جشنواره ملی گل نرگس، فرصتی برای معرفی ظرفیت‌های گردشگری کشاورزی است
بهار نرگسزارهای بهبهان در زمستان
مطهره کشاورز محمدیان
خبرنگار
ظهر است، نم باران صورت شهر را خیس کرده و تا چشم کار می‌کند شکوه و سرسبزی است. عطر نرگس عابران خیابان را سرمست کرده است. گرچه نرگس در دشت‌ها و کوهپایه‌های زاگرس در استان‌های ایلام، لرستان، خوزستان، فارس، کهگیلویه و بویراحمد می‌روید؛ اما بهبهان در شرق خوزستان را می‌توان خانه قدیمی‌ترین نرگسزارهای ایران دانست، نرگس‌زارهایی که به گفته مردم بومی، قدمتشان به دوران پیش از میلاد مسیح(ع) برمی‌گردد و حالا برای حفظ بقای خود به توجه ویژه مسئولان نیاز دارند.
می‌گویند درگذشته انبوه نرگسزارهای بهبهان به‌قدری بود که رنگ یکپارچه و طلایی گل نرگس از دور به چشم می‌آمد و بوی عطرآگینش به مشام رهگذرهای دوردست می‌رسید. گل‌دهی نرگس از نیمه دوم سال آغاز و تا پایان بهمن و گاهی نیز تا نیمه اول اسفند در بهبهان ادامه دارد.
دوازدهمین جشنواره ملی گل نرگس بهبهان از ۲۶ دی تا ۵ بهمن به همت بخش خصوصی برگزار شد، پیش‌ترها هم اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری وصنایع دستی متولی این جشنواره بوده و گام‌هایی برای معرفی این ظرفیت گردشگری مهم برداشته، گام‌هایی که اگر چه روبه‌جلو ولی کافی نبوده و به نظر می‌رسد اصلاح آن به نگاه و رویکرد حمایتی همه مسئولان نیاز دارد.
برگزاری جشنواره در بافت تاریخی
محمدتقی حق‌بین، دبیر اجرایی دوازدهمین جشنواره «گل نرگس بهبهان» به «ایران» می‌گوید: این جشنواره سال آینده با رعایت استانداردهای ملی در بافت تاریخی برگزار می‌شود و تلاش خواهیم کرد با انتشار فراخوانی همه مردم را به مشارکت دعوت کنیم.
حق‌بین با بیان اینکه باید در زمینه گل نرگس تولیدات فرهنگی- هنری داشته باشیم، می‌گوید: سال آینده بخش تولید فیلم یک‌دقیقه‌ای و همچنین هنرهای تجسمی با طرح‌هایی از گل نرگس به این جشنواره اضافه می‌شود و در نظر داریم از مشارکت هنرمندان در بخش‌های مختلف استفاده کنیم.
او درباره جانمایی جشنواره گل نرگس هم می‌گوید: این جشنواره هر سال در نرگس‌زارها برگزار می‌شد، امسال برای نخستین‌بار جشنواره گل نرگس را در مسیر نرگس‌زارها قرار دادیم، این اقدام گرچه حرکتی روبه‌جلو محسوب می‌شود، اما کافی نیست.
حق‌بین، با تجربه چندین‌ساله‌ای که در برگزاری نمایشگاه‌های داخلی و خارجی دارد، معتقد است: این جشنواره باید در بافت شهرها برگزار شود. به اعتقاد او جشنواره‌ها تا زمانی که وارد بافت نشوند و مشارکت مردم را همراه نداشته باشند توفیقی نخواهند داشت.
این فعال فرهنگی ادامه می‌دهد: تلاش ما این است که سال آینده جشنواره را در بافت قدیم جانمایی کنیم، معتقدم این اقدام نه‌تنها بر روح بافت تاریخی می‌دمد، بلکه باعث می‌شود مردم احساس کنند که می‌توانند در بافت زندگی کنند.
