امین محمودی
خبرنگار

نرخ خرید تضمینی گندم برای سال زراعی 1402-1403 پس از تصویب در شورای قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی از سوی وزیر جهادکشاورزی رسماً اعلام شد.
محمدعلی نیکبخت در نشست شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی با تشریح روند قانونی بررسی و تعیین قیمت محصولات راهبردی کشاورزی گفت: شورای قیمت‌گذاری با حضور همه اعضا و تبادل نظر در جلسات متعدد کارشناسی، قیمت خرید تضمینی گندم را 17 هزار و 500 تومان برای سال زراعی 1402-1403 تعیین و مصوب کرد.

افزایش 250 درصدی نرخ خرید تضمینی گندم
قیمت جدید خرید تضمینی گندم، افزایش 17 درصدی را نسبت به نرخ خرید تضمینی در سال قبل (15 هزار تومان) نشان می‏دهد، باوجود این بد نیست بدانیم که این نرخ نسبت به نرخ سال 1400‐1399 یعنی سال آخر دولت دوازدهم (5 هزار تومان) افزایش 250 درصدی را به اثبات می‏رساند که نشان‌دهنده توجه شایان دولت سیزدهم و وزارت جهاد کشاورزی به امر تولید و ممانعت از گسترش واردات و ارزبری است. در سال آخر دولت دوازدهم گندمکاران از تعیین غیرمنطقی نرخ خرید تضمینی این محصول بشدت گلایه‏مند بودند، به‌طوری که با تعیین قیمت 5 هزار تومان برای هر کیلوگرم گندم، شاهد آن بودیم که میزان خرید تضمینی گندم توسط دولت با کاهش محسوسی روبه‏رو شد و به 4 میلیون و 700 هزار تن رسید. از طرف دیگر تولید این کالای‌اساسی نیز با افت 5 میلیون تنی روبه‏رو شد و به 8 میلیون تن رسید که این امر نشأت‌گرفته از بی‏رغبتی کشاورزان به کشت گندم و رفتن به سمت تولید محصولات عمدتاً آب‏بر کشاورزی بود.
همچنین در این سال شاهد آن بودیم که بخش زیادی از تولید گندم کشور به عراق و افغانستان قاچاق و بخش دیگری به‌عنوان خوراک دام مصرف شد. این در حالی است که در این سال رکورد ارزبری گندم شکسته شد و 2 میلیارد و 500 میلیون دلار صرف واردات این کالای‌اساسی شد.
قاچاق معکوس گندم با نرخ 19 هزار و 500 تومان
قبل از سال زراعی جاری(1402-1403) در اواخر شهریورماه امسال قیمت 32 قلم کالای‌اساسی برای سال زراعی 1403‐1402 تعیین شد. به‌طوری که قیمت خرید تضمینی هر کیلوگرم گندم 19 هزار و 500 تومان تعیین شد و براساس قانون باید در همان بحبوحه زمانی از سوی وزیرجهاد کشاورزی به‌عنوان رئیس شورای قیمت‏گذاری کالاهای اساسی اعلام می‌شد. با این حال محمد‌علی نیکبخت، وزیر جهاد کشاورزی باتوجه به اینکه در سال گذشته تأخیر در پرداخت مطالبات گندمکاران به‌دلیل افزایش چندباره نرخ خرید تضمینی گندم صورت‌گرفته بود، رسماً این نرخ را اعلام نکرد تا با هماهنگی سازمان برنامه و بودجه، وزارت اقتصاد و بانک‌مرکزی مشکلی بابت پرداخت مطالبات در سال آینده که موعود تحویل محصول گندمکاران است به وجود نیاید.
با این حال برخی از فعالان بخش کشاورزی به کاهش 2 هزار تومانی قیمت خرید تضمینی گندم در وضعیت فعلی، نسبت به نرخی که در جلسه شورای قیمت‌گذاری که در اواخر شهریورماه تعیین شده بود(19 هزار و 500 تومان) معترض هستند. این درحالی است که هم‌اکنون قیمت جهانی گندم در بازارهای مختلف در بهترین حالت به 15 هزار تومان می‌رسد به همین دلیل اگر نرخ 19 هزار و 500 تومان اعلام می‌شد بدون‌شک باتوجه به اختلاف 4 هزار و 500 تومانی قیمت داخلی گندم با قیمت خارجی آن، شاهد قاچاق معکوس گندم از مرزهای عراق، پاکستان و افغانستان به کشور بودیم که این امر می‌توانست اختلالات زیادی را در سیستم‌های توزیع آرد به وجود آورد.
تحقق خودکفایی با تخصیص بودجه بیش از 200 همتی
وزارت جهاد کشاورزی با کمک شرکت بازرگانی دولتی و سازمان تعاون روستایی توانست در سال زراعی گذشته که شهریورماه امسال به پایان رسید حدود 10 میلیون و 400 هزار تن گندم به نرخ 15 هزار تومان از کشاورزان خریداری کند، این در حالی است که تولید گندم به حدود 13 میلیون و 500 هزار تن رسیده بود. با این حال این میزان خرید تضمینی گندم کفاف آرد نانوایان را می‏دهد ولی برای رسیدن به خودکفایی کامل تولید باید 14 تا 15 میلیون تن و خرید تضمینی به 11 میلیون و 500 هزار تن تا 12 میلیون تن برسد که به‌نظر می‏رسد در سال آینده کشورمان به آن نائل خواهد شد. به همین دلیل و باتوجه به قیمت خرید تضمینی تعیین‌شده وزارت جهاد کشاورزی اگر بتواند 11 میلیون و 500 هزار تن گندم از کشاورزان خریداری کند باید بودجه‌ای بیش از 201 هزار میلیارد تومان برای این امر اختصاص دهد.