فرزانه پیری
خبرنگار

دولت سیزدهم از زمانی‌ که روی کار آمد،  بهبود و توسعه کسب و کارها را در دستور کار قرار داد. بر این اساس در لایحه بودجه 1403 منابع خوبی برای طرح‌های کارآفرینی و اشتغالزایی مورد توجه قرار گرفت. در همین راستا ۳۱ هزار میلیارد تومان منابع از بودجه و ۱۲۵ هزار میلیارد تومان هم منابع قرض‌الحسنه برای ایجاد و توسعه کسب وکارها درنظر گرفته شده است. طبق گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی،  برای سال ۱۴۰۲ میزان ۱۰۰ همت منابع قرض‌الحسنه بانکی برای کسب‌وکارهای خرد اختصاص یافته است. علاوه بر این، منابعی نیز از بودجه عمومی برای توسعه کسب‌وکارها در نظر گرفته شده که با هم‌افزایی بانک‌ها با نرخ سود ۱۳ تا ۱۸ درصد، بسته به طرح و موضوع به کسب‌وکارها پرداخت می‌شود.
امسال برابر تبصره 18 قانون بودجه، از محل تسهیلات تکلیفی،  105 هزار میلیارد تومان برای اشتغالزایی در نظر گرفته شده که 55 هزار همت از این منابع به‌صورت ملی تقسیم شده است که از این محل منابعی اختصاص یافته که 35 هزار میلیارد تومان سهم کمیته امداد امام(ره)،  5 هزار میلیارد تومان سهم سازمان بهزیستی، 5 هزار میلیارد تومان سهم بنیاد برکت و همچنین 5 تا 10هزار میلیارد تومان نیز سهم صندوق نوآوری و شکوفایی قرار گرفته است.
این در حالی است که نیم دیگر این منابع نیز به‌صورت استانی تقسیم شده که مبلغ 50 هزار میلیارد تومان به استانداری‌ها اختصاص یافته است. تسهیلات اشتغالزایی به صورت مستقیم در اختیار استانداران قرار گرفته است که می‌توان گفت یکی از دلایل تک‌رقمی بودن نرخ بیکاری در استان‌ها به خاطر اجرای برنامه و سیاست‌های استانی در شناسایی و حل مشکلات بیکاران و رونق اشتغال است. بر اساس گزارش بانک مرکزی در خصوص عملکرد نظام بانکی در اشتغالزایی در بخش مددجویان سازمان بهزیستی، کمیته امداد، بنیاد برکت، صندوق نوآوری و شکوفایی و مشاغل خانگی نشان می‌دهد که از مجموع 105 هزار میلیارد تومان اعتبار تخصیص یافته به این بخش‌ها، 43 هزار میلیارد تومان آن تحقق یافته است.
همچنین از حدود 16هزار میلیارد تومان منابع تبصره 18 بودجه 1401 که در سال 1402 عملاً پرداخت شد با تلفیق 30هزار میلیارد تومان منابع تسهیلات بانکی و اهرم شدن حدود دوبرابری جمعاً 46هزار میلیارد تومان تسهیلات تبصره 18 برای سال 1402 باید اجرایی شود.

پرداخت 16900 میلیارد تسهیلات در حوزه اشتغال از ابتدای دولت سیزدهم
صندوق کارآفرینی امید یکی از نهادها در حوزه پرداخت تسهیلات به صاحبان مشاغل در جهت توسعه و رونق کسب و کارهاست؛ این صندوق به عنوان یک مؤسسه عمومی غیردولتی که با هدف تجهیز مالی پروژه‌ها و طرح‌های مهم اقتصادی کشور با هماهنگی دستگاه‌های اجرایی کشور فعالیت می‌کند و دارای اولویت‌های خاصی از جمله رونق کسب‌وکارهای خرد از محل اعطای تسهیلات است.
در همین راستا، معاون اعتبارات صندوق کارآفرینی امید گزارشی از پرداخت تسهیلات در دولت سیزدهم برای بهبود شرایط کسب و‌کار ارائه کرد و گفت که این صندوق از ابتدای دولت سیزدهم تا کنون ۱۶هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان تسهیلات به کسب‌و‌کارهای کوچک پرداخت کرده است که عمده آنها در شورای برنامه‌ریزی استان‌ها دارای مصوبه هستند و کارگروه‌ها روی اعطای آن نظارت دارند.

برش

سیاهه تسهیلات اشتغال
طبق گفته حمیدرضا البرزی،  از ابتدای دولت سیزدهم و از سال ۱۴۰۰،  چهار هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان،  سال قبل ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد و از ابتدای سال تا کنون پنج هزار و۶۰۰ میلیارد تسهیلات ارائه شده که عمده آنها در شورای برنامه‌ریزی استان‌ها دارای مصوبه است و کارگروه‌ها روی اعطای آن نظارت دارند.
وی عنوان کرد، در عرصه تعهد اشتغال در سال ۱۴۰۰،  ۸۴ هزار نفر،  سال ۱۴۰۱،  ۱۰۶ هزار نفر و امسال نیز ۴۸ هزار تعهد اشتغال داریم و تا سه سال پس از بهره‌برداری نیز اجازه بازدید از طرح و بررسی آن را داریم. بر اساس گفته معاون اعتبارات صندوق کارآفرینی امید، سال گذشته اعلام شد که زنان سرپرست خانوار برای تسهیلات تا ۱۵۰ میلیون با همان وثیقه یارانه و مدارک ساده‌تر بتوانند تسهیلات خود را دریافت کنند ولی امسال تا تسهیلات یک میلیارد با دو یا سه فقره چک،  با کمترین آثار حقوقی این تسهیلات برای ایجاد اشتغال اعطا می‌شود. جالب آنکه زنان ۳۸ درصد این اعتبارات را به خود اختصاص دادند و استان‌های مرزی و کمتر توسعه یافته اعتبارات بیشتری از مناطق دیگر دریافت کردند.
پرداخت تسهیلات خوداشتغالی یا اشتغالزایی یکی از سیاست‌های دولت‌ها در بهبود فضای کسب‌وکار است و این امر توانسته است نه تنها کمک شایانی به حل بحران بیکاری کند بلکه در دولت سیزدهم گزارش‌های مرکز آمار از وضعیت نیروی کار و اشتغال در فصل‌های مختلف سال نشان داده است که بیکاری روند نزولی داشته و در مقابل اشتغالزایی و مشارکت اقتصادی روندی صعودی داشته است.
دولت سیزدهم طبق آخرین اطلاعات مرکز آمار ایران در فصل پاییز از وضعیت نیروی کار،  برای سومین مرتبه در کاهشی‌شدن نرخ بیکاری رکورد خود را شکست؛ همچنین در پاییز امسال بیشترین تعداد افراد دارای شغل در تاریخ ایران به ثبت رسیده است یعنی جمعیت شاغلان در فصل پاییز امسال نسبت به پاییز سال ۱۳۹۹ در دولت گذشته یک میلیون و ۳۶۲ هزار نفر افزایش یافته است،  این آمارها گویای سیاست‌ها و نگاه بلند دولت در رونق اشتغال و بهبود فضای کسب‌وکار در کشور است.