در حال حاضر مردم در بافت قدیم احساس ناامنی می‌کنند و توسعه فعالیت‌های فرهنگی می‌تواند در آنها حس اعتماد و امنیت ایجاد کند.حق‌بین با انتقاد از وضعیت موجود بافت تاریخی بهبهان هم می‌گوید: متأسفانه بهبهان
زیرساخت گردشگری ندارد، بافت تاریخی‌اش مورد تهاجم قرار گرفته و تحت عنوان روان‌سازی، خیابان‌کشی‌هایی در آن انجام شده و تصمیم دارند واحد تجاری در آن ایجاد کنند، این در حالی است که حفاظت بافت تنها با اصلاح مهندسی امکان‌پذیر بود. متأسفانه خانواده‌های متمول بهبهان خانه‌های قدیمی را رها کرده و رفته‌اند.
این یک اشکال فرهنگی است که باید برای آن چاره‌اندیشی کرد.
بافت تاریخی، سرمایه بهبهان
این فعال فرهنگی با بیان اینکه در چشم‌انداز و برنامه‌های آینده باید تلاش کرد بهبهانی‌ها را که سرمایه واقعی شهر هستند برگردانیم، ادامه می‌دهد: باید آنها را تشویق کنیم خانه‌های خود را مرمت و یا به افرادی که علاقه‌مند به بهره‌برداری فرهنگی از خانه‌های تاریخی هستند، واگذار کنند. این موضوع کمک بزرگی به توسعه
زیرساخت‌های گردشگری بهبهان می‌کند.
به گفته حق‌بین متأسفانه مردم تصور می‌کنند باید خانه‌های قدیمی را خراب کنند و مجوز تجاری بگیرند، این در حالی است که توسعه اقتصادی در گرو توسعه زیرساخت‌های فرهنگی و هنری است و اگر به این موضوع توجه کنیم به طور خودکار موضوع اقتصاد هم درست می‌شود.این فعال فرهنگی ادامه می‌دهد: ما خانه‌های ارزشمند زیادی شبیه خانه محسنی‌ها در بهبهان داریم و می‌توانیم از این ظرفیت برای توسعه گردشگری استفاده کنیم.
مردم هنوز اقتصاد گردشگری را درک نکرده‌اند و باید برای این موضوع برنامه‌ریزی کنیم.
ظرفیت مغفول گردشگری
در این میان تشکل‌های مردمی را هم باید مدنظر قرار داد. آصفی درباره نرگس بهبهان می‌گوید: پیش‌تر بهبهان هزاران هکتار نرگس‌زار داشت و امروز با این رقم در حدود ۲۰ هکتار خلاصه شده است. به اعتقاد او گل نرگس ظرفیت مغفول استان خوزستان است و اگر موانع صادرات این گل محبوب برطرف شود، انحصار «نرگس» دنیا در دست بهبهانی‌ها خواهد بود.
او ادامه داد: در حال حاضر بیش از ۵ تا ۶ گونه گل نرگس در باغ‌های گل دیده می‌شود، «شهلا»، «مسکین»، «پنجه گربه‌ای»، «شصت پر»، «سبز» و «سفید» از گونه‌های نرگس این منطقه محسوب می‌شوند که هر کدام زیبایی و شگفتی‌های خاص خود را دارند و می‌توان برای بهره‌برداری درست از آنها برنامه‌ریزی کرد.
به گفته این باغدار در دهه ۴۰ هلندی‌ها، پیازهای نرگس را برای تکثیر از بهبهان به کشور خود منتقل کردند و با دستکاری ژنتیکی به بیش از ۲۰ گونه از این گل خوشبو رسیدند. این در حالی است که در ایران برای بقای گل نرگس و نرگس‌زارها به نگاه حمایتی نیازاست و برنامه‌ای برای بهره‌برداری این ظرفیت ملی وجود ندارد.
جشنواره «گل نرگس» در بهبهان از این حیث اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که می‌تواند مکانی برای جذب گردشگران و سرمایه‌گذاران در حوزه صنعت گل و گیاه باشد.
می‌توان با اجرای تورهای گردشگری، نرگس‌زارها و مکان‌های فرهنگی و تاریخی بهبهان را مورد توجه قرار داد و برای آن برنامه‌ریزی کرد.
همچنین معرفی صنایع دستی و محصولات فرهنگی شهر هم از دیگر بخش‌های این جشنواره است، جشنواره‌ای که انتظار می‌رود دوره‌های بعدی آن با برنامه‌ریزی دقیق‌تر و نگاه توسعه‌ای برگزار شود.