شود. عوارض این جراحی درافراد سالم و نرمال به‌قدری بالاست که به هیچ وجه از نظرارتوپدی توصیه نمی‌شود. متأسفانه اغلب افرادی که به‌دنبال این نوع جراحی‌ها می‌روند دختران و پسران جوان سالمی هستند که وقتی با عوارض آن مواجه می‌شوند حتی احتمال اقدام به خودکشی هم درباره آنها وجود دارد. بنابراین به هیچ‌ وجه توصیه نمی‌کنیم.»
او البته درباره اینکه در ایران سالانه چه تعداد اقدام به عمل جراحی افزایش قد می‌کنند، اطلاع دقیقی ندارد اما درباره پزشکان ارتوپدی که به این جراحی‌های پرریسک تن می‌دهند، می‌گوید: «تعداد بسیار معدودی اقدام به این کار می‌کنند. چراکه از نظر انجمن ارتوپدی ایران که تنها مرجع با‌صلاحیت ارتوپدی است، این جراحی‌ها به‌جز مواردی خاصی مثل نابرابری اندام‌های بدن زمانی که فرد دچار تصادف شده یا به‌طور مادرزادی یک پای کوتاه‌تر دارد، مجاز تلقی نمی‌شود.»
این پزشک تأکید می‌کند: «این عمل غیرقانونی نیست، اما باید زمانی که نابرابری بین دو اندام تحتانی وجود دارد، این جراحی‌ها انجام شود یعنی وقتی فرد سالمی که دو اندامش سالم و مساوی است و اختلاف بین دو اندام مثلاً دو پا بیش از دو سانت نیست، این جراحی غیرضروری تلقی شده و عوارض بسیاری به‌همراه دارد که در بیشتر مواقع هم به معلولیت منجر می‌شود.»
به گفته او، اخلاق پزشکی ارتوپدی، انجام جراحی افزایش قد را در تمام دنیا صرفاً در مواقع ضروری توصیه می‌کند. این نوع جراحی‌ها هزینه‌های بالایی را بر بیماران تحمیل می‌کند و درنهایت نیز به نتیجه دلخواه منجر
 نمی‌شود. متأسفانه اغلب مردم ما دچار یک حس خودکم‌بینی شده‌اند و اینکه مدام در حال تغییر ظاهر خود هستند، به همین علت است. بسیاری از دختران و اخیراً هم پسران جوان ما دچار کمبود ‌اعتماد به‌نفس هستند و چون اتکا به‌نفس ندارند، از روی چشم و هم‌چشمی به سراغ جراحی‌های زیبایی می‌روند و اغلب هم دچار نقص می‌شوند اما فکر می‌کنند که زیباتر شده‌اند. مطمئن باشید که پزشکان ارتوپد درستکار سمت این نوع جراحی‌ها نمی‌روند.»